دانشآموزان پایه نهم قبل از ورود به مقطع متوسطه دوم باید انتخاب رشته انجام دهند و مشخص کنند که ادامه مسیر تحصیلی خود را در چه رشتهای میخواهند طی کنند و این یکی از تصمیمهای سخت دوران نوجوانی دانشآموزان است بطوریکه انتخاب رشته نهم تاثیر زیادی در آینده تحصیلی و شغلی دانش آموزان دارد و این مسئله، دغدغهی بزرگ دانشآموزان پایه نهم و والدین آنها است. در این مقاله به مراحل انتخاب رشته پایه نهم و مواردی که لازم است درباره یک انتخاب رشته اصولی و هوشمندانه بدانید اشاره شده است.
برای آشنایی با هر کدوم از رشتههای تحصیلی، کافیه روی اون کلیک کنی:
بسیاری از دانشآموزان در زمان انتخاب رشته با این سوال مواجه میشوند که «عوامل تاثیرگذار در انتخاب رشته اصولی چیست؟» برای داشتن انتخاب رشته صحیح و اصولی باید درباره علایق و استعدادهای خود ، ویژگی هر رشته در دبیرستان، رشتههای دانشگاهی و آینده شغلی هر رشته شناخت داشته باشید.
علاقه و استعداد دوتا از فاکتورهای مهم برای انتخاب رشته سال نهم است. به طوریکه برای داشتن یک انتخاب رشته اصولی، باید بر اساس اینکه به چه رشتههایی علاقه دارید و البته با در نظر گرفتن استعدادها و ویژگیهای فردی خود، رشته مناسب خود را انتخاب کنید. تستهای روانشناسی، مصاحبه و جلسات مشاوره در شناخت بهتر شما از خودتان و انتخاب مسیر مطابق با ویژگیهای فردی شما بسیار تاثیرگذار است.
گام دوم برای داشتن یک انتخاب صحیح این است که درباره رشتههای مختلف و فضای درسی آنها در دبیرستان تحقیق کرده و آشنا بشوید. مثلا بدانید که دروس تخصصی رشته تجربی، زیست، ریاضی، فیزیک و شیمی است و برای موفقیت در رشته تجربی باید روی هر چهار درس تخصصی این رشته به خوبی مسلط شوید. یا برای مثال تفاوتهای بنیادین رشتههای نظری و فنی حرفهای در چیست؟! یکی از مسائل خیلی مهم که حتما باید مد نظر داشته باشید این است که درگیر فضای اشتباه عمومی نشوید!!! برای مثال هنوز خیلی از افراد جامعه نسبت به رشتههای هنرستان دید غلطی دارند و بدون داشتن دانش و آگاهی میگویند که مثلا بچههای درسخوان به دبیرستان میروند. در صورتیکه خیلی از کسانی که هوش بسیار بالائی دارند توانمندیهایشان در کارهای عملی و یدی است و زمانی که به ایشان کارهای روتین یا تئوری داده می شود خروجی کارهایشان عالی نیست.
شناخت رشتههای دانشگاهی در انتخاب رشته مدرسه و تعیین مسیر تحصیلی شما بسیار تاثیرگذار است. اگرچه با توجه به سن داوطلب در پایه نهم امکان اینکه به تمام ابعاد رشتههای دانشگاه اشراف پیدا کرد غیر ممکن است ولی درک اینکه برای مثال اگر به فلان رشته تحصیلی مثلا ریاضی یا تجربی یا کار دانش بروم در آینده چه امکانهایی برای انتخاب رشته و در نهایت چه شغلهایی برای من وجود دارد، به روشن شدن مسیر تا حدی زیادی کمک میکند.
در نظرگرفتن اینکه هر رشته تحصیلی در دبیرستان چه رشتههای دانشگاهی را دارد و آگاهی نسبت به آینده شغلی هر رشته، از واجباته! بنابراین قبل از اینکه انتخاب رشته انجام دهید به خوبی درباره نیازهای جامعه به مشاغل مختلف و آینده شغلی هر رشته به خوبی تحقیق کنید.
موضوع بسیار مهمی که اصلا نباید از نظر دور داشت دور سریع و شتابان تغییرات تکنولوژی و نیازهای جامعه و سلیقه مردم است. تغییرات سریع در نوآوری و از راه رسیدن و فراگیر شدن هوش مصنوعی، پیشرفت رباتها، برنامههای کامپیوتری جدید و یا پرینترهای سه بعدی همگی هشدارهایی هستند برای کسانی که قصد انتخاب رشته برای آینده را دارند.
یادمان باشد امروز که در حال انتخاب رشته برای متوسطه دوم هستیم در پایه نهم هستیم یعنی تا پایان تحصیلات متوسط چهار سال دیگر زمان باقی مانده و بعد از آن پس از پذیرش در رشته و دانشگاه مورد نظر چهار سال حداقل برای تحصیلات دوره کارشناسی زمان لازم داریم و حداقل یکی دو سال برای کارآموزی و آشنائی بازار کار… خب، حالا که نگاه میکنید گویی که شما برای ۱۰ سال آینده به بعد دارید انتخاب رشته و شغل میکنید. پس باید هم خودتان و هم دنیا و نیازهای آن را حدودی پیشبینی نمایید.
بعد از مطرح شدن هدایت تحصیلی در روند انتخاب رشته پایه نهم، برای ورود به یک رشته لازم است که امتیازات مورد نیاز آن رشته را کسب کرده باشید. این امتیازات شامل موارد جدول زیر است.
| معیار | میزان تاثیر |
| عملکرد تحصیلی دانشآموز | ۳۵% |
| نتایج آزمون رغبت و استعداد | ۳۰% |
| نظر دانش آموز | ۱۰% |
| نظر مشاور | ۱۰% |
| نظر معلمان | ۱۰% |
| نظر والدین | ۵% |
همانطور که در جدول مشاهده کردید، ۳۵ درصد از امتیاز هدایت تحصیلی شما مربوط به نمرات کتبی خردادماه پایه هفتم، هشتم و نهم است به طوریکه نمرات پایه هفتم و هشتم با ضریب ۱ و نمرات پایه نهم با ضریب ۳ (یعنی ۳ برابر میزان تاثیر هفتم و هشتم)، تاثیرگذار است.
همانطور که در ابتدای مقاله گفتیم، آگاهی از استعدادها و علایق شخصیتان، به شما کمک میکند تا بهتر برای آیندهتان تصمیم بگیرید. بنابراین ۳۰ درصد از امیتاز هدایت تحصیلی شما به نتایج آزمون رغبت و استعداد مربوط میشود.
آزمون رغبت و استعداد، یکی از تستهای روانشناسی است که به شما کمک میکند تا بهتر خودتان را بشناسید. بنابریان سوالات این آزمونها سوالات علمی نبوده بلکه هر دانش آموز باید متناسب با اطلاعات فردی خود به سوالات پاسخ دهد.
آزمون رغبت ۱۲۵ سوال داشته و آزمون توانایی شامل ۹۸ سوال میباشد.
نظر و سلیقه هر دانش آموز به طور مستقیم به میزان ۱۰ درصد در کسب امتیاز هدایت تحصیلی تاثیر دارد.
نظر تخصصی مشاور تحصیلی هر مدرسه در کسب امتیاز هدایت تحصیلی به میزان ۱۰ درصد تاثیر گذار است. مشاوران تحصیلی با توجه به شناختی که نسبت به هر دانش آموز، وضعیت درسی و ویژگیها روانشناختی او در طی سال کسب کردهاند میتوانند به دانش آموزان برای گرفتن تصمیم درست کمک کنند.
معلمان بهترین کسانی هستند که میتوانند به دانش آموزان در انتخاب تصمیم درست کمک کنند. زیرا معلمان بزرگوار با در نظر داشتن ویژگیهای درسی هر دانش آموز، نمرات، بررسی میزان علاقه نسبت به دروس مختلف و… شناخت خوبی نسبت به هر دانش آموز دارند که برای تصمیم گیری میتواند بسیار کاربردی باشد.بنابراین نظر اساتید بزرگوار به میزان ۱۰ درصد در امتیاز هدایت تحصیلی شما تاثیر گذار است.
در آخر صلاحدید والدین نسبت به انتخاب رشته دانش آموزان هم موارد تاثیرگذار در انتخاب رشته است که به میزان ۵ درصد در کسب امتیاز هدایت تحصیلی نقش دارد.
به طورکلی رشتههای تحصیلی در متوسطه اول و دوم شامل رشتههای نظری (شامل: رشته انسانی، ریاضی، تجربی و معارف اسلامی)، رشته فنی و حرفهای (صنعت، خدمات، کشاورزی، هنر) و رشته کارودانش (شامل: صنعت، خدمات، کشاورزی، هنر) میباشد.
رشتههای نظری شامل رشته ریاضی، علوم تجربی و علوم انسانی و معارف است که در ادامه به معرفی آنها میپردازیم.
رشته علوم تجربی یکی از شاخههای مهم و پرطرفدار در دوره دبیرستان است این رشته به ویژه برای دانشآموزانی مناسب است که علاقهمند به علوم زیستی، پزشکی، و زمینههای مرتبط با سلامت و محیط زیست هستند. کنکور رشته تجربی پرمتقاضیترین کنکور است و رقابت در کنکور این رشته زیاد است. رشته تجربی دانشآموزان را برای ورود به دانشگاه و تحصیل در رشتههای مختلف، پزشکی و پیراپزشکی آماده میکند.
رشته تجربی به طورکلی شامل دروس اختصاصی (ریاضی، فیزیک، شیمی، زیست و زمینشناسی) و دروس عمومی (دینی، عربی، ادبیات، زبان انگلیسی) میباشد که با توجه به تاثیر اهمیت معدل در موفقیت در رشته تجربی دانشآموزان باید تمامی دروس را به خوبی مسلط باشند.
شما تقریبا (یه مقدار جزئی کمتر) معادل رشته ریاضی، درس فیزیک را باید بخوانید و حدودا ۶۰ الی ۷۰ درصد ریاضی را فرابگیرید. پس مبادا با این تصور که در این رشته از دست ریاضی و فیزیک راحت میشوید به این رشته قدم بگذارید. به بیان بهتر میتوانیم بگوئیم که رشته تجربی، همان رشته ریاضی است که به آن زیستشناسی اضافه شده است.
رشته علوم انسانی یکی از رشتههای مهم و پرطرفدار در دوره متوسطه دوم (دبیرستان) است که به مطالعه علوم انسانی و اجتماعی میپردازد. این رشته برای دانشآموزانی مناسب است که به مباحث مربوط به جامعه، فرهنگ، تاریخ، اقتصاد، ادبیات، حقوق و فلسفه علاقه دارند. دانشآموزان این رشته مهارتهایی در زمینه تحلیل مسائل اجتماعی، فهم قوانین و تاریخ و درک مفاهیم ادبی و فلسفی کسب میکنند.
رشتههای دانشگاهی رشته انسانی تنوع بالایی دارند و عموما دارای بازارکار خوبی هستند. علاوه بر آن با توجه به اینکه دانشگاههای متعددی رشتههای پرمتقاضی گروه انسانی را ارائه میدهند، پذیرش در رشتههای دانشگاهی علوم انسانی راحتتر بوده و رقابت در کنکور انسانی برای پذیرش در دانشگاههای مطرح است.
رشته ریاضی یکی از رشتههای اصلی و پرطرفدار دوره دبیرستان است که به بررسی و تحلیل مباحث مربوط به ریاضیات و علوم فنی میپردازد. این رشته برای دانشآموزانی مناسب است که علاقهمند به حل مسائل پیچیده، تفکر منطقی و تحلیلی، و کاربرد ریاضیات در علوم مهندسی و فیزیک هستند. دانشآموزان رشته ریاضی بهویژه برای ادامه تحصیل در رشتههای مهندسی، علوم پایه و فناوری آماده میشوند.
اگر به مباحثی مانند زبان عربی، فقه اسلامی و تفسیر قرآن علاقهمند هستید، رشته علوم و معارف اسلامی میتواند گزینهای مناسب برای انتخاب در پایه نهم باشد. این رشته با تمرکز بر موضوعات دینی و مذهبی، به دانشآموزان کمک میکند تا درک عمیقتری از آموزههای اسلامی و مفاهیم قرآنی پیدا کنند.
همانند رشته علوم انسانی، این رشته نیز نیازمند توانایی و علاقه به حفظ مطالب است، زیرا بخش عمدهای از دروس آن شامل حفظ و تسلط بر متون دینی و آیات قرآن میشود. افرادی که این رشته را انتخاب میکنند، میتوانند پس از فارغالتحصیلی در دانشگاههای تخصصی مرتبط با علوم اسلامی، مانند دانشگاههای علوم حدیث و مراکز حوزوی، ادامه تحصیل دهند.
این شاخه شامل رشتههایی است که به آموزش مهارتهای عملی و کاربردی در زمینههای مختلف میپردازند. رشته فنی و حرفهای یکی از گزینههای آموزشی در دوره متوسطه دوم است که به دانشآموزان مهارتهای کاربردی و تخصصی در زمینههای مختلف فنی و صنعتی ارائه میدهد. این رشته برای دانشآموزانی مناسب است که به یادگیری مهارتهای عملی و ورود به بازار کار در زمینههای فنی و حرفهای علاقه دارند.
رشته فنی و حرفهای معمولاً شامل دو بخش دروس نظری و دروس عملی است. این دروس بسته به گرایشها و تخصصهای مختلف ممکن است متفاوت باشد. برخی از رشتهها و گرایشهای رایج در فنی و حرفهای عبارتند از:
تاسیسات برقی: مطالعه و کار با سیستمهای الکتریکی و الکترونیکی.
تاسیسات مکانیکی: مباحث مربوط به سیستمهای حرارتی و برودتی و ماشینآلات صنعتی.
رشته عمران: آشنایی با ساخت و ساز، نقشهکشی و کارهای عمرانی.
رشته کامپیوتر: مباحث مربوط به نرمافزار و سختافزار، برنامهنویسی و شبکه.
رشته گرافیک: طراحی گرافیکی، طراحی وب و امور مربوط به چاپ.
رشته صنایع دستی: تولید محصولات دستی و هنری.
رشته فرش و بافندگی: بافت فرش و طراحی نقشههای مختلف.
رشته خدمات اجتماعی: آشنایی با مسائل اجتماعی و نحوه کمک به افراد نیازمند.
رشته مهمانداری: مباحث مربوط به هتلداری و گردشگری.
این شاخه نیز مشابه فنی و حرفهای است، با این تفاوت که در رشته کاردانش، آموزشها معمولاً کوتاهتر و کاربردیتر هستند و دانشآموزان میتوانند پس از فارغالتحصیلی به سرعت وارد بازار کار شوند.
همانطور که پیشتر گفتیم برای انتخاب رشته لازم است شرایط ورود به هر رشته را داشته باشید. این شرایط برای رشتههای مختلف متفاوت است. در ادامه به شرایط و امتیازات لازم برای ورود به رشتههای نظری، فنی و حرفه ای و کارودانش اشاره شده است.
| شرایط | حداقل نمره |
| میانگین نمرات ریاضی سه پایه متوسطه اول | ۱۳ |
| میانگین نمرات علوم سه پایه متوسطه اول | ۱۴ |
| شرایط | حداقل نمره |
| میانگین نمرات ریاضی سه پایه متوسطه اول | ۱۴ |
| میانگین نمرات علوم سه پایه متوسطه اول | ۱۳ |
| شرایط | حداقل نمره |
| میانگین نمرات فارسی سه پایه متوسطه اول (املا، نگارش، فارسی) | ۱۴ |
| میانگین نمرات مطالعات اجتماعی سه پایه متوسطه اول | ۱۳ |
| میانگین نمرات عربی سه پایه متوسطه اول | ۱۲ |
| شرایط | حداقل نمره |
| میانگین نمرات فارسی سه پایه متوسطه اول (املا، نگارش، فارسی) | ۱۴ |
| میانگین نمرات پیامهای آسمانی سه پایه متوسطه اول | ۱۳ |
| میانگین نمرات عربی سه پایه متوسطه اول | ۱۲ |
همانطور که گفته شد نمرات خرداد ماه پایههای هفتم، هشتم و نهم در هدایت تحصیلی و انتخاب رشته تاثیرگذار است. با این حال سوال بسیاری از دانشآموزان این است که «میانگین نمرات دروس را چگونه باید محاسبه کنیم؟»
در محاسبهی میانگین نمرات دروس خود باید توجه داشته باشید که نمره خردادماه هفتم با ضریب ۱، نمره خردادماه پایه هشتم با ضریب ۱ و در نهایت نمره خرداد ماه پایه نهم با ضریب ۳ در انتخاب رشته شما تاثیر دارد. بنابراین طبق فرمول زیر میانگین نمرات خود را حساب کنید.
میانگین حدنصاب نمرات = (نمره هفتم×۱ )+( نمره هشتم× ۱) +(نمره نهم × ۳) ÷ ۵
برای انجام فرآیند و مراحل انتخاب رشته باید به سایت مای مدیو به نشانی https://my.medu.ir/ مراجعه کرده و در پنل شخصی خود از طریق منوی هدایت تحصیلی، نسبت به آزمونهای استعداد و رغبت سنجی و باقی مراحل انتخاب رشته اقدام کنید.
همانطور که پیشتر اشاره کردیم وزارت آموزش و پرورش به جهت اینکه شما نسبت به خودتان شناخت بیشتری پیدا کنید و به عبارتی خودتان را بهتر بشناسید، تستهای توانایی و رغبتسنجی را در روند هدایت تحصیلی در نظر گرفته است. با این وجود میتوانید با انجام تست های روانشناسی با تحلیل مانند تستهای شخصیت شناسی MBTI، هوش چندگانه گاردنر، انگیزش تحصیلی هارتر و .. می تواند به خودشناسی شما کمک کند
در سال تحصیلی ۱۴۰۲ روند انتخاب رشته در پاییز (آذرماه) شروع شد و نتایج هدایت تحصیلی بعد از امتحانات خرداد ماه ( در تیر) اعلام شد. امسال هم انتظار میرود که روند انتخاب رشته در پاییز آغاز شده و نتایج آن در تیرماه اعلام شود.
انتخاب رشته نهم به دهم یکی از حیاتیترین تصمیمهای تحصیلی است که میتواند آینده شغلی و تحصیلی دانشآموزان را تحت تأثیر قرار دهد. این انتخاب نیازمند شناخت دقیق علاقهها، توانمندیها و فرصتهای شغلی هر رشته است. مرکز مشاوره زندگی برازنده من با مربیگری حامد مظفری نیا با سالها سابقه موفق در راهنمایی دانشآموزان، خدماتی تخصصی در زمینه انتخاب رشته ارائه میدهد.
تیم ما با استفاده از تستهای شخصیت شناسی، استعدادسنجی، بررسی هوشهای چندگانه و تحلیل دقیق و ارائه مشاوره فردی، شما را در انتخاب بهترین مسیر تحصیلی همراهی میکند. اگر به دنبال مشاورهای حرفهای و مطمئن برای انتخاب رشته نهم هستید، همین حالا با مرکز ما تماس بگیرید و با خیال آسوده برای ساخت آیندهای درخشان قدم بردارید.
شماره تماست رو اینجا برامون بذار که خیلی زود باهات تماس بگیریم:
