اگر سوال شما هم این است که فرق رشته فیزیک و فیزیک مهندسی چیست، در این مقاله به طور کامل به شما خواهیم گفت. اما پیشنهاد می‌کنیم قبل از مطالعه این مقاله و برای آشنایی بیشتر با رشته‌های دانشگاهی، حتما مقاله “معرفی رشته فیزیک” و “معرفی رشته فیزیک مهندسی” را مطالعه نمایید.
رشته‌های فیزیک و فیزیک مهندسی شباهت‌های زیادی دارند، زیرا هر دو با اصول فیزیک و پدیده‌های طبیعی سروکار دارند. اما تفاوت‌های اساسی در رویکردها، کاربردها و مسیر شغلی آن‌ها وجود دارد. شباهت ها و تفاوت های رشته فیزیک و فیزیک مهندسی میتواند در مراحل انتخاب رشته برای دانش آموزان گیج کننده باشد که در ادامه به تفاوت‌های اصلی این دو رشته می‌پردازیم.
فیزیک یک رشته پایه‌ای است که به بررسی اصول و قوانین حاکم بر طبیعت می‌پردازد. هدف اصلی فیزیکدانان فهمیدن پدیده‌های طبیعی و کشف قوانین بنیادین فیزیکی است که جهان را توصیف می‌کنند.
رشته فیزیک بیشتر به جنبه‌های نظری و بنیادی فیزیک متمرکز است، مانند مکانیک کلاسیک، مکانیک کوانتومی، الکترومغناطیس، نسبیت و فیزیک ذرات بنیادی.
فارغ‌التحصیلان این رشته اغلب به تحقیق در حوزه‌های علمی، تدریس، یا ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر و پژوهش‌های دانشگاهی می‌پردازند.
در مقابل فیزیک مهندسی (Engineering Physics) ترکیبی از علم فیزیک و مهندسی است. این رشته به کاربرد اصول فیزیک در طراحی و توسعه فناوری‌ها و سیستم‌های مهندسی می‌پردازد.
تمرکز این رشته بر حل مسائل عملی و کاربردی است که مستقیماً به تکنولوژی و صنعت مرتبط هستند. موضوعاتی مانند فیزیک مواد، الکترونیک، اپتیک، نانوتکنولوژی و مکانیک کاربردی در فیزیک مهندسی بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرند.
فارغ‌التحصیلان این رشته به طور معمول به کار در صنعت، تحقیق و توسعه (R&D)، و طراحی سیستم‌های فناوری در شرکت‌های مهندسی مشغول می‌شوند.
در فیزیک، تاکید بر روی مباحث نظری، اصول علمی و توسعه فرمول‌ها و مدل‌های فیزیکی است.
دانشجویان بیشتر در کلاس‌های تئوری و آزمایشگاه‌های علمی مشغول به کار می‌شوند تا اصول پایه‌ای فیزیک را درک کنند. حل مسائل ریاضی پیچیده بخش مهمی از این رشته است.
فیزیکدانان بیشتر با پژوهش‌های تئوری و توسعه دانش علمی درگیر هستند و کمتر به کاربردهای صنعتی و عملیاتی توجه دارند.
در فیزیک مهندسی، علاوه بر مباحث تئوری، تاکید زیادی بر کاربرد عملی و حل مشکلات واقعی در دنیای مهندسی وجود دارد.
دانشجویان مهارت‌های لازم برای طراحی سیستم‌های پیشرفته مهندسی را یاد می‌گیرند و به طور گسترده با تکنیک‌ها و ابزارهای مهندسی در صنایع مختلف آشنا می‌شوند.
دروس مهندسی (مانند مکانیک، ترمودینامیک، الکترونیک، و کنترل) بخش عمده‌ای از برنامه تحصیلی را تشکیل می‌دهند.
فارغ‌التحصیلان فیزیک معمولاً در زمینه‌های تحقیقاتی، دانشگاهی و آموزشی فعالیت می‌کنند. بسیاری از آن‌ها در مراکز تحقیقاتی و دانشگاه‌ها به عنوان محقق یا استاد مشغول به کار می‌شوند.
همچنین در بخش‌هایی مانند انرژی‌های نو، شتاب‌دهنده‌های ذرات، و تحقیقاتی که نیاز به دانش عمیق از اصول فیزیکی دارند، می‌توانند شغل پیدا کنند.
برخی از فارغ‌التحصیلان فیزیک به حوزه‌های میان‌رشته‌ای مانند علم داده (Data Science) و تحلیل‌های پیشرفته آماری نیز ورود می‌کنند.
فارغ‌التحصیلان فیزیک مهندسی به دلیل آموزش‌های عملی و مهندسی، بیشتر در صنایع مختلف تکنولوژی، شرکت‌های فناوری، و مراکز تحقیق و توسعه فعالیت می‌کنند.
آن‌ها می‌توانند در طراحی سیستم‌های پیشرفته الکترونیکی، مواد جدید، سیستم‌های اپتیکی، و دستگاه‌های پیشرفته صنعتی مشغول به کار شوند.
فارغ‌التحصیلان این رشته همچنین در بخش‌هایی مانند صنایع نیمه‌رساناها، انرژی‌های تجدیدپذیر، پزشکی مهندسی و فناوری‌های نانو فعالیت می‌کنند.
فارغ‌التحصیلان رشته فیزیک بیشتر به ادامه تحصیل در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری ترغیب می‌شوند، به خصوص اگر به تحقیق و تدریس علاقه‌مند باشند.
این رشته فرصت‌های خوبی برای ورود به پژوهش‌های علمی بنیادین و تحقیقات بین‌المللی در حوزه‌های مختلف فیزیک، از جمله فیزیک نظری، فیزیک کوانتومی و فیزیک ذرات دارد.
فارغ‌التحصیلان فیزیک مهندسی بیشتر به سمت کار در صنعت و حل مسائل مهندسی کشیده می‌شوند، اما امکان ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر نیز وجود دارد.
فارغ‌التحصیلان می‌توانند در حوزه‌هایی مانند نانوتکنولوژی، فیزیک مواد، اپتیک و فوتونیک، یا حتی برخی رشته‌های مهندسی پیشرفته‌تر، مانند مهندسی برق یا مهندسی مکانیک، ادامه تحصیل دهند.
فیزیکدانان در سطح بین‌المللی به ویژه در مراکز تحقیقاتی مانند CERN، سازمان‌های فضایی مانند NASA، و مراکز پژوهش علمی نقش فعالی دارند. فیزیکدانان نظری نیز در حوزه‌های علمی مانند فیزیک کوانتوم و نسبیت مطرح هستند.
فارغ‌التحصیلان فیزیک مهندسی در صنایع مختلف تکنولوژی محور، از جمله شرکت‌های فناوری پیشرفته، صنایع نیمه‌رساناها، و شرکت‌های مهندسی پیشرفته در سطح جهانی مورد تقاضا هستند.
بطور کلی رشته فیزیک بیشتر بر جنبه‌های نظری و تحقیقاتی تمرکز دارد و برای افرادی مناسب است که علاقه‌مند به پژوهش‌های علمی و نظری هستند. اما رشته فیزیک مهندسی به کاربردهای عملی‌تر فیزیک در مهندسی و صنعت می‌پردازد و برای کسانی مناسب است که علاقه دارند دانش فیزیکی خود را به طور مستقیم در حل مسائل مهندسی و فناوری به کار گیرند.
