زیست شناسی تخصصی ترین درس رشته تجربی بوده و روش مطالعه اصولی آن یکی از چالش‌های دانش‌آموزان این رشته می‌باشد به طوریکه موفقیت در کنکور و امتحان نهایی زیست یکی از دغدغه‌های داوطلبان رشته تجربی است. در این مقاله به بررسی روش‌های مطالعه اصولی زیست شناسی میپردازیم.
باید در نظر داشته باشید که زیست شناسی درسی حفظی_مفهومی بوده و مفاهیم آن قابلیت زیادی برای طرح سوالات مفهومی داردند پس نباید مطالب آن را صرفا حفظ کنید. مطالعه زیست شناسی به طور کلی ۳ گام اصلی دارد که کاملا به آنها اشاره میکنیم.
اولین مرحله برای مطالعه زیست شناسی بررسی و آنالیز متن کتاب درسی است در این مرحله به صورت روزنامه وار متن کتاب را بخوانید و با کلیات هر صفحه آشنا شوید توجه کنید که مطالب زیست سنگین و حجیم بوده و نباید برای اولین بار یک گفتار را یکجا و پشت سر هم بخوانید توصیه ما به شما این است که بعد از خواندن چند صفحه چند دقیقه استراحت داشته باشید تا مغز شما فرصت پردازش اطلاعات را داشته باشد. مرحله اول مطالعه نباید خیلی زمان از شما بگیرد هدف ما از این مرحله این است که شما با تیترهای اصلی و موضوع کلی متن آشنا شوید.
حالا که کلیات موضوع را متوجه شدید خط به خط متن درس را مطالعه کنید در این مرحله نیاز است که شما با تمرکز و صرف وقت کافی به خوبی روی متن درس مسلط شوید. در هنگام مطالعه به شکل های کتاب و رنگ‌های آنها و عبارت‌هایی که در شکل نوشته شده است و زیرنویس‌های آنها دقت کنید ( به عبارتی، شکل‌های کتاب خواندنی است نه دیدنی !). نکته بعدی این است که کلمات در زیست هم در امتحان نهایی و هم در کنکور نقش مهمی دارند لذا کلمات کلیدی و نکات مهم درس را هایلایت کنید. نکته ای که در مطالعه زیست شناسی اهمیت دارد این است که همه مطالب کتاب مهم بوده و ممکن است توجه طراحان امتحان نهایی و کنکور را جلب کند پس هیچ بخشی را حذف نکرده و روی همه موارد فکوس کنید.
در مرحله آخر وقتی که هر صفحه را به طور کامل مطالعه کردید کتاب را ببندید و سعی کنید مطالبی که از آن صفحه یادگرفتید را برای خودتان توضیح دهید. اینکار به شما کمک میکند که متن درس را درک کرده و مفهوم آن را متوجه بشوید. در این مرحله اگر توضیحات شما شامل همه گفته‌های کتاب باشد روی متن درس تسلط دارید ولی اگر بخشی را نمی‌توانید توضیح دهید یا از قلم انداخته اید نیاز است مجددا به کتاب مراجعه کرده و مرحله دوم را تکرار کنید.
با توجه به مراحلی که گفته شد اغلب دانش‌آموزان با طی کردن مراحل بالا ممکن است دچار وسواس مطالعاتی شوند برای جلوگیری از بروز این مشکل پیشنهاد ما به شما استفاده از ساعت در زمان مطالعه و مشخص کردن زمان برای مطالعه هر صفحه است. به طوریکه اگر برای اولین بار یک فصل را میخوانید در حالت استاندارد لازم است حداقل در یک ساعت ۴ صفحه‌ی زیست را بخوانید یعنی حدودا تایم مورد نیاز برای هر صفحه ۱۵ دقیقه می‌باشد. در ضمن برای حل مشکل وسواس مطالعاتی می توانید قبل از شروع مطالعه تست یا نمونه سوال تشریحی حل کنید تا متوجه اشکالات خود شده و روی نقاط ضعف خود کار کنید.
لازمه تسلط بر متن کتاب درسی زیست شناسی تکرار، تمرین و مرور است پس اگر شما بار اول مطالعه نتوانستید تمام متن را یادبگیرید کاملا طبیعی بوده و با برنامه‌ریزی و مرور مطالب می توانید روی آنها به مهارت کافی دست پیدا کنید. پس سعی کنید مطالعه زیست شناسی را هر روز در برنامه درسی خود داشته باشید.
نوشتن خلاصه برای درس زیست شناسی اصلا توصیه نمی شود زیرا همانطور گفته شد تمام مطالب زیست حائز اهمیت است و باید به تمام موارد به خوبی دقت کنید لذا بجای وقت گذاشتن برای تهیه خلاصه نویسی، من درس را چندین بار مرور کنید.
قبل از شروع مطالعه برای امتحان نهایی زیست پیشنهاد ما این است که بارم بندی درس زیست دهم، زیست یازدهم و زیست دوازدهم را بررسی کرده و از مطالب مهم‌تر و پر سوال‌تر استارت بزنید. این کار باعث می‌شود شما برنامه‌ریزی بهتری داشته باشید و زمانتان را بهتر مدیریت کنید.
هر ساله آموزش و پرورش بودجه بندی دقیقی از دروس در امتحانات نهایی ارائه میکند که این بارم بندی درس زیست شناسی شامل بودجه بندی و اهمیت فصل های مختلف کتاب زیست می باشد که در امتحانات و مدیریت زمان مطالعه شما میتواند تاثیر گذار باشد.
برای دانلود بارم بندی های مصوب آموزش و پرورش درس زیست، روی لینک متناسب با پایه تحصیلی خود کلیک کنید:
برای کسب نمره ۲۰ در امتحان نهایی زیست کتاب درسی را طبق مراحلی که پیش تر اشاره کردیم مطالعه کنید البته پیشنهاد میکنیم که با یک برنامه ریزی اصولی و دقیق حرکت کرده و قبل از شروع مطالعه بارم بندی و اهمیت هر فصل را بررسی کنید و مطابق آن پیش بروید.
در آخر نمونه سوالات امتحانی زیست سالهای گذشته را به طور مفصل بررسی کنید، نکته ای که در این مرحله اهمیت دارد این است که هنگام حل سوالات حتما دست به قلم شده و پاسخ‌ها را بنویسید اینکار باعث می‌شود که هم درست نوشتن را یادبگیرید و هم هنگام پاسخدهی به کلمات کلیدی توجه کنید.
در شب امتحان نهایی زیست قبل از اینکه مطالعه را شروع کنید و به روش خودتان پیش بروید ابتدا به بررسی چند نمونه از سوالات نهایی سالهای گذشته بپردازید با اینکار متوجه دیدگاه طراحان سوال می‌شوید و علاوه بر اینکه به انتظارات طراحان سوال از خودتان پی می‌برید در صرف انرژی و زمانتان صرفه جویی می‌کنید و در نهایت اثربخشی خودتان را افزایش می‌دهید. بعد از آن طبق مراحلی که پیش‌تر اشاره شد مطالب کتاب را خوانده و دوره کنید. مجددا تاکید می کنیم که خواندن درس زیست را به شب امتحان موکول نکرده و در طول سال با داشتن برنامه ریزی به مطالعه بپردازید.
ما برای شما سوالات امتحان نهایی زیست سال های اخیر و امتحان شبه نهایی زیست سال ۱۴۰۳ را به همراه پاسخنامه آماده کرده ایم که پیشنهاد میکنیم حتما قبل از امتحان نهایی زیست آنها را مطالعه کنید که هم خود را محک زده باشید و هم با دید طراحان سوال امتحان نهایی آشنا شوید. برای دانلود روی ” دانلود سوالات امتحان نهایی زیست با پاسخنامه ” کلیک کنید.
همچنین اگر دانش آموز پایه دهم یا یازدهم هستید و یا برای پایه دوازدهم نیز به سوالات بیشتری نیاز دارید، میتوانید از طریق لینک های قرار داده شده در زیر، به ۵۰ سری نمونه سوال امتحانی زیست با پاسخنامه به صورت رایگان دسترسی داشته باشید:
کتاب زیست شناسی پایه دهم شامل مطالب پایه ای و مهم بوده که در سالهای آینده هم کاربرد دارد پس اگر شما دانش‌آموز پایه دهم هستید پیشنهاد میکنیم که مطالعه برای امتحان نهایی را از فصول مهم‌تر و پر بارم تر شروع کنید پس از فصل ششم ( از یاخته تا گیاه) استارت زده و طبق مراحلی که پیش تر گفتیم به خوبی کتاب را مطالعه کنید و در آخر به بررسی نمونه سوالات امتحانی سالهای گذشته توجه کنید که ۲ نمره امتحان نهایی مستقیما به فعالیت های کتاب (فصول ترم دوم) اختصاص دارد بنابراین حین مطالعه کتاب حتما به «فعالیت‌ها»، «طراحی آزمایش»، «تجزیه و تحلیل دادهها»، «رسم و تفسیر نمودارها» توجه کنید. از موارد «پاورقی‌ها»، «واژه شناسی»، «بیشتر بدانید» و «پیوست‌های آخر کتاب» سوال مطرح نمی‌شود.
زیست شناسی پایه یازدهم آخرین کتابی است که مطالب مرتبط با بدن انسان در آن مطرح شده است. فصل ژنتیک این کتاب دارای مباحث پایه ای برای زیست شناسی دوازدهم است و فصل تولید مثل یکی از فصول مهم زیست است که پتانسیل زیادی در طراحی سوالات ترکیبی با سایر فصل‌ها دارد و بارم بیشتری را نسبت به سایر فصول داراست لذا طبق بارم بندی بهتر است مطالعه امتحان نهایی را از این فصل شروع کنید و سپس طبق مراحل گفته شده پیش بروید و در آخر به بررسی نمونه سوالات امتحانی سالهای گذشته بپردازید. توجه کنید که ۲ نمره امتحان نهایی مستقیما به فعالیت های کتاب (فصول ترم دوم) اختصاص دارد بنابراین حین مطالعه کتاب حتما به «فعالیت‌ها»، «طراحی آزمایش»، «تجزیه و تحلیل دادهها»، «رسم و تفسیر نمودارها» توجه کنید. از موارد «پاورقی‌ها»، «واژه شناسی»، «بیشتر بدانید» و «پیوست‌های آخر کتاب» سوال مطرح نمی‌شود.
هیچ سوالی خارج از کتاب درسی طرح نمی‌شود.
به همه بخش‌های تشکیل‌دهنده کتاب درسی توجه کنید.
هیچ بخش از کتاب درسی را حذف نکنید.
به تیترها، توضیحات، متن درس، مثال‌ها، پرسش‌ها، تمرین‌های داخل و پایان فصل‌ها، خود را بیازماییدها، به همراه نمودارهای مربوط و توضیحات زیر شکل‌ها و نمودارها توجه دقیق داشته باشید. کتاب درسی را با دقت بخوانید.
همه چیزها را در درجه اول درک کنید بعد بخاطر بسپارید. حفظ کردن صرف برای قالب جدید سوالات نهایی جواب نمی‌دهد.
به ترکیب و ادغام سوالات کتاب درسی توجه کنید.
سعی کنید با بیان‌های متفاوت از بیان کتاب در تعاریف، علت و معلول‌ها و… آشنا باشید.
خواندن دقیق کتاب درسی را با خواندن هیچ جزوه یا کتاب کمک درسی جایگزین نسازید.
معمولاً در سالهای گذشته تیپ و نوع سوالات، تکرار شونده بوده و تقریبا قالب مشخصی داشتند و معمولا اگر کسی نمونه سوالات سالهای گذشته را مرور و حل می‌کرد، نمره قابل قبولی کسب می‌کرد. این امر باعث شده بود دانش‌آموزان تمایل زیادی به مطالعه کامل کتاب درسی و یادگیری مفاهیم نداشته باشند.
تنها روی قالب‌های تکراری سوالات سالهای قبل تمرکز نداشته باشند. سیاست این است که دانش‌آموز نتواند تنها با حل سوالات پر تکرار نمره مطلوب کسب کنند. با انواع قالب‌های سوال از یک مطلب آشنا شوید و منتظر قالب‌های جدید سوال هم باشید.
منتظر یک یا دو سوال از ترکیب مفاهیم باشید. توجه داشته باشید این نوع سوالات حجم زیادی از سوالات را تشکیل نخواهند داد.
اغلب سوالات در سطح متوسط و چند سوال در سطح دشوارتر (ممکن است یک یا دو یا سه سوال) طرح می‌شوند.
علاوه بر مهارت دقیق‌خوانی در هنگام پاسخ، به مهارت‌های نوشتاری هم توجه کنید. به کلید واژه‌ها،ترتیب و توالی جملات و نتیجه‌گیری در نوشتن پاسخ‌ها توجه داشته باشید.
در سال ۱۴۰۳ کمی به سطح دشواری آزمون‌ها افزوده خواهد شد، قطعا میانگین معدل در کشور پائین‌تر خواهد شد اما نگران این موضوع نباشید. چون در تبدیل نمره خام (صفر تا ۲۰) به نمره تراز نهایی و اعمال سهمیه، این مساله مشکلی ایجاد نخواهد کرد.
پس از هر امتحان، برگه‌های پاسخ اسکن شده توسط دو مصحح بدون اطلاع از نمرات داده شده طرف مقابل از استان دیگر تصحیح می‌شود و اگر تفاوت نمره این دو کمتر از یک نمره باشد، میانگین آن منظور می‌شود و در غیر این صورت برگه توسط مصحح سوم تصحیح می‌شود. بارم‌بندی هر بخش یک سوال ماشینی مشخص می‌شود و برگه‌ها بر این اساس تصحیح می‌شوند و جمع نهایی نمرات الکترونیک انجام می‌شود.
در سال۱۴۰۳ تصحیح دستی-الکترونیک انجام می‌شود و تمام الکترونیک نخواهد بود.
سوالات نهایی برای همه دانش‌آموزان، کشوری و یکسان است اما نمرات حاصل بر اساس هر سهمیه جداگانه تراز نهایی می‌شود.
در نهایت آرامش ، انضباط و توکل به خدا کلید موفقیت شماست.
با آرزوی بهترین ها برای شما!
نیاز به مشاوره داری؟
از روز شنبه تا چهارشنبه ساعت ۹ الی ۱۷ با شماره های ۲۲۸۶۱۴۰۴-۰۲۱ / ۰۹۰۳۲۴۵۲۵۶۶ در تماس باش یا فرم رو پر کن ما بهت زنگ بزنیم:
