طرح مشاوره شاهین

| ظرفیت محدود!

استرس امتحان را چگونه از بین ببریم؟ (علائم، دلایل و راهکار)

خواندن این مطلب
5 دقیقه

زمان میبرد!

استرس امتحان یک پدیده رایج است که بسیاری از دانش‌آموزان و دانشجویان در زمان آزمون‌ها و امتحانات با آن مواجه می‌شوند. اگرچه مقداری استرس ممکن است به افزایش تمرکز و عملکرد کمک کند، اما استرس بیش از حد می‌تواند مانع از عملکرد مطلوب شود؛ به طوریکه زبان حال دانش‌آموزانی که درگیر استرس امتحان هستند این است که« احساس می‌کنم همه‌ی مطالب از خاطرم رفته!» مدیریت استرس امتحان یک فرآیند حیاتی برای موفقیت تحصیلی و حفظ سلامت روانی است. در این مقاله، به بررسی علل استرس امتحان، علائم آن و راهکارهای مؤثر برای مدیریت استرس امتحان خواهیم پرداخت.

در این مقاله می‌خوانیم:

استرس امتحان چه علائمی دارد؟

۱- علائم جسمانی یا فیزیولوژیکی

به طور کلی علائم فیزیولوژیکی استرس شامل تحریک عصب سمپاتیک و در نتیجه به وجود آمدن علائم جسمانی زیر است:

  • سردرد: یکی از شایع‌ترین علائم فیزیکی استرس امتحان است.
  • درد معده یا تهوع: استرس می‌تواند بر دستگاه گوارش تأثیر بگذارد و منجر به مشکلات معده شود.
  • افزایش ضربان قلب: قلب سریع‌تر می‌زند و فرد ممکن است تپش قلب را تجربه کند.
  • تعریق بیش از حد: استرس می‌تواند منجر به تعریق دست‌ها، پیشانی یا بدن شود.
  • خشکی دهان: بسیاری از افراد هنگام استرس احساس خشکی در دهان می‌کنند.
  • لرزش یا تیک‌های عصبی: لرزش دست‌ها یا پاها یکی دیگر از علائم فیزیکی اضطراب است.
  • مشکل در خوابیدن (بی‌خوابی): افراد دچار استرس ممکن است نتوانند به‌خوبی بخوابند یا شب‌ها مدام از خواب بیدار شوند.

۲- علائم روانی

  • فقدان تمرکز: استرس می‌تواند توانایی تمرکز بر روی مطالب درسی را کاهش دهد بنابراین ممکن است احساس کنید که نمی‌توانید به سوالات پاسخ دهید و یا دقت شما بشدت کاهش می‌یابد.
  • فراموشی: یکی از آفت‌های استرس فراموشی است، بسیاری از افراد در هنگام استرس دچار فراموشی ناگهانی می‌شوند و اطلاعاتی که مطالعه کرده‌اند را به یاد نمی‌آورند.
  • افکار منفی مکرر: وقتی استرس شما از حد نرمال بالاتر می‌رود ممکن است مدام به شکست در امتحان فکر کنید و نتوانید این افکار منفی را کنترل کنید.
  • کاهش اعتماد بنفس : استرس زیاد می تواند توانمندی شما را در پاسخدهی به سوالات امتحانی کاهش دهد و همین امر باعث کاهش اعتماد بنفس شما می‌شود.

راهکارهایی برای کاهش استرس امتحان

خوب حالا که با دلایل و اثرات منفی استرس امتحان آشنا شدیم می‌رسیم به این سوال همیشگی دانش‌آموزان که :«چگونه استرس امتحان را از بین ببرم؟»

افکارتان را فیلتر کنید

استرس‌ها به طورکلی برگرفته از ارزیابی‌های ما نسبت به محیط اطراف و یا وقایع مختلف است به طور مثال اگر ارزیابی شما نسبت به یک امتحان این باشد که نمی‌توانید از پس به خوبی از پس امتحان بربیایید استرس شما زیاد می‌شود و اگر این باور را داشته باشید که امتحان خوبی را پشت سر می‌گذارید، استرس شما کمتر می‌شود. بنابراین مهم‌ترین راهکاری که برای استرس پیشنهاد می‌کنیم این است که افکارتان را مدیریت کنید و هم قبل از امتحان و هم در زمان آزمون سعی کنید افکار منفیتان را مدیریت کنید.

البته کنترل افکار به همین راحتی هم نیست و کار سختی است اما می‌توانید برای اینکار از یک روانشناس کمک بگیرید.

روی تنفستان متمرکز شوید

در زمان آزمون و یا زمانی که استرس به شما هجوم می‌آورد سعی کنید روی تنفستان تمرکز کنید. برای اینکار نفس‌های عمیق بکشید و با آرامش از طریق دم و بازدم عمیق اکسیژن را شش‌های خود برسانید. برای اینکه از پس انجام این تکنیک به خوبی بربیایید لازم است در زمان‌های قبل از آزمون تمرینات تنفسی را انجام دهید و تنفس دیافراگمی را تمرین کنید.

در زمان حال باشید

همانطور که گفته شد یکی از دلایل ایجاد استرس این است که شما خاطره‌ی تلخی از آزمون در گذشته دارید و یا اینکه نگران نتیجه آزمون هستید. پس در حقیقت دارید به گذشته و یا آینده فکر می‌کنید و همین استرس شما را زیاد می‌کند، بنابراین تمام تمرکزتان را معطوف زمان حال کنید. برای اینکار می‌توانید از حواس پنجگانه خود استفاده کنید. حواس پنجگانه، شما را به دنیای اکنون می‌آورد. برای مثال به موزیکی که از طریق رادیو در حال پخش است و یا لمس کردن و توجه کردن به جنس پارچه لباستان می‌تواند به شما کمک کند تا به زمان اکنون توجه کنید.

به خودتان مسلط باشید

ممکن است با گرفتن برگه امتحانی و دیدن سوالات دچار استرس شوید و نتوانید سوالات را حل کنید، در این شرایط به خودتان مسلط باشید و به سراغ سوالات آسان بروید، بعد از اینکه یک دور همه سوالات را بررسی کردید( احتمالا استرس شما کمتر شده)، به سراغ حل سوالات سخت‌تر بروید. برای اینکار استفاده از تکنیک ضربدر و منها به شما کمک می‌کند.

با عزیزانتان صحبت کنید

روابط میان فردی مثبت تاثیر زیادی در مهار کردن استرس دارد به طوریکه طبق نتایج آزمایشات، احساس تنهایی استرس افراد را زیاد می‌کند. بنابراین سعی کنید که قبل از آزمون با عزیزانتان درباره احساساتتان و یا موضوعاتی غیر از امتحان صحبت کنید.

زمان را مدیریت کنید

محدودیت زمان یکی از عوامل ایجاد کننده استرس امتحان است پس سعی کنید از تکنیک‌های مدیریت زمان در جلسه امتحان استفاده کنید.

به خواب و خوراکتان توجه کنید

تامین نیازهای فیزیولوژیکی بدن مثل خواب با کیفیت و کافی و غذای سالم و مقوی به تاب‌آوری بدن کمک می‌کند و باعث می‌شود آستانه تحمل شما در شرایط پرتنش بالاتر رود. بنابراین شب قبل از آزمون خواب کافی داشته باشید و صبحانه سبک و مقوی میل کنید.

ورزش کنید

ورزش به کاهش هورمون‌های استرس مانند کورتیزول کمک می‌کند و هورمون‌های شادی‌آوری مانند اندورفین را افزایش می‌دهد. حتی یک پیاده‌روی کوتاه قبل از مطالعه یا امتحان می‌تواند به بهبود خلق و خوی شما و درنتیجه کاهش استرس امتحان منجر شود.

سوال: برای استرس امتحان چی بخورم ؟

برای تقویت اعصاب و کاهش اضطراب ناشی از امتحان می‌توانید دمنوش‌های آرامش بخش مصرف کنید مثل دمنوش گل گاوزبان، استخدوس، بابونه، چای سبز، زعفران و…

سوال: قرص برای کاهش استرس شب امتحان

برای مدیریت استرس امتحان می توانید از تکنیک‌ها و راه‌حل‌هایی که در این مقاله گفته شد استفاده کنید ولی اگر نتوانستید اضطراب خود را مدیریت کنید در قدم آخر از دارودرمانی کمک بگیرید. توجه کنید که استفاده از داروهای شیمیایی عوارضی برای شما دارد پس قبل از مصرف هر گونه داروی آرامبخش با پزشک متخصص اعصاب و روان و یا داروساز مشورت کنید.

نظرات کاربران



دیدگاهتان را بنویسید

مطالب مرتبط