دانشگاه شهید رجایی، به عنوان یکی از دانشگاه‌های معتبر و پیشرو در ایران، نقش بسزایی در تربیت معلمان و متخصصان فنی و مهندسی ایفا می‌کند. این دانشگاه که در تهران واقع شده است، به یاد شهید محمدعلی رجایی، رئیس‌جمهور شهید ایران، نامگذاری شده است. دانشگاه شهید رجایی با تاریخچه‌ای غنی و دستاوردهای علمی و پژوهشی متعدد، سهم قابل توجهی در توسعه آموزش عالی کشور دارد. در این مقاله به بررسی ویژگی‌های این دانشگاه میپردازیم.
دانشگاه شهید رجایی در سال ۱۳۶۷ با هدف تربیت معلمان فنی و حرفه‌ای تأسیس شد. این دانشگاه از ابتدا به عنوان مرکزی برای آموزش معلمان و متخصصان فنی و مهندسی فعالیت می‌کرد و به مرور زمان با توسعه رشته‌های تحصیلی و امکانات خود، به یکی از مراکز مهم آموزش عالی در ایران تبدیل شد. با توجه به نیاز کشور به معلمان و مهندسین متخصص، دانشگاه شهید رجایی توانست نقش مهمی در پرورش نیروهای انسانی مورد نیاز ایفا کند.
دانشگاه شهید رجایی در تهران، محله لویزان، خیابان فرشادی،خیابان شعبانلو واقع شده است.
دانشگاه شهید رجایی برنامه‌های تحصیلی متنوعی در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا ارائه می‌دهد. رشته‌های تحصیلی این دانشگاه عمدتاً در زمینه‌های فنی و مهندسی، علوم پایه، و علوم تربیتی متمرکز هستند. برخی از رشته‌های برجسته این دانشگاه شامل مهندسی برق، مهندسی مکانیک، مهندسی عمران، علوم تربیتی و فناوری اطلاعات می‌باشند.
دانشکده مهندسی برق
دانشکده مهندسی کامپیوتر
دانشکده مهندسی مکانیک
دانشکده مهندسی عمران
دانشکده علوم پایه
دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی
دانشکده مهندسی مواد و علوم میان رشته‌ای
| آموزش شیمی | تجربی |
| مهندسی صنایع مبلمان | تجربی |
| علوم ورزشی | انسانی |
| آموزش ریاضی | ریاضی و فیزیک |
| آموزش فیزیک | ریاضی و فیزیک |
| مهندسی برق | ریاضی و فیزیک |
| مهندسی عمران | ریاضی و فیزیک |
| مهندسی کامپیوتر | ریاضی و فیزیک |
| مهندسی معماری | ریاضی و فیزیک |
| مهندسی مکانیک | ریاضی و فیزیک |
| مهندسی مواد و متالوژی | ریاضی و فیزیک |
| آموزش زبان انگلیسی | زبان |
| ارتباط تصویری | هنر |
دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی که به عنوان یکی از دانشگاه‌های برجسته‌ی ایران شناخته می‌شود، امکانات متنوع و گسترده‌ای را به دانشجویان خود ارائه می‌دهد. برخی از این امکانات عبارتند از:
کتابخانه‌های دانشگاه دارای مجموعه‌ای وسیع از کتاب‌ها، مجلات علمی و منابع دیجیتال هستند که دسترسی به اطلاعات پژوهشی و آموزشی را فراهم می‌کنند.
دانشگاه دارای آزمایشگاه‌های مدرن در زمینه‌های مختلف مهندسی و علوم پایه است که دانشجویان می‌توانند از آن‌ها برای انجام پروژه‌ها و تحقیقات خود استفاده کنند.
کارگاه‌های مجهز برای انجام کارهای عملی و دستی در رشته‌های مختلف مهندسی و فنی.
دانشگاه دارای خوابگاه‌های مجهز و مدرن برای اسکان دانشجویان از سراسر کشور است که در مجموع می‌تواند پذیرای ۱۷۰۰ دانشجو باشد. این دانشگاه دارای ۲ خوابگاه دخترانه و ۴ خوابگاه پسرانه می‌باشد.
امکانات غذایی متنوعی در دانشگاه وجود دارد که به دانشجویان خدمات غذایی ارائه می‌دهند.
دانشگاه دارای یک مرکز بهداشتی و درمانی است که خدمات پزشکی اولیه و مشاوره به دانشجویان ارائه می‌دهد.
سالن‌های مجهز برای ورزش‌های مختلف از جمله بسکتبال، والیبال، فوتسال و بدمینتون.
دانشگاه دارای استخر شنای مجهز برای استفاده دانشجویان است.
زمین‌های فوتبال و سایر ورزش‌های میدانی برای تمرین و مسابقات ورزشی.
دانشگاه دارای کانون‌های مختلف فرهنگی و هنری است که به دانشجویان فرصت می‌دهد تا در فعالیت‌های هنری و فرهنگی شرکت کنند.
دانشگاه به طور منظم جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های فرهنگی، هنری و علمی برگزار می‌کند.
با توجه به این موضوع که دانشگاه شهیدرجایی در تهران واقع شده است پذیرش این دانشگاه به صورت کشوری می‌باشد. پس داوطلبان تمام استان‌های کشور شانس قبولی یکسانی برای پذیرش در این دانشگاه دارند.
ظرفیت پذیرش این دانشگاه محدود بوده و برای پذیرش لازم است که رتبه و تراز خوبی را در آزمون سراسری کسب کنید.
نوع پذیرش دانشگاه شهید رجایی به صورت نیمه متمرکز است بنابراین پس از انتخاب رشته، افرادی که به حد نصاب نمره علمی رسیده‌اند به صورت چند برابر ظرفیت پذیرش دعوت به مصاحبه می شوند تا صلاحیت آن‌ها برای تحصیل در این دانشگاه مشخص شود پس برای پذیرش در این دانشگاه لازم است که علاوه بر کسب تراز و رتبه مطلوب، در مصاحبه حضوری هم امتیاز خوبی کسب کنید.
مصاحبه دانشگاه شهید رجایی شامل دو مصاحبه عمومی و اختصاصی است.
به جهت بررسی شرایط عمومی داوطلبان اعم از فن بیان، وضعیت پوشش، بررسی سلامت جسمانی و… می‌باشد.
دانشگاه شهید رجایی جزء دانشگاه‌های دولتی ایران می‌باشد و کلاس‌های این دانشگاه به صورت روزانه برگزار می‌شود. بنابراین نیاز به پرداخت شهریه نیست و تحصیل در این دانشگاه به صورت رایگان است.
دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی جزء دانشگاه‌های معتبر و مطرح کشور است و دانشجویان این دانشگاه پس از فارغ‌التحصیلی و اتمام دوره خدمت خود، مدرک فنی و مهندسی دریافت می کنند و می‌توانند در هنرستان‌ها، مراکز آموزشی و غیر آموزشی مشغول به کار شوند.
دانشجویان دانشگاه شهید رجایی بعد از پذیرش در دانشگاه و تا فارغ‌التحصیلی مشمول دریافت حقوق هستند. حقوق دانشجویان این دانشگاه در سال ۱۴۰۲ حدود ۷/۰۰۰/۰۰۰ تومان بوده است.
شرایط پذیرش در دانشگاه شهید رجایی به قرار زیر است.
محصلین هر دو دانشگاه می توانند در آینده جزء معلمان کشور باشند و به صورت رسمی کارمند دولت محسوب می‌شوند. اما این دو دانشگاه چند تفاوت دارد که در ادامه به آن میپردازیم.
دانشگاه شهید رجایی ۱ مرکز مستقر در شهر تهران دارد ولی دانشگاه فرهنگیان واحدهای مختلفی را در سطح کشور داراست.
همانطور که پیش‌تر اشاره شد دانشگاه شهید رجایی صرفا یک واحد آموزشی در تهران دارد بنابراین پذیرش این دانشگاه به صورت کشوری است و رقابت برای پذیش در این دانشگاه به صورت کشوری است. ولی دانشگاه فرهنگیان بدلیل تعدد واحدهای آموزشی در سراسر کشور به صورت بومی استانی پذیرش دارد و رقابت برای پذیرش در این دانشگاه به صورت استانی است.
دانشگاه شهید رجایی زیر نظر وزارت علوم فعالیت می‌کند ولی دانشگاه فرهنگیان زیر نظر وزارت آموزش و پرورش است. بنابراین دانشگاه شهید رجایی از سطح علمی بالاتری برخوردار است.
دانشگاه شهید رجایی اغلب رشته‌های فنی و مهندسی را ارائه می‌دهد و رشته‌های این دانشگاه تنوع کمتری نسبت به دانشگاه فرهنگیان دارد.
فارغ‌التحصیلان دانشگاه شهید رجایی اغلب در هنرستان‌ها مشغول تدریس می‌شوند ولی فارغ‌التحصیلان دانشگاه فرهنگیان می‌توانند در دبستان‌ها، دبیرستان‌های دوره اول و دوم به تدریس بپردازند.
دانشجویان هر دو دانشگاه حقوق دریافت می‌کنند اما دانشگاه فرهنیگان برای تامین هزینه‌های دانشگاه و خوابگاه‌ها مبلغی را از حقوق دانشجویان کسر می‌کند (حتی اگر دانشجو از خدمات دانشگاه استفاده نکند) ولی دانشگاه شهید رجایی حقوق کامل را به دانشجویان پرداخت می‌کند.
یکی از ویژگی‌های دانشگاه فرهنگیان تفکیک جنسیتی در کلاس‌های درس است به این صورت که کلاس‌های درس خانم‌ها و آقایان به صورت جدا برگزار می‌شود ولی دانشگاه شهید رجایی تفکیک جنسیتی ندارد و کلاس‌ها به صورت مختلط برگزار می‌شود.
یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های دانشگاه فرهنگیان و شهید رجایی تفاوت در نوع مدرک این دانشگاه است. به این صورت که دانشگاه شهید رجایی مدرک مهندسی را به فارغ‌التحصیلان خود ارائه می‌دهد ولی دانشگاه فرهنگیان مدارک آموزش را ارائه می‌دهد.
پس از تعهد به خدمت: همانطور که پیش‌تر گفتیم فارغ‌التحصیلان دانشگاه شهید رجایی پس از اتمام دوران خدمت، با توجه به مدرک خود می توانند علاوه بر مراکز آموزشی در مراکز غیر آموزشی، شرکت‌ها و ادارات مشغول به کار شوند اما فارغ‌التحصیلان دانشگاه فرهنگیان بعد از اتمام دوران تحصیل و خدمت خود صرفا مجاز به تدریس در مدارس آموزش و پرورش هستند.
