حتما بارها این جمله را شنیده‌اید که برای موفقیت در کنکور شرکت در آزمون‌های آزمایشی لازم و ضروری است اما تحلیل آزمون‌های آزمایشی مرحله‌ی مهمی است که اهمیت آن از شرکت در آزمون بیشتر بوده و تاثیر بسیار زیادی در عملکرد و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دارد.
با این وجود بسیاری از دانش‌آموزان نحوه صحیح تحلیل آزمون را نمی‌دانند و این مرحله مهم را نادیده می‌گیرند. در این مقاله به بررسی روش اصولی تحلیل آزمون می‌پردازیم.
برخی از داوطلبان به دلیل مشغله‌های متعدد مانند شرکت در کلاس‌های کنکور، تکالیف مدرسه و سایر فعالیت‌های روزمره از کمبود وقت شکایت دارند و این سوال را مطرح می‌کنند که آیا شرکت در آزمون‌های آزمایشی واقعاً ضروری است؟
در نگاه اول، ممکن است فکر کنید که زمان کافی برای همه این فعالیت‌ها وجود ندارد و آزمون‌های آزمایشی را به عنوان یک گزینه اضافی در نظر بگیرید؛ اما بیایید این موضوع را از زاویه دیگری بررسی کنیم.
فرض کنید شما به مدت یک ماه به طور منظم و با جدیت مطالعه کرده‌اید. در این شرایط، بعد از گذشت این مدت طبیعی است که ذهن شما پر از سوالات مختلف شود. مثلاً ممکن است از خود بپرسید که آیا همه آنچه که خوانده‌اید را به خوبی به خاطر سپرده‌اید؟ یا آیا روشی که برای مطالعه انتخاب کرده‌اید موثر بوده است؟
این سوالات زمانی بیشتر می‌شوند که شما قصد دارید مرور کنید و نقاط ضعف و قوت خود را بشناسید. اما بدون داشتن یک معیار مشخص، نمی‌دانید کدام بخش‌ها نیاز به مرور بیشتری دارند و کدام قسمت‌ها را میتوانید با سرعت بیشتری پشت سر بگذارید. در واقع شرکت در آزمون‌های آزمایشی مثل یک قطب نما است و به شما کمک می‌کند که مسیر رسیدن به هدفتان را راحت‌تر پیدا کنید. علاوه بر این، آزمون‌های آزمایشی به شما این فرصت را می‌دهند تا مهارت مدیریت زمان، که یکی از کلیدی‌ترین مهارت‌ها در کنکور است، به طور عملی تمرین کنید.
اگر بخواهیم کاملاً صادق باشیم، تنها درس خواندن بدون سنجش وضعیت یادگیری و بدون شناخت نقاط ضعف و قوت، نتیجه‌ای به جز اتلاف زمان نخواهد داشت. آزمون‌های آزمایشی به شما این امکان را می‌دهند که با آگاهی از عملکرد خود، برنامه‌ریزی دقیق‌تری برای آینده داشته باشید و با اطمینان بیشتری به مسیر کنکور ادامه دهید. بنابراین، حتی در شرایطی که زمان محدودی دارید، شرکت در این آزمون‌ها را به عنوان یک بخش مهم از برنامه مطالعاتی خود در نظر بگیرید.
تا اینجا با ضرورت شرکت در آزمون‌های آزمایشی آشنا شدید اما مهم تر از شرکت در آزمون، مرحله تحلیل آزمون است. به عبارتی دیگر با تحلیل کردن درست و اصولی آزمون است که متوجه نقاط ضعف و قوت خودتان می‌شوید. بگذارید با یک مثال به صورت ملموس تر برای شما اهمیت تحلیل آزمون را توضیح دهیم.
تا به حال با این مشکل مواجه شده‌اید که «با اینکه ساعت مطالعاتی بالایی دارم و خیلی زیاد درس میخوانم، اما باز هم پیشرفت نمی‌کنم» یا اینکه این سوال برای شما ایجاد شده است که « چرا درجا می‌زنم؟» ؛ جواب یک کلمه است: تحلیل آزمون.
در واقع با تحلیل آزمون متوجه می‌شوید که علت ضعف در آزمون چیست و بعد از کشف کردن علت، میتوانید به رفع مشکل بپردازید. بنابراین، تحلیل آزمون از نان شب واجب‌تره!
خب حالا چگونه آزمون را تحلیل کنم؟ تحلیل آزمون مراحل مختلفی دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد. همچنین برای شما در انتهای همین مقاله ویدئوی آموزش عملی تحلیل آزمون را قرار داده ایم که پیشنهاد میکنیم به عنوان مکمل این مقاله، حتما آن را مشاهده کنید. خب بریم سراغ مراحل یک تحلیل آزمون درست:
اولین گام در فرایند تحلیل آزمون باید نتیجه بدست آمده را با هدفگذاری خود مقایسه کنید. در این مرحله بررسی کنید که به چه میزان به هدف خود رسیده اید و اینکه با توجه به سطح دشواری آزمون، تا چه میزان موفق به پاسخدهی سوالات شده‌اید.
* هدفگذاری در آزمون یکی از تکنیک‌های مهم شرکت در آزمون است، برای هدفگذاری در آزمون باید قبل از آزمون مشخص کنید که با توجه میزان تسلط خود، در هر درس از هر ۱۰ سوال به چند سوال می‌خواهید جواب بدهید.
برای آشنایی با روش هدفگذاری آزمون این مقاله را مطالعه کنید.
در مرحله بعد تعداد پاسخ‌های درست، غلط، شانسی و نزده در هر درس را مشخص کنید. (منظور از پاسخ‌های شانسی، جواب‌هایی است که راه‌حل آن‌ها اشتباه است اما به صورت شانسی گزینه درست را انتخاب کرده‌اید. نکته مهم در مورد سوالاتی شانسی این است که همیشه اینقدر خوش شانس نیستیم که پاسخ درست در بیاید. یک مساله دیگر در مورد سوالاتی است که از شما می‌خواهد تعداد درست یا غلط را با شماره مشخص کنید ممکن است شما سه گزینه درست پیدا کرده باشید و جواب هم سه گزینه درست است، اما آن سه گزینه ای که شما انتخاب کرده‌اید پاسخ سوال نباشند!!! این‌ها نمونه سوالات شانسی بودند.)
در این مرحله اگر تعداد سوالات نزده شما بیشتر باشد مشخص می‌شود که تسلط شما نسبت به مطالب درسی آن مبحث کمتر است . پس به جزوه یا کتاب مراجعه کنید و مبحث را مطالعه کنید.
اگر تعداد سوالات غلط شما بیشتر باشد، مشخص می‌شود که احتمالا مشکل از بی دقتی شماست. پس سعی کنید تعداد تست‌هایتان را بیشتر کرده و تمارین بیشتری را حل کنید.
برای آشنایی با روش مطالعه سه گام به این مقاله مراجعه کنید.
در مرحله سوم باید ببینید علت اشتباهاتتان چیست. آیا در درس مربوطه تسلط کافی نداشتید؟ ممکن است برخی از مباحث را به‌خوبی مطالعه نکرده‌اید یا شاید در حین حل سوال دقت نکرده‌اید. در این مرحله خیلی مهم است که به این سوالات فکر کنید: چرا نتوانستم این مسئله را حل کنم؟ آیا در یک مرحله خاص از حل سوال به مشکل برخوردم یا مشکل از کجا بود؟
به عبارتی با مرور سوالات غلط و تحلیل آن‌ها، میتوانید اشتباهاتتان را درک کنید و از آن‌ها به عنوان ابزاری برای پیشرفت استفاده کنید.
مرحله بعد در تحلیل آزمون تهیه دفتر تحلیل آزمون است. برای این کار میتوانید یک کلاسور تهیه کنید و بعد از هر آزمون جدول تحلیل آزمون را در آن رسم کنید و یا فرم تحلیل آزمونی را که ما برای شما آماده کردیم را دانلود و پرینت نمایید و بعد از هر آزمون شروع به تحلیل کنید.
برای دانلود نمونه فرم قابل پرینت تحلیل آزمون های آزمایشی روی دکمه زیر کلیک کنید:
اگر قصد دارید خودتان به ساده ترین شکل ممکن به صورت دستی جدول تحلیل آزمون را رسم کنید، میتوانید مانند جدول زیر برای هر آزمون در دفتر خود یک جدول بکشید:
| شماره سوال | وضعیت پاسخدهی | علت | منبع رفع اشکال |
| ۱ | صحیح | - | - |
| ۲ | غلط | بی دقتی | صفحه ۱۵ جزوه |
| ۳ | نزده | عدم تسلط | صفحه ۱۰ کتاب |
تا اینجای مسیر به تعداد غلط ها، نزده ها و پاسخ های صحیح خودتان پی بردید و نقاط ضعف خودتان را با کمک جدول تحلیل آزمون پیدا کردید. در مرحله آخر با کمک دفتر برنامه ریزی خودتان، نتیجه آزمون را عیب‌یابی کنید تا ایرادهای مطالعه خود را پیدا کنید و در نهایت تغییرات لازم را در روش مطالعه و تست‌زنی اعمال کنید.
برای اینکار نتیجه آزمون را با دفتر برنامه ریزی خود چک کنید؛
برای آشنایی با روش‌های مدیریت استرس امتحان به این مقاله مراجعه کنید.
سوال بسیاری از دانش‌آموزان این است که «تحلیل آزمون را چه زمانی انجام بدهیم؟».
پیشنهاد ما این است که بعد از اینکه از آزمون به خانه بازگشتید بعد از استراحت کوتاهی در همان روز، آزمون را تحلیل کنید. در روز آزمون همچنان سوالات در خاطر شما مانده است بنابراین راحت‌تر و با کیفیت بیشتری میتوانید آزمونتان را تحلیل کنید و اطلاعات خوبی از آنالیز کردن آزمونتان بدست بیاوردید.
مدت زمان تحلیل آزمون بسته به میزان تسلط و نتیجه آزمون شما دارد با این وجود تحلیل برای تحلیل آزمون حداقل ۲ و حداکثر ۴ ساعت زمان در نظر بگیرید.
اگر در آزمون‌های آزمایشی نتیجه دلخواهتان را کسب نمی‌کنید و تعداد غلط‌هایتان زیاد است، خوشحال باشید که با خطاهای خودتان قبل از آزمون اصلی ( کنکور) مواجه شده‌اید و فرصت رفع کردن آن را دارید تا بهتر برای کنکور آماده شوید. به عبارت دیگر هر بار که سوالی را غلط پاسخ می‌دهید، این یک فرصت یادگیری است!
پس با اعتماد به نفس بیشتر به سوالات پاسخ دهید و بدانید که هر پاسخ غلط، یک گام شما را به هدفتان نزدیک‌تر می‌کند. البته کمک گرفتن از مشاوره تحصیلی و یک راهنمای با تجربه باعث می‌شود مسیرتان هموارتر و به هدفتان نزدیک‌تر شوید بنابراین میتوانید روی کمک مشاوران دلسوز مجموعه زندگی برازنده من حساب کنید.
