به احتمال زیادی در چند دقیقه گذشته صفحه اینستاگرام خود، اپلیکیشن‌های ارتباطات مجازی و یا صفحه فیسبوک خود را چک کرده‌اید. این روزها بیشتر از هر زمان دیگری به گوشی‌های موبایل خود و ارتباطات مجازی، وابسته شده‌ایم. بر اساس مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۵، بیش از ۴۰ درصد از افراد گوشی‌های همراه خود را تنها در ۵ دقیقه بعد از بیدار شدن چک می‌کنند و تقریباً نیمی از ما تا ۲۵ نوبت در روز به گوشی های خود سر می‌زنیم. امروزه در تمامی جوامعی که ابزارهای نوین و دیجیتال در آن‌ها گسترش پیدا کرده است، با پدیدهای مواجه‌اند که به آن “اعتیاد دیجیتال” می‌گویند. طبق تحقیقات کاربرانی که به میزان بالایی از تلفن‌های هوشمند خود استفاده می‌کنند در مقایسه با افراد دیگر که کمتر از گوشی استفاده می‌کردند، از لحاظ میزان اضطراب، مضطرب تر بوده و میزان پیشرفت تحصیلی و رضایت از زندگی در آن‌ها پایین‌تر گزارش شده است.
برخی نشانه‌های اعتیاد دیجیتال به این شرح است:
۱- چک کردن گوشی همراه بلافاصله بعد از بیدار شدن از خواب
۲- احساس تنهایی در صورتی که گوشی همراهتان پیش شما نباشد
۳- عدم توجه به گذر زمان هنگام کار کردن با گوشی
۴- الویت اول داشتن ارتباطات و کارهای مجازی
۵- ترجیح دادن احوال پرسی و تعاملات مجازی به ارتباطات حضوری و حقیقی
۶- استفاده طولانی مدت و در همه زمان ها از تلفن همراه
۷- چک کردن مداوم گوشی همراه
۸- همراهی تلفن همراه در همه حال حتی موقع صرف غذا
۹- تمایل به پاسخگویی هر چه سریعتر به پیام‌ها و اعلان ها
۱۰- استفاده از تلفن همراه در رختخواب و زمان پیش از خواب
اگر شما مواردی از این نشانه‌های گفته شده را به طور مداوم تجربه می‌کنید به احتمال زیادی دچار اعتیاد استفاده از ابزار فناوری نظیر گوشی تلفن همراه خود می‌باشید. در ادامه همراه ما باشید تا راهکارهای کاهش این مسئله و برنامه‌ریزی برای نحوه استفاده درست از تلفن همراه را با شما به اشتراک بگذاریم.
این ترفند بسیار خوب عمل می‌کند، زیرا به راحتی می‌توانیم آن را در زندگی روزمره‌مان پیاده کنیم. در واقع، اعلان‌های تلفن همراه به ندرت مهم هستند و فقط شما را تحریک می‌کنند که گوشی خود را بردارید و مجددا برای ساعاتی پای آن بنشینید. همین امر در مورد استفاده از لپ تاپ نیز صدق می کند.
در واقع این نوتیفیکیشن‌ها عملاً بخش ناخودآگاه ما را مجبور می‌کنند تا برنامه مربوطه را باز کند، صرف نظر از اینکه این یک پیام مهم است یا خیر. به همین دلیل، توصیه می‌شود که به جای گوش به زنگ بودن در رابطه با اعلان‌های تلفن خود، به طور کاملا آگاهانه و برنامه‌ریزی شده به سراغ ابزار فناوری روید. به این ترتیب، شما به طور خودکار نحوه استفاده از فناوری اعم از گوشی هوشمند، لپتاپ و … را کنترل می کنید.
شماری از برنامه‌ها، بازی‌ها و یا گروه‌های مجازی هستند که با وجود آنکه استفاده چندانی نداشته و ضروری تلقی نمی‌شوند، آن‌ها را پاک نکرده و یا گروه‌های ارتباطات مجازی را ترک نمی‌کنیم. غافل از اینکه این برنامه‌ها علاوه بر اشغال کردن حجم و حافظه گوشی همراه شما، سبب پریشانی ذهن و فکر شما نیز میشوند، مخصوصا که مرتبا با اعلان‌ها و پیام‌هایی همراه باشند. بهتر است با پاکسازی فضای گوشی و یا لپتاپ خود و ترک کردن گروه ها و کانال‌های بی استفاده، به تنظیم و مرتب سازی ذهن خود کمک کنید و نتیجتا میزان استفاده ازگوشی را کمتر از پیش سازید.
آیا به یاد دارید که چگونه از اطرافیان خود می پرسیدید که نانوایی اطراف چه ساعتی بسته می‌شود یا اصطلاح خاصی در انگلیسی به چه معناست؟ هنوز هم می‌توان از این روش قدیمی شده جمع آوری اطلاعات استفاده کرد و کمتر به سراغ موتورهای جستجو رفت.
بهتر است که قبل از مراجعه به اینترنت کمی بیشتر فکر کنید و یا در نهایت از دیگران راجع به سوال مدنظر خود پرس و جو کنید. افرادی که کاملاً به اینترنت متکی هستند، به سختی می‌توانند ایده‌های اصلی و کاربردی معتبر داشته باشند. آن‌ها همچنین فاقد بازخوردی هستند که تبادل با همکاران و اطرافیان آن‌ها را به همراه داشته باشد و سبب شکل گیری ارتباطات حقیقی شود.
طبق نظر روان درمانگران و متخصصان، استفاده بیش از حد از فناوری دیر یا زود مشکلات روانی مانند اضطراب یا بی‌خوابی را به همراه دارد. حتی اگر هنوز هیچ یک از این‌ها را احساس نکرده‌اید، اگر گهگاه تلفن همراه خود را خاموش کرده، تاثیر آن را بر بدن و ذهن خود مشاهده می‌کنید و این کار شما را کارآمدتر می کند. تکنولوژی ما را دائما مشغول به خود نگه می‌دارد و اجازه ی فراغت و فکر کردن را به ما نمی‌دهد، اما داشتن اوقات فراغت و خلوت با خود بسیار بااهمیت است، زیرا در آن زمان است که ایده‌های خوب و کاربردی ظاهر میشوند.
آنچه که واضح است این است که ما معمولاً در لحظات بیکاری به دنبال تلفن خود می‌رویم. بنابراین پیشنهاد می‌شود به جای بالا پایین کردن صفحات مجازی، فهرستی از کارهایی که می‌توانید در لحظات بیکاری خود انجام دهید، تهیه کنید.
اگر اولین انگیزه شما در زمانی که یک لحظه آرام به دست می‌آورید این است که موبایل خود را به دست بگیرید، لیستی از کارهای دیگری که برایتان لذت بخش و آرام بخشتر است، تهیه کرده و آن‌ها را به خود یادآوری کنید: پیاده روی، نوشتن، خواندن کتاب مورد علاقه، انجام چند حرکت کششی، مدیتیشن به مدت ۱۰ دقیقه. نکته کلیدی این است که گزینه‌های جایگزینی را در نظر بگیرید که برای شما جذاب و سرگرم‌کننده باشد.
برنامه‌هایی وجود دارند که به شما می‌گویند در طول روز چند بار گوشی خود را چک کرده‌اید، به شما هشدار می‌دهند که اگر از محدودیت اینترنت خود فراتر رفتید، تلفنتان را برای مدت زمان مشخصی قفل می‌کنند و عواملی مانند بازی‌ها را مسدود می‌کنند. استفاده از این برنامه ها در جهت کمتر استفاده کردن از گوشی همراه و اختصاص آن به زمان‌های محدود مفید است. برنامه‌های کاربردی مانند Moments در سیستم عامل iOs وجود دارد که می‌توانید با استفاده از آن‌ها برای خودتان محدودیت روزانه‌ای مشخص کنید و حتی خودتان را مجبور کنید که دستگاه را کنار بگذارید. یک برنامه کاربردی دیگر تحت عنوان Silent Timeوجود دارد که با توجه به برنامه‌ریزی هفتگی‌تان، تلفن همراه شما را خاموش خواهد کرد.
بهتر است در جهت نتیجه‌بخشی بیشتر؛ از قدم‌های کوچکتر شروع کنید. اگر می‌توانید با دست نگرفتن تلفن همراه خود در هنگام صرف غذا شروع کنید. سپس هنگام پیاده‌روی آن را در خانه بگذارید. این سم‌زدایی دیجیتال را تا سه ساعت در روز انجام دهید، در نهایت متوجه می‌شوید که نتیجه اینکار برایتان فوق العاده است. شما باید به‌طور منظم محدودیت‌هایی را تعیین کنید، اما در آغاز، ایجاد تغییرات کوچک و وقفه های زمانی کوتاه مدت بدون استفاده از موبایل نیز خود بی‌تاثیر نمی‌باشد. در واقع می‌شود گفت هر تغییری در جهت درست بهتر از عدم تغییر است.
زمان‌هایی را که در طول روز قصد دارید تا از ابزار فناوری دور باشید، یادداشت کنید. به عنوان مثال، می‌توانید از ساعت ۱۵ تا ۱۵:۱۵ استراحت کنید. در بعدازظهرهای روز کاری، در این مدت تلفن خود را خاموش می‌کنید و آن را دور از دید و دور از دسترس قرار می‌دهید. بهتر است که یک فعالیت خاص را برای این ۱۵ دقیقه برنامه‌ریزی کنید، مانند بلند شدن و رفتن برای پیاده‌روی و قدم زدن در اطراف خانه. می‌توانید با یک خوراکی کوچک مانند یک شکلات یا یک فنجان قهوه به خودتان نیز پاداش دهید. سعی کنید زمان‌های بیشتری را به دور از تکنولوژی به این برنامه اضافه کنید، مانند هنگام غذا خوردن و به آنچه در اطرافتان می‌گذرد توجه بیشتری را معطوف سازید.
