با نزدیک شدن به فصل امتحانات ترم، سوال بسیاری از دانش آموزان این است که« چگونه برای امتحانات تشریحی درس بخوانیم تا نتیجه‌ی خوبی بگیریم؟» به طوریکه با قطعی شدن تاثیر معدل در کنکور موضوع امتحانات تشریحی اهمیت زیادی پیدا کرده و باعث نگرانی و اضطراب دانش‌آموزان شده است؛ اگر شما هم دغدغه ۲۰ گرفتن در امتحانات تشریحی را دارید، توصیه می‌کنیم که این مقاله را با دقت مطالعه کنید.
مطالعه برای امتحانات تشریحی یکی از چالش‌های رایج دانش‌آموزان است. این نوع امتحانات نیاز به درک عمیق، توانایی تحلیل و ارائه پاسخ‌های دقیق و مستدل دارد. برای موفقیت در امتحانات تشریحی، به یک روش برنامه‌ریزی‌شده و سازمان‌دهی‌شده نیاز دارید. در ادامه به بررسی گام‌های موثر برای مطالعه و آماده‌سازی برای امتحانات تشریحی می‌پردازیم. اگر تمام مراحل گفته شده را به درستی انجام دهید، می‌توانید در امتحانات تشریحی نمره‌ی دلخواه خود را کسب کنید.
به حال برای شما پیش آمده که وقتی می‌خواهید برای امتحان تشریحی مطالعه خودتان را شروع کنید، نمی‌دانید از کدام درس مطالعه را شروع کنید. اولین گام برای مطالعه امتحانات تشریحی برنامه‌ریزی یا اولویت بندی درس‌ها است یعنی برای خودتان نقشه راه درست کنید که طبق بارم‌بندی هر درس و میزان تسلط خودتان در هر درس برای آن برنامه ریزی کنید. برای بهره‌وری بهتر به شما توصیه می‌کنیم که مطالعه خود را با دروسی که بارم بیشتری دارد شروع کنید.
البته که در بعضی از موارد بعضی از مباحث یا قسمت‌های یک درس پیش نیاز قسمت‌های بعدی هستند و حتی اگر بارم کمتری داشته باشند، به لحاظ مطالعه باید در اولویت قرار بگیرند.
بعد از اینکه نقش راه شما مشخص شد، نوبت این است که کتاب درسی را مو به مو و با دقت مطالعه کنید، توجه داشته باشید که منبع اصلی امتحانات تشریحی و به خصوص امتحانات نهایی کتاب درسی است، در این مرحله برای درک و فهم بیشتر مطالب، از جزوه‌ی معلمتان و یا کتاب‌های کمک درسی کمک بگیرید. وقتی صحبت از مطالعه کتاب درسی می‌شود، منظور فقط این نیست که متن کتاب درسی را بخوانید بلکه باید شکل‌ها، زیرنویس عکس‌ها، رنگ شکل‌ها، جداول و اعداد داخل آن‌ها را کامل مطالعه کنید. راستی یادتان باشد که تمرین‌های کتاب درسی فراموش نشوند. خیلی اوقات سادگی این تمرین‌ها داوطبان را به اشتباه می‌اندازد و به گمان اینکه بلد هستند تمرین نمی‌کنند و همین تمرین‌های ساده بلای جان آن‌ها در امتحانات می‌شود.
برای امتحان دروس محاسباتی مثل ریاضی، فیزیک، شیمی و… علاوه بر متن کتاب حتما تمام تمرین‌های کتاب درسی را نیز مجددا حل کنید و مطمئن شوید که کاملا روی تمرین‌های کتاب مسلط هستید. یادتان باشد در سوالات امتحان نهایی کلیات سوالات محاسباتی شبیه سوالات کتاب درسی است و یا ایده‌ی حل اصلی مشابه سوالات کتاب است بنابراین برای کسب نمره‌ی خوب در امتحانات تشریحی حتما تمام تمرین‌های کتاب و جزوه‌ی خود را حل کنید.
تیر خلاص برای ۲۰ گرفتن در امتحانات تشریحی، حل نمونه سوالات امتحانی است. اگر امتحان نهایی دارید، پیشنهاد ما حل و بررسی امتحان نهایی‌های سال‌های گذشته است. حل نمونه سوال را در دومرحله‌ی مطالعه باید انجام دهید:
در این مرحله حل نمونه سوال به شما کمک می‌کند تا بهتر با نکات مهم و قسمت‌های مورد توجه طراحان و از همه مهم‌تر با نقاط ضعف و قوت خود، آشنا شوید. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم در گام اول مطالعه یعنی برنامه‌ریزی، برای مشخص شدن مسیر مطالعه‌ی خود حتما به بررسی نمونه سوالات سال‌های گذشته بپردازید. حتی اگر به لحاظ تسلط روی مطالب در وضعیت خوبی نیستید و نمی‌توانید حل کنید، اشکالی ندارد، حداقل قبل از مطالعه هر فصل یا درس، نمونه سوالات مطرح شده در آن را بخوانید یا به عبارت بهتر ببینید. در این حالت اول متوجه می‌شود که در بیشتر اوقات طراح از شما چه می‌خواهد، حالا نحوه مطالعه و تمرین‌های خود را بر اساس آن طراحی می‌کنید و در زمان و انرژی صرفه جوئی کرده و در عملکرد و کارائی شما پیشرفت حاصل می‌شود.
مرحله‌ی دوم بررسی نمونه سوال، زمانی انجام می‌شود که مطالعه‌ی شما تکمیل شده و به منظور دوره، تکرار و تثبیت مطالب لازم است که نمونه سوال تشریحی حل کنید. در این وضعیت می‌خواهید ایرادهای مطالعاتی خود را بررسی کنید. خب طبیعتا قسمت‌هایی که درست پاسخ می‌دهید تایید تسلط شما و مطالعه صحیح و تمرین اصولی شماست و قسمت‌هایی که ایراد دارد نیاز به بررسی مجدد دارد، بستگی به اینکه در چه وضعیتی باشد راهکارهای عملیاتی نیاز دارد مثل اینکه یا باید فیلم آموزشی ببینید یا بیشتر تمرین و نمونه سوال در زمان حل کنید یا معلم خصوصی بگیرید و خلاصه به رفع اشکال اساسی بپردازید.
سوالات امتحان تشریحی در انواع مختلفی طراحی می‌شود که برخی از تکراری‌ترین سوالات عبارتند از:
این گروه از سوالات معمولا میزان درک و فهم شما از مطالب درسی را می‌سنجد و معمولا سوالات “استدلال کنید، مقایسه کنید، توضیح دهید و…” را شامل می‌شوند. بنابراین برای این دسته از سوالات باید به خوبی روی مفهوم درس مسلط باشید. در این دسته از سوالات فرآیند خوانش صورت سوال، فکر کردن، برقرار ارتباط به قسمت داده‌ها و خواسته‌ها، دقت در مراحل حل سوال یا نوشتن جزئیات، درصورتیکه مسأله باشد اینکه چرا از یک مرحله به یک مرحله دیگر باید حرکت کرد مورد بررسی قرار می‌گیرند، که تمام اطلاعات داوطلب به صورت جزء به جزء قابلیت بررسی دارد.
این دسته از سوالات معمولا پاسخ کوتاهی دارند و برای پاسخدهی معمولا کلیدواژه‌ی خاصی را نیاز دارند. برای مثال سوالات نام ببرید و… از این دسته سوالات هستند. برای پاسخدهی به این سوالات لازم است به خوبی هم روی مفهوم و هم روی متن درس مسلط باشید.
هدف از طراحی سوالات جای خالی بررسی میزان تسلط شما روی متن درس است. سوالات جای خالی معمولا از همان متن کتاب است که کلیدواژه‌ی که کلید واژه‌ی خاصی را به صورت جای خالی مورد پرسش قرار می‌دهد.
سوالات صحیح و غلط شامل هم مطالب مفهومی و هم مطالب حفظی است. و درست یا نادرست بودن متن سوال را از شما می‌پرسد. بنابراین در این سوالات هم درک کردن مفهوم و هم حفظ بودن برخی از جملات کلیدی متن کتاب لازم است. در این دسته از سوالات گاهی فقط یه کلمه یا یک قید دستکاری شده و هدف دقت در جزئیات یا بررسی تغییرات در بافت جمله می‌باشد.
در بخش سوالات چهارگزینه‌ای با توجه به متن سوال باید از بین گزینه‌‌های موجود بهترین و درست ترین گزینه را انتخاب کنید. بنابراین در سوالات چهارگزینه‌ای درک مفهوم و حفظ بودن متن درس الزامی است. این دسته از سوالات دقت داوطلب را بررسی می‌کنند.
سوالات وصل کردنی معمولا شامل دو ستون است که در یکی از ستون‌ها پرسش‌هایی طرح شده و در ستون دیگر پاسخ پرسش‌ها آورده شده و شما باید با وصل کردن پرسش‌ها به پاسخ آن‌ها این نوع سوالات را پاسخ دهید. در این دسته از سوالات سرعت و مهارت چشم و ذهن و دست هدف اصلی طراح است.
بنابراین همانطور که پیش از این گفتیم برای موفقیت در امتحانات تشریحی صرفا حفظ کردن مطالب کافی نیست و باید کاملا مفهوم متن را درک کنید تا بتوانید به سوالات مختلف پاسخ دهید.
بسیارخوب تا اینجا با مراحل مطالعه برای ۲۰ گرفتن در امتحانات تشریحی آشنا شدید، اما برای کسب نمره‌ی ۲۰ در امتحانات تشریحی صرفا مطالعه خوب و کامل، کافی نیست و باید در هنگام امتحان به نکات زیر توجه کنید:
با نزدیک شدن به ایام امتحان، سوال خیلی از دانش‌آموزان این است که « چگونه معدل ۲۰ را کسب کنیم؟»، اگر شما هم این دغدغه را دارید و می‌خواهید معدلتان بیست شود، لازم است که مراحل اشاره شده در مقاله را برای امتحانات تشریحی رعایت کنید و به نکات امتحان دادن توجه کنید. البته توجه داشته باشید که برای کسب نتیجه‌ی دلخواهتان باید با روش مطالعه‌ی اختصاصی هر درس آشنا باشید و هر درس را متناسب با ماهیت خودش مطالعه کنید.
امتحانات تشریحی معمولاً شامل سؤالاتی است که نیاز به توضیح، تحلیل و استدلال دارند. امتحانات تشریحی مستلزم یادگیری عمیق و توانایی بیان مفاهیم است. بنابراین، مطالعه برای این نوع امتحانات باید مبتنی بر فهم و ارتباط بین مفاهیم باشد.
خیر. سوالات کنکور سراسری به صورت تستی طراحی می‌شود و در کنکور سوالات تشریحی وجود ندارد، اما با توجه به تاثیر ۶۰ درصد قطعی سوابق تحصیلی در کنکور لازم است تا نسبت به امتحانات تشریحی توجه ویژه‌ای داشته باشید.
44%
