رزرو مشاوره: 22861404-021
رزرو مشاوره: 22861404-021
امتحانات نهایی پایه نهم یکی از نخستین تجربه‌های جدی تحصیلی برای دانش‌آموزان به شمار می‌رود. این دوره نه‌تنها پایان یک مقطع آموزشی مهم محسوب می‌شود، بلکه نقش تعیین‌کننده‌ای در مسیر انتخاب رشته در آینده دارد. از همین‌رو، آشنایی با روش‌های اصولی مطالعه و برنامه‌ریزی می‌تواند تأثیر چشم‌گیری در موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان داشته باشد. بنابراین، اگر شما دانش‌آموز پایه نهم هستید و می‌خواهید در امتحانات نهایی عملکرد درخشانی داشته باشید، تا پایان این مقاله همراه ما بمانید تا با روش‌های مؤثر مطالعه برای امتحانات نهایی پایه نهم آشنا شوید.
با نزدیک شدن به ایام امتحانات نهایی پایه نهم، دانش‌آموزان با این سوال مواجه هستند که «چگونه در امتحانات نهایی نهم ۲۰ بگیریم؟». برای پاسخ به این پرسش باید به اهمیت و جدیت امتحانات نهایی و البته تأثیر این امتحانات در مسیر تحصیلی اشاره کرد، در واقع دانش آموزان پایه نهم تا کنون آزمون جدی و رسمی نداشتند و اگر آن‌ها با روش اصولی مطالعه برای امتحانات نهایی آشنا نباشند، ممکن است نتوانند در این امتحانات به نتایج دلخواه دست یابند در ادامه به روش‌های مطالعه برای امتحانات نهایی پایه نهم می‌پردازیم.
اگر شما دانش آموز کلاس نهم هستید و امسال امتحان نهایی دارید، با برداشتن گام‌های درست می‌توانید عملکرد بهتری در این امتحانات داشته باشید. در ادامه به چهار گام مهم آمادگی برای امتحان نهایی اشاره می‌کنیم.
اولین قدم جهت آماده سازی و مطالعه برای هر امتحان، برنامه ریزی است. در واقع برنامه ریزی به شما کمک می‌کند که مسیر مطالعاتی خود را شناخته و با آگاهی برای امتحان آماده شوید. بنابریان قبل از اینکه مطالعه را برای امتحانی شروع کنید برای خودتان برنامه ریزی کنید. در نظر داشته باشید که برای داشتن برنامه ریزی درست باید به بارم‌بندی درس‌ها و میزان تسلط خودتان روی مباحث توجه کنید؛ به طوریکه مطالعه خود را از مباحثی که بارم بیشتر و اهمیت بالاتری دارند استارت بزنید. به عبارت دیگر توجه به بودجه بندی دروس به شما کمک می‌کند تا به هر درس با در نظر گرفتن میزان اهمیت آن زمان بدهید و مطالعه خود را از مباحثی که نمره بیشتری از امتحان به آن‌ها تعلق دارد شروع کنید. اینکار باعث می‌شود که هم زمانتان را بهتر مدیریت کنید و هم در ساعات ابتدایی مطالعه، دروس پر اهمیت را خوانده و وقتی خسته می‌شوید درس‌هایی که اهمیت کمتری دارند را مطالعه کنید.
*البته توجه داشته باشید که در برخی موارد، مباحث ابتدایی یک درس، پیش‌نیاز و لازمه یادگیری مباحث بعدی محسوب می‌شوند؛ بنابراین حتی اگر بارم کمتری داشته باشند، باید در اولویت قرار گیرند تا روند مطالعه دچار اختلال نشود.
مهم‌ترین و اصلی‌ترین منبع طرح سوالات امتحان نهایی کتاب‌های درسی هستند، بنابراین ضروری است که این منابع را محور اصلی مطالعات خود قرار دهید. در حین مطالعه کتاب درسی به تمام نکات، زیرنویس عکس‌ها، نمودارها توجه کنید و تمام تمرین‌ها، کاردرکلاس‌ها، خود ارزیابی‌های کتاب درسی را مجددا جواب بدید. بسیاری از دانش‌آموزان به دلیل سادگی ظاهری این تمرین‌ها، از تمرین کردن آن‌ها صرف‌نظر می‌کنند و تصور می‌کنند که روی آن‌ها تسلط کافی دارند؛ اما در عمل، همین تمرین‌های ساده می‌توانند به نقطه ضعف جدی در جلسه امتحان تبدیل شوند. پس به هیچ عنوان تمرین‌های کتاب درسی را دست‌کم نگیرید.
یکی از مؤثرترین روش‌ها برای مطالعه کتاب درسی، تکنیک (بیاموز و آموزش بده) است. این روش شامل سه مرحله است:
این روش با ترکیب سبک‌های مختلف یادگیری (دیداری، شنیداری، خواندن و نوشتن، و حرکتی) به فعال‌سازی حافظه و تقویت یادگیری عمیق کمک می‌کند. در نتیجه، مطالب بهتر در حافظه بلندمدت شما ثبت می‌شود.
قدم بعدی بعد از مطالعه کتاب درسی، بررسی امتحان نهایی‌های سال‌های گذشته است. سؤال‌های امتحان نهایی، مخصوصاً در پایه نهم، معمولاً از الگوی مشخصی پیروی می‌کنند. یعنی شکل و نوع سؤال‌ها خیلی متنوع نیست و احتمال اینکه سؤال‌های تکراری یا مشابه با سال‌های قبل ببینید زیاد است.
برای همین، پیشنهاد می‌کنیم حتماً سؤال‌های امتحان نهایی سال‌های گذشته را بررسی کنید. این کار باعث می‌شود با نوع سؤال‌ها، شکل نوشتن آن‌ها و موضوعاتی که بیشتر تکرار می‌شوند، آشنا شوید و با خیال راحت‌تری سر جلسه امتحان حاضر شوید.
حتما در جریان هستید که سوالات امتحان نهایی پایه نهم به صورت استانی طرح می‌شود و هر استان برنامه امتحانی و سوالات مخصوص به خودش را دارد، اما با این حال به جهت رعایت عدالت آموزشی در طراحی سوالات برای دانش‌آموزان سراسر کشور، ایده طراحی سوالات و سطح سختی سوالات امتحان نهایی هر درس معمولا مشابه با استان‌های دیگر است، بنابراین یکی از رمزهای پنهان برای ۲۰ گرفتن در امتحان نهایی پایه نهم، بررسی سوالات امتحان نهایی همان سال تحصیلی سایر استان‌های کشور است.
برای بررسی سوالات امتحان نهایی سال‌های گذشته، باید دست به قلم شوید!
یعنی صرفاً مرور ذهنی یا پاسخ شفاهی کافی نیست؛ حتی در دروس حفظی هم لازم است پاسخ سوالات را به‌صورت کتبی بنویسید. این کار کمکتان می‌کند تا با دقت بیشتری متوجه ایرادها، بی‌دقتی‌ها و خطاهای احتمالی شوید و تمرکزتان در جلسه‌ی اصلی امتحان افزایش پیدا کند.
در واقع، زمانی که به شکل کتبی پاسخ می‌نویسید، تازه متوجه می‌شوید کدام قسمت‌ها را ناقص نوشته‌اید یا کدام نکات را از قلم انداخته‌اید؛ نکاتی که از نظر طراح سوال، نوشتن‌شان برای گرفتن نمره کامل ضروری بوده‌اند. گاهی هم خطاهای محاسباتی یا اشتباهات مفهومی خودتان را کشف می‌کنید که در ذهنتان متوجه‌شان نشده بودید.
پس از پاسخ‌دهی کتبی به سوالات امتحان‌های سال گذشته، باید مثل یک مصحح دقیق و سخت‌گیر برگه‌ی خودتان را بررسی کنید. این یعنی با وسواس به سراغ جمله‌بندی، فرمول‌ها، کلمات کلیدی و رعایت دستورالعمل‌های سوال بروید تا بتوانید به سطحی از آمادگی برسید که در جلسه‌ی اصلی، با اطمینان کامل پاسخ دهید.
تا اینجا مسیر را خوب و حساب‌شده پیش آمده‌اید. حالا وقت آن رسیده است که مثل یک نقاشی که نیاز به آخرین لایه رنگ دارد، مطالعه‌تان را با مرور و تکرار کامل کنید تا تصویر مطالب در ذهنتان ماندگارشود.
مرور، مرحله‌ای است که طی آن ذهنتان شروع به تثبیت آموخته‌ها می‌کند. گاهی در همین تکرارهاست که جزئیاتی روشن‌تر می‌شوند یا بخش‌هایی که کم‌رنگ شده‌اند، دوباره جان می‌گیرند. به همین دلیل، این مرحله یکی از کلیدی‌ترین بخش‌ها برای رسیدن به نمره ۲۰ در امتحان نهایی است.
یکی از پرسش‌های رایج شما دانش‌آموزان درباره امتحانات نهایی این است که «سوالات امتحان نهایی به چه صورت طرح می‌شوند؟»
پرسش کاملاً به‌جایی است! چرا که هرچه شناخت دقیق‌تری از ساختار سوالات داشته باشید، بهتر می‌توانید خودتان را برای امتحان آماده کنید. پس بیایید با هم به این موضوع مهم بپردازیم.
همان‌طور که در مطالب قبلی اشاره کردیم، سوالات امتحان نهایی پایه نهم توسط اداره‌کل آموزش و پرورش هر استان طراحی می‌شوند و صبح روز امتحان به مدارس ارسال خواهند شد. اما چیزی که باید جدی بگیرید، این است که سبک طراحی سوالات معمولاً در طول سال‌های مختلف ثابت باقی می‌ماند. بنابراین، بررسی امتحان نهایی سال‌های متوالی یکی از بهترین راه‌ها برای آشنایی با نوع سوالات و نحوه‌ی طرح آن‌هاست.
نکته مهم دیگری که نباید نادیده بگیرید، شیوه‌ی تصحیح این امتحانات است. تصحیح بر اساس کلید رسمی ارسال‌شده از طرف وزارت آموزش و پرورش انجام می‌شود. این یعنی اگر بخشی از پاسخ را ننویسید، حتی اگر جوابتان درست باشد، نمره کامل آن قسمت را نخواهید گرفت.
پس دقت در نوشتن کامل پاسخ‌ها بسیار مهم است: به قیدها، فعل‌ها، و کلیدواژه‌ها دقت کنید؛ سوال را چند بار بخوانید؛ و حتماً فرمول‌ها، واحدها و کلمات کلیدی را بنویسید.
برای موفقیت در امتحانات نهایی پایه نهم باید بدانید هر درس را چگونه بخوانید. در واقع هر درس ساختار خاصی دارد و به روش مطالعه‌ی متناسب با خودش نیاز دارد. در ادامه، روش‌های پیشنهادی برای مطالعه‌ی مؤثر هر درس آورده شده است:
در درس ریاضی، اصل یادگیری بر پایه‌ی حل تمرین است. پس برای مطالعه ریاضی ابتدا هر مبحث را از روی کتاب درسی و جزوه‌ی کلاس به‌دقت مطالعه کنید و مطمئن شوید مفاهیم را فهمیده‌اید، نه فقط حفظ کرده‌اید. برای اینکه یادگیری خود را کامل کنید، بعد از مطالعه دقیق فعالیت‌ها و متن کتاب و کادرهای زرد رنگ کتاب، به بررسی تمرین‌ها و مثال‌های حل شده در کلاس بپردازید و سعی کنید مجددا سوالات از قبل حل شد را، حل کنید. سپس سراغ تمرین‌های حل‌نشده بروید و تا جایی که ممکن است، انواع سوالات را تمرین کنید. در حین مطالعه و حل تمرین‌های ریاضی فیش‌نویسی کرده و نکات مهم و فرمول‌ها را در یک دفترچه‌ی اختصاصی یادداشت کنید تا در روزهای مرور، به‌طور ویژه روی تمرین‌هایی که قبلاً در آن‌ها اشتباه کرده‌اید، تمرکز داشته باشید.
درس علوم تجربی پایه نهم شامل چهار بخش اصلی زیست‌شناسی، فیزیک، شیمی و زمین‌شناسی است و برای موفقیت در امتحان نهایی، لازم است هر بخش را با روشی متناسب با ماهیت آن مطالعه کنید. در بخش زیست‌شناسی، ابتدا متن کتاب را به‌دقت بخوانید، سپس مفاهیم را به‌صورت تصویری و مفهومی یاد بگیرید؛ استفاده از شکل‌ها، رسم نمودارهای ساده و خلاصه‌نویسی به شکل نقشه‌ی ذهنی بسیار مفید است. در بخش فیزیک، تمرکزتان باید بر درک روابط بین کمیت‌ها، فرمول‌ها و کاربرد آن‌ها در حل مسائل باشد؛ تمرین زیاد و تحلیل سوالات تشریحی و فیش نویسی از فرمول‌ها در این بخش ضروری است. برای بخش شیمی، مفاهیم پایه‌ای مثل ساختار اتم، واکنش‌ها و مدل‌سازی را با استفاده از مثال‌های ساده یاد بگیرید ؛ نوشتن واکنش‌ها و تکرار آن‌ها کمک زیادی به تسلطتان می‌کند. در بخش زمین‌شناسی که بیشتر مطالب آن حفظی و مفهومی هستند، مطالعه‌ی دقیق متن کتاب، خلاصه‌نویسی و دسته‌بندی اطلاعات به کمک جدول و نمودار باعث می‌شود مطالب راحت‌تر در ذهنتان بمانند. در همه‌ی بخش‌ها، پس از مطالعه، با حل سوالات امتحانات نهایی و نمونه سوالات تشریحی یادگیریتان را تثبیت کنید.
مطالب مطالعات اغلب حفظی‌اند بنابریان لازم است به خوبی روی متن کتاب وقت بگذارید ، برای درک عمیق‌تر، باید آن‌ها را دسته‌بندی و خلاصه‌سازی کنید. برای هر فصل، یک خلاصه‌ی ساختاریافته تهیه کنید و مطالب را به شکل نمودار یا جدول تنظیم نمایید. مرور بلندخوانی و روش مطالعه learn to learn، باعث تثبیت بهتر مفاهیم در حافظه شما می‌شود. پس از مطالعه هر درس کاربرگ‌ها و سوالات فعالیت‌های هر درس را بررسی کرده با سوالات متنوع تشریحی، درست و غلط، و جای‌خالی آموخته‌هایتان را بسنجید.
در این درس باید بین حفظ کردن و درک کردن تعادل برقرار کنید. متن کتاب را با دقت بخوانید و مفاهیم دینی را در زندگی روزمره خود معنا کنید تا بهتر در ذهنتان بماند. آیات و احادیث را همراه با ترجمه و پیام اصلیشان یاد بگیرید. پس از هر درس، سوالات کتاب و نمونه سوالات امتحانی را تمرین کرده و سعی کنید مطالب را با زبان خودتان بازگو کنید.
برای یادگیری و مطالعه زبان، باید به‌صورت همزمان روی واژگان، گرامر و مهارت شنیداری تمرکز داشته باشید. واژه‌ها را با استفاده از فلش‌کارت و جمله‌سازی تمرین کنید و هر روز مرور داشته باشید. قواعد گرامری را به‌صورت خلاصه و با مثال یاد بگیرید و برای تثبیت آن‌ها، چند تمرین بنویسید. متن‌های کتاب را چندین بار بخوانید، آن‌ها را ترجمه کنید و به سوالات Reading پاسخ دهید تا درک مطلب‌تان تقویت شود. در آخر حتما به سوالات کتاب کار زبان توجه کنید و مجددا همه سوالات را حل کنید.
برای مطالعه‌ی فارسی پایه نهم، لازم است مباحث مختلف این درس را از هم تفکیک کنید تا هر بخش را با روش خاص خودش یاد بگیرید. واژگان و معنی شعر و نثر را با ساختن فلش‌کارت یا مرور روزانه در قالب دفترچه‌ی لغت تقویت کنید. برای آرایه‌های ادبی، ابتدا تعریف هر آرایه را یاد بگیرید و سپس در متن‌های کتاب دنبال مثال‌های آن بگردید تا بتوانید آن‌ها را در عمل تشخیص دهید. در تاریخ ادبیات، استفاده از جدول و رمزگذاری به حفظ آسان‌تر نام شاعران و آثار کمک می‌کند. بخش املاء و نگارش را با تمرین نوشتن، دیکته‌گویی و تحلیل ساختار جملات تقویت کنید. همچنین تمرین مداوم درک‌مطلب، مثل پاسخ دادن به سوالات مربوط به یک متن، نقش مهمی در تسلط بر این درس دارد. برای یادگیری بهتر و کسب نمره کامل در امتحان نهایی فارسی، متن کتاب را به صورت درس به درس آنالیز کنید، یعنی متن یا شعر هر درس را بخوانید و معنی هر بیت یا جمله را برای خود به زبان فارسی امروزی برگردانید، علاوه بر آن آرایه‌ها و نکات دستوری هر قسمت را پیدا کنید. یادگرفتن معنی لغات در متن به تثبیت آن کمک می‌کند.
برای مطالعه‌ی عربی پایه نهم، ابتدا باید تمرکزتان را روی درک قواعد دستوری بگذارید. هر قاعده را با مثال‌های ساده و قابل فهم یاد بگیرید و بلافاصله بعد از یادگیری، تمرین‌هایی مرتبط را حل کنید تا روش استفاده از آن در ذهنتان تثبیت شود. برای بخش ترجمه واژگان هر درس را با معنی آن‌ها در دفتری جداگانه بنویسید و هر روز مرور کنید؛ بهتر است برای هر کلمه یک جمله‌ی نمونه نیز بسازید. ترجمه‌ی جملات هم اهمیت زیادی دارد؛ ابتدا سعی کنید خودتان جمله‌ها را ترجمه کنید و سپس آن‌ها را با ترجمه‌ی کتاب یا معلم مقایسه کنید. برای آمادگی بهتر، متن درس‌ها را چندبار بلند بخوانید و سعی کنید بدون نگاه‌کردن به ترجمه، معنای آن را بازگو کنید. در پایان، با حل تمرین‌های کتاب درسی، سوالات امتحانات نهایی و نمونه سوالات تشریحی، تسلطتان را افزایش دهید.
در این مقاله، تلاش کردیم با ارائه گام‌هایی مختصر، کاربردی و هدفمند، مسیر مطالعه برای امتحانات نهایی پایه نهم را روشن‌تر کنیم. علاوه بر اصول کلی برنامه‌ریزی و مرور، روش مطالعه‌ی هر یک از دروس مهم نیز به‌طور جداگانه بررسی شد تا دانش‌آموزان بتوانند با درک بهتر نیازهای هر درس، مطالعه‌ای دقیق‌تر و اثربخش‌تر داشته باشند. رعایت این نکات، به‌ویژه در دوران جمع‌بندی و مرور، می‌تواند تأثیر چشم‌گیری بر عملکرد شما در امتحانات داشته باشد. برایتان موفقیت، آرامش ذهن و بهترین نتایج را در این مسیر آرزو می‌کنیم.
44%
