علم بینایی شامل دو شاخه اصلی بینایی و چشم پزشکی است.
بینایی سنجی یا اپتومتری یکی از شاخه های علم بینایی است و در زمینه های مرتبط با بیماری، سلامت و بهداشت چشم، مراقبت های اولیه از بینایی و چشم شامل معاینات کامل چشم، سنجش میزان بینایی، ارزیابی دید دو چشمی، دید رنگ، تطابق و حرکات چشمی و غربالگری فعالیت دارد.
درواقع یک اپتومتریست به بررسی اولیه سلامت چشم ها میپردازد و همچنین میتواند درباره بعضی از مسائل بینایی مثل ضعیف شدن چشم ها، عدسی های مناسب را تجویز کند، اما در مواقع شدیدتر نارسایی های بینایی، بیمار را به چشم پزشک ارجاع میدهد.
چشم پزشک میتواند کارهایی که یک بینایی سنج انجام میدهد را انجام دهد ولی برعکس این مسئله درست نیست.
همچنین برای گرفتن مدرک چشک پزشکی نیاز است شما اول دکتری عمومی ۷ ساله را بگذرانید و بعد از گذراندن ۲ سال طرح اجباری در آزمون تخصص شرکت کنید، اما در رشته بینایی سنجی میتوانید بعد چهار سال کارشناسی و دو سال طرح، کلینیک خودتان را تاسیس کرده و مشغول به کار شوید. یک بینایی سنج اجازه جراحی و ورود به مشکلات جدی تر را ندارد و باید بیمار را به پزشک متخصص ارجاع بدهد.
برای فهمیدن بهتر تفاوت بین یک بینایی سنج و یک چشم پزشک وظایف هر کدام را بررسی میکنیم.
معاینه اعصاب چشم به‌طورکامل و دقیق
تشخیص و درمان انواع بیماری‌های مربوط به چشم
تشخیص و درمان عفونت‌های مربوط به چشم
انجام عمل لازک و دیگر جراحی‌های مربوط به چشم
تشخیص علت انواع بیماری‌های مربوط به چشم
نوشتن نسخه و دارو برای بیمار متناسب با بیماری تشخیص داده شده
شما بعد از فارغ‌التحصیلی میتوانید در بیمارستان‌های دولتی و خصوصی، مراکز بهداشت، کلینک‌های خصوصی بینایی سنجی، مشاوره بهداشت چشم و مشکلات بینایی در محیط‌های آموزشی، خدماتی و صنایع، مسئولیت سنجش بینایی جهت امور استخدامی، نظامی و اخذ گواهی‌نامه رانندگی و خلبانی، فعالیت در اورژانس برای انجام کمکهای اولیه چشمی تا رسیدن بیمار به پزشک متخصص استخدام شوید.
همچنین اگر به طور حرفه‌ای‌تر با وسایل و تجهیزات اپتومتری و عینک کار کرده و آشنا باشید، میتوانید به عنوان کارشناس در شرکت های واردکننده یا فروشنده تجهیزات اپتومتری مشغول به کار شوید.
به جز این موارد شما میتوانید مجوز دفتر کار بگیرید و برای خودتان شخصی کار کنید که البته به یک سرمایه اولیه نیاز دارید، چون باید یک مکان برای دفتر اجاره کرده یا بخرید.
همچنین برخی تجهیزات هم باید تهیه و خریداری شود.
اگر بخواهیم دروسی که از دبیرستان به این رشته مربوط است را نام ببریم، میتوانیم به زیست شناسی، فیزیک و ریاضی اشاره کنیم.
چارت درسی دانشگاه‌ها معمولا مشترک است.
با این حال ممکن است در بعضی واحدهای دانشگاهی تفاوت جزئی وجود داشته باشد.
حال این تفاوت میتواند فقط در اسم باشد و محتوای درس یکسان باشد.
چارت درسی بینایی سنجی که برایتان آوردیم، برگرفته از چارت درسی رشته بینایی سنجی دانشگاه شهید بهشتی، و به شرح زیر است:
فیزیک نور | شیمی عمومی | بیوشیمی | فیزیولوژی عمومی |
تشریح عمومی و اعصاب | روان شناسی عمومی و رشد | آمار حیاتی | کمکهای اولیه |
اورژانس های چشمی | آسیب شناسی عمومی | میکروب شناسی | داروشناسی |
علائم چشم در بعضی از بیماری های داخلی | ژنتیک و چشم | فیزیولوژی اعصاب | تشریح و بافت-شناسی چشم |
فیزیولوژی چشم | اپتیک هندسی و فیزیکی | لابراتوار اپتیک | فیزیولوژی اپتیک |
مقدمات اپتومتری | تاریخچه اپتومتری و علوم بینایی | اپتومتری | بینایی محیطی |
عدسی های تماسی | آسیب شناسی چشمی | اپتومتری کودکان | اپتومتری افراد مسن و نیمه بینایان |
اپتومتری مشاغل و بهداشت چشم | اپتومتری پیشرفته | آنالیز مشاهدات کلینیکی | مکانیسم دید دو چشمی |
درمان آنومالی های دو چشمی | پایان نامه | کارآموزی ۱و۲و۳ |
مدت تحصیل در رشته بینایی سنجی ۴ سال، معادل ۸ ترم درسی است.
معمولا ۸۰ درصد فارغ‌التحصیلان رشته بینایی سنجی می‌توانند وارد بازار کار شوند.
امکان تاسیس کلینیک تخصصی خودتان را دارید.
برخلاف سایر رشته های تجربی شما با خون و عفونت و مریض بدحال سروکار ندارید.
استرس شغلی پایین و آرامش شغلی بالاست.
شیفت شب ندارید.
روزهای تعطیل برخلاف رشته هایی مثل پرستاری یا پزشکی میتوانید تعطیل باشید و به کارهای دیگر برسید.
پذیرش دانشجو در این رشته در مقطع کارشناسی کم و در مقاطع بالاتر خیلی کمتر است.
این رشته هنوز خیلی بین مردم شناخته شده نیست و اکثرا برای هر مشکلی به چشم پزشک مراجعه میکنند.
رشته بینایی سنجی را میتوانید تا مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری ادامه دهید.
براساس دفترچه انتخاب رشته سال ۱۴۰۲، بینایی سنجی شامل ۱ گرایش در کارشناسی ارشد: بینایی سنجی
و ۱ گرایش در دکتری: بینایی سنجی میباشد.
رشته بینایی سنجی دارای طرح دو ساله اختیاری است، پس باید بعد از فارغ‌التحصیلی به مدت دو سال (بسته به نیاز شهرها) طرح خودتان را بگذرانید. البته گرفتن طرح در صورتی اجباری است که بخواهید کلینیک تاسیس کنید.
برای ورود به این رشته باید از شرایط جسمی سالمی برخوردار باشید.
البته اگر از عینک استفاده میکنید و با عینک دید ۱۰/۱۰ دارید مشکلی برای تحصیل در این رشته نیست.
همچنین باید صبر و حوصله کافی، تمرکز و دقت بالا و توجه به جزئیات داشته باشید.
امکان اپلای و مهاجرت برای این رشته خوب است، البته زبان انگلیسی قوی و بالا بودن نمره آزمون‌های معتبر روند این پروسه را راحتتر میکند.
طبق آزمون MBTI و شخصیت‌شناسی این آزمون، ۳ تیپ شخصیت مناسب این رشته هستند:
ESFJ (حامی): برونگرا، حسی، احساسی، داوری‌کننده، قانون‌مدار، وقت‌شناس، متعهد
ESFP (بازیگر): برونگرا، حسی، احساسی، ملاحظه کننده، خلاق، دارای تخیل قوی، حساس، صبور
ISTJ (بازپرس): درونگرا، حسی، فکری، داوری‌کننده، وظیفه شناس، مسئولیت‌پذیر، متمرکز، حواس جمع، دقیق، منطقی، بدون انعطاف، نکته‌بین، تجربه‌گرا
حتما در دوره کارشناسی کارآموزیها و دورههای مربوطه را شرکت کنید تا سابقه کاری بالاتری داشته باشید. هرچه توانایی و دانش شما در این رشته بیشتر باشد، میتوانید درآمد بیشتری کسب کنید.
