مهندسی ساخت و تولید قبلاً از گرایش‌های مهندسی مکانیک بود ولی امروزه به‌صورت گسترده‌تر به‌عنوان یک رشته‌ی مستقل در دانشگاه‌ها ارائه میشود.
رشته‌ی ساخت و تولید، مجموعه‌ای از دروس و پروژه‌های تحقیقاتی‌ست که برای تربیت نیروهای متخصص، برای مراکز صنعتی، آموزشی و تحقیقاتی برنامه‌ریزی شده است.
در این دوره، دانشجویان با تحلیل، مدلسازی و فعالیت‌های تجربی برای ارائه و بهینه‌سازی فرایندهای نوین ساخت و تولید، در جهت تولید محصول بهینه آشنا می‌شوند.
محور اصلی و راهبردی این رشته تربیت نیروهای متخصص است که بتوانند با افزایش توانایی علمی و فنی، قدرت درک و تجزیه و تحلیل و حل مسائل در حوزه‌ی ساخت و تولید و مشکلات صنعتی کشور را داشته باشند.
اگر بخواهیم زمینه‌های مختلف تحقیقاتی در این رشته را نام ببریم، میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
شکل‌دهی فلزات، رباتیک و اتوماسیون، ماشین‌کاری و ابزارشناسی، طراحی و ساخت به کمک کامپیوتر، تست غیرمخرب، طراحی و بهینه‌سازی فرایندهای ساخت، اندازهگیری و کنترل کیفی، جوشکاری، تولید مخصوص، تولید افزایشی و ساخت میکرو.
بعد از فارغ‌التحصیلی میتوانید در صنایع مختلفی مثل صنایع برق، هوافضا، دفاعی، نفت و گاز و پتروشیمی، خودروسازی، ساخت تجهیزات برقی، صنایع نیروگاهی و فولادسازی مشغول به کار شوید.
اگر بخواهیم دروسی را که از دبیرستان به این رشته مربوط است نام ببریم، میتوانیم به درس‌های حسابان و فیزیک اشاره کنیم.
چارت درسی دانشگاه‌ها معمولاً مشترک است. بااین‌حال، ممکن است در بعضی واحدهای دانشگاهی تفاوت جزئی وجود داشته باشد.
حال این تفاوت می‌تواند فقط در اسم، و محتوای درس یکسان باشد. چارت درسی رشته‌ی مهندسی ساخت و تولید که برایتان آوردیم، برگرفته از چارت درسی این رشته در دانشگاه امیرکبیر تهران و به شرح زیر است:
ریاضی عمومی ۱ و ۲ | نقشه‌کشی صنعتی ۱ و ۲ | متالوژی | مکانیک سیالات ۱ و ۲ | آمار و احتمالات مهندسی |
فیزیک عمومی ۱ و ۲ | فیزیک اندازهگیری | آزمایشگاه متالوژی | انتقال حرارت ۱ و ۲ | کارگاه ریخته‌گري |
معادلات دیفرانسیل | آزمایشگاه فیزیک اندازه‌گیري ساخت و تولید | دینامیک | مبانی برق و الکترونیک | کارگاه طراحی و ساخت اجزای ماشین |
شیمی عمومی | استاتیک | ماشین‌کاری و ماشین‌های ابزاری | ارتعاشات مکانیکی | آمار و احتمالات مهندسی |
ریاضیات مهندسی | مقاومت مصالح ۱ و ۲ | کارگاه ماشین‌کاری و ماشین‌های ابزاری | طراحی اجزا ۱ و ۲ |
|
محاسبات عددی | آزمایشگاه مقاومت مصالح | ترمودینامیک ۱ و ۲ | اصول طراحی سیستم‌هاي هیدرولیک و نیوماتیک |
|
مدت تحصیل در این رشته ۴ سال، معادل ۸ ترم درسی است.
این رشته بازار کار وسیع و گستردهای دارد و از این نظر بسیار قوی است.
اکثر کارخانه‌ها در اطراف شهرها هستند و ممکن است رفت‌و‌آمد کمی سخت باشد.
همچنین محیط کاری مردانه است و ممکن است با روحیه‌ی همه‌ی خانم‌ها سازگار نباشد.
این رشته را میتوانید تا مقاطع کارشناسی‌ارشد و دکتری ادامه دهید.
براساس دفترچه‌ی انتخاب‌رشته‌ی سال ۱۴۰۲، مهندسی ساخت و تولید شامل ۱ گرایش در کارشناسی‌ارشد با نام «ساخت و تولید» و ۱ گرایش در دکتری با عنوان «ساخت و تولید» میشود.
این رشته به دانش ریاضی و فیزیک بسیار بالایی نیاز دارد و تسلط بر کامپیوتر هم یکی از موارد مهم رشته‌ی مهندسی ساخت و تولید است. شما باید علاوه‌بر مهارتهای ICDL، بر نرم‌افزارهایی مثل سالیدورکس، کتیا، مطلب و آباکوس تسلط داشته باشید.
البته در دانشگاه طرز کار با این نرم‌افزارها در حد پایه آموزش داده میشود.
این رشته برای اپلای شانس نسبتاً خوبی دارد و اکثر کشورها دانشجو می‌پذیرند.
نکته‌ای که مهم است زبان انگلیسی یا زبان کشور مورد نظر است که باید در آن بسیار قوی باشید و مهم‌تر از آن این‌که نمره‌ی بالایی در آزمون‌های مربوطه کسب کنید.
طبق آزمون MBTI و شخصیت‌شناسی این آزمون، ۳ تیپ شخصیت مناسب این رشته هستند:
ESTP (متقاعدکننده)، از جمله ویژگی‌های این شخصیت: برون‌گرا، حسی، فکری، ملاحظه‌کننده، هدایت‌گر، ریسک‌پذیر و هدفمند است.
ESTJ (ناظر)، از جمله ویژگی‌های این شخصیت: برون‌گرا، حسی، فکری، داوری‌کننده، عمل‌گرا، رهبر، سخت‌کوش، جزئی‌نگر و هدایت‌گر است.
ISTJ (بازپرس)، از جمله ویژگی‌های این شخصیت: درون‌گرا، حسی، فکری، داوری‌کننده، وظیفه‌شناس، مسئولیت‌پذیر، عمل‌گرا، قاطع، مصمم و متمرکز است.
دوره‌های کارآموزی در این رشته را حتماً جدی بگیرید و سعی کنید مهارتهای کامپیوتری و نرم‌افزاری خودتان را افزایش دهید تا راحت‌تر وارد بازار کار شوید.
