از کودکی همیشه جملاتی نظیر “بهترین خودت باش”، “در حد بهترینها تلاش کن و به کمتر از آن قانع نشو” و یا “سعی کن بهترین نسخه از خودت را به نمایش بگذاری” را شنیدهایم. کتابهای بسیاری نیز با عناوین انگیزشی مشابه، در قفسههای کتاب فروشی موجود هستند که همواره ما را به سمت فراتر رفتن از حد معمولی بودن و رسیدن به کاملترین ورژن خود فرا میخوانند. با این وجود شاید چندان تعجبآور نباشد که بسیاری از ما در سنین نوجوانی و جوانی به بعد با سختگیریهای بیش از حد نسبت به خود دست و پنجه نرم کنیم. زمانی که مشکل یا چالشی پیش میآید، آنقدر سریع همه چیز را به خود نسبت میدهیم که احساس ناامیدی و نارضایتی مستمر را در خود ایجاد میکنیم. از دید ما، ما همیشه افرادی ناتوان هستیم که کاش میشد بهتر عمل کنیم. با این نگاه همواره در برآورده کردن انتظارات غیرواقعی خود شکست خواهیم خورد. اگر میخواهید بدانید که آیا شما نیز درگیر سختگیریهای بیش از حد نسبت به خود هستید یا خیر از خود بپرسید که چند مورد از علائمی که در ادامه میآید را در زندگی خود تجربه میکنید.
افرادی که بیش از حد نسبت به خود سختگیر هستند، معمولاً همواره در حال انتقاد کردن و زیر سوال بردن عملکرد خود هستند. آنها بر روی تمام کارهای و رفتارهایشان ذره بین سخت گیرانه خود را قرار میدهند تا مبادا کوچکترین خطایی از آنها سر زند. در اینجا میخواهیم به طور واضحتر خصوصیات و ویژگیهای این افراد را مورد بررسی قرار دهیم تا بتوانیم با آگاهی یافتن از آنها از آن خودداری کرده یا اگر این موارد در ما وجود دارد اقدام به اصلاح و رفع آنها کنیم.
اکثریت قریب به اتفاق مواقع، زمانی که ما مرتکب اشتباه میشویم، اشتباهات کوچکی هستند که هیچ عواقبی ندارند یا کمترین پیامد را دارند. سعی کنید به خودتان آستانهای برای اشتباهات بدهید تا بتوانید کمی نسبت به خود آسانتر بگیرید.
احساس گناه سالم اینگونه است که به ما انگیزه دهد تا خطاها و کاستیهای خود را جبران کنیم و سعی کنیم اشتباهاتمان را تکرار نکنیم. به خودتان اجازه دهید زمانی که تمام تلاش خود را برای تصحیح یک خطا انجام دادهاید، مجددا با حسی خوب و با تلاش و پشتکار ادامه دهید.
فرض کنید به تشک جدید برای تخت خود نیاز دارید، زیرا تشک فعلی شما دیگر قابل استفاده نیست و سبب کمردرد و دردهای عضلانی شما میشود. شما شش ماه است که سعی کردهاید زمان لازم برای خرید تشک را پیدا کنید، اما این موضوع در لیست کارهای شما همواره توسط چیزهای دیگر به عقب رانده میشود. آنچه که باید بدانید این است که اهمیت دادن به سلامت جسم و روان از هر چیزی برای شما مهمتر است و همواره باید در اولویت کارها و برنامهریزیهای شما قرار گیرد.
آیا وقتی اشتباهی صورت میگیرد، همیشه آن را تقصیر خود میدانید؟ مثلا اگر یکی از همکارانتان کاری را در سر موعد انجام نمیدهند، گمان میکنید که تقصیر شما بود که به او یادآوری نکردید؟ یا اگر کسی با شما ارتباط برقرار نمیکند، به این مسئله ربط میدهید که شاید شما غیرقابل دسترس هستید یا اینکه امکان ارتباط گرفتن را به اندازه کافی برای او آسان نکردهاید؟
معمولا اگر نسبت به خود سخت گیر هستید، همواره علت مشکلات را به خود نسبت میدهید، در حالیکه شما بایستی حد وسط بر عهده گرفتن مسئولیت و تعهدات شخصی و تعهدات و وظایفی که به دیگران مربوط میشود را در نظر بگیرید. اگر تا به حال ۱۰۰ درصد مسئولیت را بر عهده میگرفتید، اکنون زمان آن است که این مرز باریک متعهد ماندن بر وظایف و تعهدات خود و رها کردن اقداماتی که مربوط به شما نیست را رعایت کنید.
تلاش مستمر و روحیه اقدام داشتن و عمل کردن، بسیار قابل تحسین است، اما این مسئله نباید به این منجر شود که اطرافیان شما نسبت به انجام مسئولیتهای خود بی توجه باشند و شما بار اضافی کارهای آنها را نیز به دوش بکشید.
افرادی که از خود انتقاد میکنند، به زندگی خود نگاه میکنند و تمام زمینههایی را که در آنها کامل نیستند، میبینند. آنها تمام کارهایی را که درست انجام میدهند و برای آن تلاشی کردهاند، نادیده میگیرند. نسبت به تمامی دستاوردهای خود بیاعتنا هستند و موفقیتها و پیروزیهای کوچک و بزرگ خود را هیچ میدانند و همواره گمان میکنند که دیگران از آنها جلوتر هستند.
همه ما کارهای اشتباهی انجام میدهیم. وقتی دیگران همان کارهایی را انجام میدهند که شما نیز مرتکب شدهاید، آیا اشتباهات آنها را قابل درک میبینید؟ یا وقتی این نوع اشتباهات پیش میآید، به هیچ وجه دست از سرزنش و انتقاد از خود برنمیدارید و مداما خود را تحقیر میکنید؟ در واقع اگر جواب شما مثبت است، این مسئله یکی از ویژگیهای افراد سخت گیر نسبت به خود است که میتوانند چشم خود را بر روی اقدامات نادرست دیگران ببندند، اما هیچ گاه از خطای خود نمیگذرند.
اگر در هر کاری که انجام میدهید دائماً برای کمال تلاش میکنید، ممکن است انتظارات غیر واقعی از خود داشته باشید. این مسئله، زمانی که به ناچار از استانداردهای بالای خود دست میکشید، میتواند منجر به احساس ناامیدی و اضطراب شود.
آیا خود را درگیر خودگویی منفی میبینید؟ به عنوان مثال، مرتبا به خود برچسبهای منفی میزنید یا به خاطر اشتباهات کوچک خود را سرزنش کنید؟ اگر چنین است، این نشانه آن است که شما بیش از حد به خودتان سخت میگیرید. خودگویی منفی میتواند عزت نفس را شما را تضعیف کند و حفظ نگرش مثبت به زندگی را دشوار سازد.
همه مرتکب اشتباه میشوند، اما افرادی که بیش از حد به خود سخت میگیرند، اغلب برای بخشیدن خود به خاطر اشتباهات جزئی به مشکل میخورند. آنها ممکن است وقت زیادی را به فکر کردن راجع به اشتباهات گذشته خود اختصاص دهند و مدتها پس از گذشتن از یک حادثه، احساس گناه و شرمندگی کنند.
تعیین انتظارات غیر واقعی برای خود میتواند دستور العملی برای شروع شکست و اضطراب و ناامیدی باشد. بهتر است طبق تواناییها و استعدادهای خود اهداف و وظایفی را تعیین کنید و از مقایسه نادرست خود با افراد دیگر که شرایط زندگی، نقاط قوت و ضعف و قابلیتهای متفاوتی با شما دارند، دست بردارید.
افرادی که بیش از حد نسبت به خود سختگیر هستند، اغلب در پذیرش تعریف و تمجید از دیگران مشکل دارند. آنها ممکن است حرفهای تایید کننده و مثبت دیگران را غیرصادقانه یا ناشایست بدانند و معتقد باشند که میتوانستند بهتر عمل کنند یا اینکه دستاوردهایشان به اندازه کافی قابل توجه نبوده است.
ترس از شکست میتواند افراد را از رویارویی با چالشهای جدید یا پیگیری اهداف خود باز دارد. کسانی که بیش از حد به خود سخت میگیرند، ممکن است از خطرات اجتناب کنند، زیرا میترسند که انتظارات مورد نظر خود را برآورده نکنند.
سختگیری بیش از حد به خود میتواند با علائم فیزیکی مانند فشار خون بالا، خستگی و ضعف سیستم ایمنی نیز ظاهر شود. این موضوع به این دلیل است که استرس مزمن میتواند بر بدن تأثیر بگذارد و آن را ضعیف کند.
44%
