رشته علوم و مهندسی شیلات جزء رشته‌های گروه علوم تجربی است. این رشته گونه‌های دریایی را به‌طور دقیق بررسی و گونه‌های گیاهی و جانوری را که در خطر انقراض قرار دارند، شناسایی میکند. این رشته‌ی تحصیلی با یافتن این گونه‌ها، راه حلی برای جلوگیری از انقراض پیدا کرده و آن را برای اجرا در اختیار سازمان مربوطه قرار می‌دهد.
رشته‌ی علوم و مهندسی شیلات شامل برنامه‌های آموزشی مشخصی است که طی آن، شما با علوم مختلف بیولوژی جانوری و گیاهی و اکولوژی دریا به‌عنوان منابع اصلی و زیربنایی شیلات، و با ماهیان و آبزیان و نحوه‌ی تکثیر و پرورش آن‌ها آشنا میشوید.
از جمله وظایف و اهداف شما در رشته‌ی علوم و مهندسی شیلات، پرورش، اصلاح نژاد، تهیه و تکثیر انواع ماهی و سایر آبزیان، مدیریت صید و صیّادی، حفاظت از منابع آبی، بازسازی ذخایر و صادرات و ارزآوری‌‌ست.
بعد از فارغالتحصیلی میتوانید در سازمانهای شیلات، سازمان محیط‌زیست و در سازمانهای خصوصی مشغول به کار شوید.
به این نکته توجه کنید که بیشتر بازار کار رشته‌ی علوم و مهندسی شیلات در استان‌های نزدیک به دریاست.
اگر بخواهیم دروسی را که از دبیرستان به این رشته مربوط است نام ببریم، میتوانیم به ریاضی، شیمی و زمین شناسی اشاره کنیم.
چارت درسی دانشگاه‌ها معمولاً مشترک است. بااین‌حال، ممکن است در بعضی واحدهای دانشگاهی تفاوت جزئی وجود داشته باشد.
حال این تفاوت میتواند فقط در اسم، و محتوای درس یکسان باشد. چارت درسی رشته علوم و مهندسی شیلات که برایتان آوردیم، برگرفته از چارت درسی این رشته در دانشگاه تهران و به شرح زیر است:
رشته‌ی علوم و مهندسی شیلات | ||||
شناخت منابع طبیعی | کاربرد نرم‌افزارهای رایانه در منابع طبیعی | هوا و اقلیم‌شناسی | مورفولوژی و سیستماتیک گیاهی | شیمی آلی |
فیزیک عمومی | جانورشناسی | لیمنولوژی | آمار و احتمالات | حقوق و قوانین منابع طبیعی |
اصول تکثیر و پرورش آبزیان | هیدروشیمی | اکولوژی دریا | اصول فرآوری آبزیان | ماهیشناسی عمومی |
میکروبیولوژی عمومی | هیدروبیولوژی عمومی | بیوشیمی عمومی | ژنتیک | سیستماتیک ماهی و سایر آبزیان |
اصول تغذیه‌ی آبزیان | تکثیر و پرورش آبزیان آب شیرین | اصول و روش‌های صید آبزیان | فیزیولوژی آبزیان | بستهبندی محصولات شیلات |
طرح آزمایش‌های منابع طبیعی | اصول مهندسی آبزی‌پروری | پویایی‌شناسی جمعیت و ارزیابی ذخایر آبزیان | مبانی اصلاح نژاد آبزیان | تکثیر و پرورش آبزیان آب شور |
تکثیر ماهیان زینتی | اقیانوس‌شناسی | آشنایی با تأسیسات برودتی شیلاتی | کارورزی ۱ و ۲ | هیدروتکنیک و طراحی استخرها و پرورش آبزیان |
بهداشت و بیماریهای آبزیان | شناسایی ابزار و ادوات صید | جیره‌نویسی غذای آبزیان | سنجش از راه دور و سامانه‌ی اطلاعات جغرافیایی | پستانداران دریایی |
آلودگی منابع آب | کنترل کیفیت فرآوردههای شیلاتی | اقتصاد و بازاریابی شیلات | گیاهان آبزی | رفتارشناسی آبزیان |
پروژه |
| |||
مدت تحصیل در این رشته ۴ سال، معادل ۸ ترم درسی است.
صنعت شیلات منبع مناسبی برای اشتغال، تأمین ارز و اهرمی برای توسعه و عمران مناطق ساحلی است. به همین دلیل، در برنامه‌های توسعه‌ی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور، شیلات جایگاه مهمی دارد.
بازار کار این رشته در ایران خیلی گسترده و مناسب نیست، و به‌سختی میتوانید در این حوزه مشغول به کار شوید.
این رشته را میتوانید تا مقاطع کارشناسی‌ارشد و دکتری ادامه دهید.
براساس دفترچه‌ی انتخاب‌رشته‌ی سال ۱۴۰۲، رشته‌ی علوم و مهندسی شیلات شامل ۴ گرایش در کارشناسی‌ارشد می‌شود که عبارت‌اند از:
تکثیر و پرورش آبزیان، فرآوری محصولات شیلاتی، بومشناسی آبزیان، صید و بهرهبرداری آبزیان.
و ۶ گرایش در دکتری که عبارت‌اند از: تکثیر و پرورش آبزیان، بومشناسی آبزیان، تغذیه‌ی آبزیان، بیوتکنولوژی آبزیان، فرآوری محصولات شیلاتی، صید و بهرهبرداری آبزیان.
در مرحله‌ی اول باید به این رشته و مخصوصاً به اکولوژی دریا علاقه‌مند باشید. سپس نیازست که اطلاعات لازم و کافی درباره‌ی ماهیشناسی و بیماریهای آبزیان را کسب کنید.
وضعیت اپلای در این رشته متوسط است و دانشگاه‌های زیادی پذیرش میگیرند؛ البته زبان انگلیسی قوی و بالابودن نمره‌ی آزمون‌های معتبر روند این کار را راحت‌تر میکند.
طبق آزمون MBTI و شخصیت شناسی این آزمون، ۱ تیپ شخصیت مناسب این رشته است:
ESFP (بازیگر)، از جمله ویژگی‌های این شخصیت: برون‌گرا، حسی، احساسی، ملاحظه‌کننده، خلاق، دارای تخیل قوی، حساس و صبور است.
قبل از انتخاب‌رشته و قبل از ورود به هر رشته‌ای خوب فکر کنید. با افرادی که قبل از شما این مسیر را طی کردهاند صحبت و از تجربه‌هایشان استفاده کنید.
همچنین از راهنمایی‌های مشاوران ماهر و متخصص در این زمینه بهره ببرید.
انتخاب رشته مهمترین تصمیم شما در زندگی است. نباید فقط به لحظه‌ای که در آن قرار دارید فکر کنید و تصمیم بگیرید، به چهار سال بعد خود نگاه کرده و تصور کنید با این انتخاب در کجا قرار خواهید گرفت.
