برخلاف ایران که تعداد زیادی از افراد به رشته‌های پزشکی و مهندسی گرایش دارند، در کشورهای اروپایی و آمریکایی، رشته‌های دانشکده‌های علوم انسانی و رشته‌های مدیریت بیشترین توجه را به خود اختصاص می‌دهند.
رشته مدیریت صنعتی شامل سه مهارت کلیِ مالی‌ـ رفتاری، فنی‌ـ تکنیکی و اجتماعی میشود.
این رشته برای مدیریت واحدهای صنعتی، مدیریت منابع انسانی و مدیریت تولید و نظارت بر عملکرد انواع ماشین‌آلات صنعتی مناسب است.
مدیریت‌ها جزء رشته‌های گروه انسانی و شناور هستند، یعنی شما از هر سه رشته‌ی ریاضی، تجربی، انسانی میتوانید وارد گروه مدیریت‌ها شوید و به تحصیل بپردازید.
مهمترین وظایف شما به‌عنوان یک مدیر صنعتی، نظارت و رهبری بر نیروی انسانی سازمان، بررسی و ارزیابی وضعیت کارگران و چالش‌های کارگری، ایجاد انگیزه میان کارکنان جهت افزایش بهره وری و کمک به تصمیم‌گیری‌های شرکت است.
این دو رشته شباهت‌های زیادی با هم دارند و بخش عمده‌ای از دروس آنها باهم مشترک است.
تفاوت اصلی رشته مدیریت صنعتی با مهندسی صنایع در هدف‌ها و دستاوردهای آن‌هاست.
در مدیریت صنعتی به مباحث انسانی و روابط میان افراد و نحوه‌ی هدایت آنها برای رسیدن به بهره توجه ویژه دارند، اما هدف مهندسی صنایع تولید و توجه به مسائل کمی و بهینه‌سازی است.
شما بعد از فارغ‌التحصیلی میتوانید در کارخانه‌ها، شرکت‌های دولتی و خصوصی، صنایع الکترونیک، شرکت‌های دارویی، کارخانه‌های خودروسازی، صنایع چاپ، کارخانه‌های تولید مواد پلاستیکی، کارخانه‌های نساجی، شرکت‌های استارتاپ، یا به‌عنوان کارمند بانک، کارشناس گمرک، مدیر روابط عمومی، کارشناس بیمه، یا در بخش‌های مدیریت و کنترل پروژه، مدیریت و برنامهریزی و کنترل موجودی‌ها، مدیریت و کارشناسی کنترل کیفیت، کارآفرینی و موارد بازاریابی، استراتژی، منابع انسانی، مالی، تحلیل مالی و اقتصادی قبل از پروژه و حین پروژه و تولید، مدیریت و برنامهریزی و کنترل تولید مشغول به کار شوید.
دروس آمار و احتمالات، ریاضی پایه، اقتصاد و زبان انگلیسی از دروس کاربردی در این رشته هستند.
چارت درسی دانشگاه‌ها معمولاً مشترک است. با‌این‌حال، ممکن است در بعضی واحدهای دانشگاهی تفاوت جزئی وجود داشته باشد.
حال این تفاوت میتواند فقط در اسم، و محتوای درس یکسان باشد. چارت درسی مدیریت صنعتی که برایتان آوردیم، برگرفته از چارت درسی این رشته در دانشگاه علامه طباطبایی تهران و به شرح زیر است:
رشته‌ی مدیریت صنعتی | |||||
اصول حسابداری ۱ و ۲ | ریاضیات پایه | اقتصاد خرد | کاربرد کامپیوتر در مدیریت | آمار و احتمالات و کاربرد آن در مدیریت ۱ و ۲ | اقتصاد کلان |
روان شناسی صنعتی | مبانی سازمان و مدیریت | ریاضیات و کاربرد آن در مدیریت | احکام کسب و کار | مدیریت رفتار سازمانی | حسابداری صنعتی ۱ و ۲ |
روش تحقیق | مدیریت منابع انسانی | پژوهش عملیاتی ۱ و ۲ و ۳ | فنون تجزیه و تحلیل و طراحی سیستم‌ها | مدیریت تولید و عملیات | بازاریابی و مدیریت بازار |
مبانی برنامهریزی پیشرفت و عدالت | مدیریت عملیات خدمات | مدیریت پروژه | مدیریت کارخانه | بررسی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی طرح‌های اقتصادی | سیستم‌های خرید، انبارداری و توزیع |
مدیریت کیفیت و بهره‌وری | طرح‌ریزی، تعمیرات و نگهداری | مدیریت عملکرد در سازمان‌های صنعتی | پروژه | کارسنجی و روش‌سنجی | آموزش مهارت‌های حرفه‌ای |
مدت زمان تحصیل در این رشته ۴ سال، معادل ۸ ترم تحصیلی است.
این رشته با وجود این‌که هنوز جایگاه حقیقی خود را در ایران پیدا نکرده، اما از بازار کار خوبی برخودار است.
طیف بازار کار گسترده‌ای در این رشته وجود دارد، پس اگر شما مهارت کافی داشته باشید، احتمال بیکارماندن در این رشته کم است.
شما میتوانید در صورت داشتن سرمایه‌ی لازم، کارآفرین باشید و وارد حوزه‌ی تولید شوید.
متأسفانه این رشته هنوز جایگاه اصلی خود را در ایران پیدا نکرده است.
این رشته را میتوانید تا مقاطع کارشناسی‌ارشد و دکتری، در گرایش‌های مختلف، ادامه دهید.
براساس دفترچه‌ی انتخاب‌رشته‌ی سال ۱۴۰۲، مدیریت صنعتی شامل ۶ گرایش در کارشناسی‌ارشد میشود که عبارت‌اند از:
تحقیق در عملیات، تولید و عملیات، مدیریت عملکرد، مدیریت زنجیره‌ی تأمین، مدیریت کیفیت و بهره‌وری، مدیریت پروژه؛ و ۵ گرایش در دکتری که عبارت‌اند از:
تولید و عملیات، تحقیق در عملیات، مدیریت سیستم‌ها، استراتژی صنعتی و مالی.
شما به‌عنوان یک مدیر باید قدرت تجزیه و تحلیل داده‌ها، روحیه‌ی ریسک‌پذیری و روابط اجتماعی بالایی با افراد داشته باشید و علاقه مند به کار و ارتباطات و منابع انسانی باشید.
یادگیری اصول روان‌شناسی برای ایجاد انگیزه در کارمندان و تسلط به زبان انگلیسی، آمار و ریاضیات در این حوزه ضروری است.
شما باید توانایی کنترل موجودی کالاها و قابلیت مدیریت و کنترل پروژه‌های کوچک و بزرگ را داشته باشید.
مهارت کار با نرم‌افزارهای مربوط به شاخه‌ی مدیریت و داشتن مدرک ICDL (مهارت‌های هفتگانه) به شما در مسیر کاری کمک زیادی میکند.
پ.ن:
ICDL شامل موارد زیر میشود:
مفاهیم اساسی IT
مقدمهای بر ویندوز
Word
Excel
Access
Power point
Internet
این رشته در بخش اپلای، وضعیت متوسط رو به بالایی دارد، یعنی اگر توانمندی‌های لازم و دانش زبان خوبی داشته باشید برای مهاجرت رشته‌ی مناسبی است.
طبق آزمون MBTI و شخصیت‌شناسی این آزمون، ۱۲ تیپ شخصیت مناسب این رشته هستند:
ENTJ (فرمانده)، از جمله ویژگی‌های این شخصیت: برون‌گرا، شمی، فکری، داوری‌کننده، رئیس، رهبر، اجراکننده، استراتژیست، تحلیلگر و اجتماعی است.
INTP (مهندس)، از جمله ویژگی‌های این شخصیت: درون‌گرا، شمی، فکری، ملاحظه‌کننده، اهل نظریه و تئوری، تحلیلگر، آینده‌نگر، هدفمند و کمالگراست.
INTJ (برنامه‌ریز)، از جمله ویژگی‌های این شخصیت: درون‌گرا، شمی، فکری، داوری‌کننده، استراتژیست، کمالگرا، تحلیلگر، نتیجه‌گرا، بادقت، اهل تئوری و آینده‌نگر است.
ENTP (مبتکر)، از جمله ویژگی‌های این شخصیت: برون‌گرا، شمی، فکری، ملاحظه‌کننده، پُرانرژی، اهل تئوری، کارآفرین، باانگیزه، اجتماعی و بامهارت است.
ESTJ (ناظر)، از جمله ویژگی‌های این شخصیت: برون‌گرا، حسی، فکری، ملاحظه‌کننده، عمل‌گرا، واقع‌بین، مسئولیت‌پذیر، هدفمند و مصمم است.
ISFJ (مدافع)، از جمله ویژگی‌های این شخصیت: درون‌گرا، حسی، احساسی، داوری‌کننده، ثابت‌قدم، عمل‌گرا، دقیق و متعهد است.
ISTP (صنعتگر)، از جمله ویژگی‌های این شخصیت: درون‌گرا، حسی، فکری، ملاحظه‌کننده، تحلیلگر، منطقی، حلال مشکلات، نتیجه‌گرا، هدایتگر، فنی و ماهر است.
ESTP (متقاعدکننده)، از جمله ویژگی‌های این شخصیت: برون‌گرا، حسی، فکری، ملاحظه‌کننده، هدایتگر، ریسک‌پذیر و هدفمند است.
INFP (رؤیاپرداز)، از جمله ویژگی‌های این شخصیت: درون‌گرا، شمی، احساسی، ملاحظه‌کننده، صبور، حساس، هنرمند، اهل نظریه و تئوری و دارای قوه‌ی تخیل قوی است.
ENFP (وکیل مدافع)، از جمله ویژگی‌های این شخصیت: برون‌گرا، شمی، احساسی، ملاحظه‌کننده، خلاق، اجتماعی، رهبر و الهامبخش است.
ENFJ (مربی رشد)، از جمله ویژگی‌های این شخصیت: برون‌گرا، شمی، احساسی، داوری‌کننده، منظم، اجتماعی، مردم‌دار و صبور است.
ESFJ (حامی)، از جمله ویژگی‌های این شخصیت: برون‌گرا، حسی، احساسی، داوری‌کننده، قانون‌مدار، وقت‌شناس و متعهد است.
به دروس دانشگاهی اکتفا نکنید. اکثراً در دانشگاه‌ها دروس به‌صورت تئوری یاد داده میشود، پس حتماً لازم است که شما در سازمانها به‌عنوان کارآموز مشغول به کار شوید و در همایش‌ها، سمینارها و کلاس‌های آموزشی مربوط به رشته‌تان شرکت کنید. شما برای رسیدن به سِمَت مدیریت باید تلاش کنید و پله‌پله بالا بروید.
برای سازمانها و شرکت‌ها، تجربه‌ی کاری، حرفه‌ای‌بودن و داشتن مهارت اهمیت بسیار زیادی دارد.
پس، از دوره‌ی دانشجویی‌تان بهترین استفاده را ببرید، سعی کنید مهارت‌تان را بالا ببرید و در صورت امکان دوره‌ی کارآموزی را حتماً بگذرانید.
