رشته برنامه ریزی اجتماعی و تعاون جزء رشته‌های گروه علوم انسانی است. موضوعات مورد بحث در این رشته، عمدتاً مربوط به مسائل اجتماعی انسان و برنامه‌ریزی در خصوص آن است. در واقع، رشته‌ی برنامه ریزی اجتماعی و تعاون درصدد ایجاد جامعه‌ی انسانی توسعه یافته و مرفه با استفاده از اصل برنامه‌ریزی است.
شما به‌عنوان یک کارشناس برنامه ریزی اجتماعی و تعاون وظیفه دارید هنگام ساخت یک مجتمع مسکونی، برای مسائل اجتماعی آن مجتمع برنامه‌ریزی و حقوق هر یک از افراد ساکن در مجتمع را حفظ و ساکنان را با کم‌ترین مشکلات و مسائل اجتماعی رو به رو کنید.
مثلاً برنامه‌ریزی می‌کنید که در یک شهر، مراکز اقتصادی یا سایت‌های صنعتی در کجا قرار بگیرند و توسعهی ساختمانی چگونه انجام شود که مشکلی برای جامعه به وجود نیاید.
در ادامه به جزئیات بیشتری از این رشته میپردازیم.
شما بعد از فارغ‌التحصیلی میتوانید در بخش‌های دولتی مثل سازمان‌های برنامه و بودجه، وزارت کشور، وزارت تعاون، فرمانداری‌ها، شهرداری‌ها، مؤسسه‌های مختلفی از قبیل بنیاد شهید، کمیته‌‌ی امداد امام خمینی (ره)، سازمان بهزیستی و مؤسسه‌های رفاهی، مؤسسه‌های خدماتی و مشاوره‌ای مشغول به کار شوید.
همچنین میتوانید به‌عنوان کارشناسان مستقل تحقیقات شهری، روستایی و منطقه نیز وارد حوزه‌ی کاری این رشته شوید.
دروس روانشناسی، جامعه شناسی و آمار از دروس کاربردی در این رشته هستند.
چارت درسی دانشگاه‌ها معمولاً مشترک است. بااین‌حال، ممکن است در بعضی واحدهای دانشگاهی تفاوت جزئی وجود داشته باشد. حال این تفاوت میتواند فقط در اسم، و محتوای درس یکسان باشد.
چارت درسی رشته برنامه ریزی اجتماعی و تعاون که برایتان آوردیم، برگرفته از چارت درسی این رشته در دانشگاه علامه طباطبایی و به شرح زیر است:
رشته‌ی برنامه ریزی اجتماعی و تعاون | |||||
مبانی جامعه‌شناسی ۱ و ۲ | ریاضیات در برنامه ریزی ۱ و ۲ | مبانی مردم‌شناسی | برنامه‌ریزی جمعیت و نیروی انسانی | مبانی جمعیت‌شناسی | اصول علم اقتصاد ۱ و ۲ |
مبانی روانشناسی | مبانی تاریخ اجتماعی ایران | نظریه‌ی جامعه‌شناسی ۱ و ۲ و ۳ | مبانی برنامه‌ریزی اقتصادی و اجتماعی | کلیات حقوق | آمار در علوم اجتماعی |
سیاست‌گذاری اجتماعی | روش تحقیق ۱ و ۲ و ۳ | دانش خانواده و جمعیت | تغییرات اجتماعی | روش‌های مقدماتی تحلیل جمعیت | مبانی فلسفه |
مبانی تفکر جمعی و کار گروهی | نظریه‌های برنامه‌ریزی | جامعه‌شناسی اوقات فراغت | مشاور اجتماعی | سیاست‌گذاری آموزش و بهداشت | اقتصاد توسعه |
کاربرد کامپیوتر در علوم اجتماعی | توانمندسازی اقتصادی و اجتماعی | زنان و سیاست اجتماعی | روانشناسی اجتماعی | جامعه‌شناسی اقتصادی | مدیریت ارزیابی پروژه |
برنامه‌ریزی شهری | بودجه‌ریزی | جامعه‌شناسی محیط‌زیست | اقتصاد ایران | تاریخ تفکر اجتماعی در اسلام | فقر و نابرابری اجتماعی |
برنامه‌ریزی مشارکتی | توسعهی پایدار | فنون برنامه‌ریزی اجتماعی | حقوق کار و تأمین اجتماعی | تأمین اجتماعی در ایران | برنامه‌ریزی منطقه‌ای |
سیاست‌گذاری توریسم | مسائل و آسیب‌های اجتماعی | جمعیت و توسعهی اقتصادی | سازماندهی و مدیریت | جمعیت‌شناسی ایران | تحلیل برنامه‌های توسعهی اقتصادی و اجتماعی ایران |
رفاه اجتماعی | جمعیت‌شناسی سالخوردگی و مسائل رفاهی | جمعیت‌شناسی اقتصادی ـ اجتماعی | |||
مدت زمان تحصیل در این رشته ۴ سال، معادل ۸ ترم تحصیلی است.
این رشته برای افرادی که ارتباط و کمک به دیگران را دوست دارند، مناسب است و این موقعیت را برای آنها فراهم می‌سازد.
ورود به بازار کار این رشته نسبتاً سخت است، البته اگر مهارت و دانش کافی در ارتباط با این رشته را کسب کنید، میتوانید به‌راحتی مشغول به کار شوید.
این رشته را میتوانید تا مقاطع کارشناسی‌ارشد و دکتری، در گرایش‌های مختلف، ادامه دهید.
براساس دفترچه‌ی انتخاب‌رشته‌ی سال ۱۴۰۲، رشته‌ی برنامه‌ریزی اجتماعی و تعاون شامل ۲ گرایش در کارشناسی‌ارشد می‌شود که عبارت‌اند از:
برنامه‌ریزی شهری و برنامه‌ریزی توسعهی منطقه‌ای.
و ۱ گرایش در دکتری که عبارت است از: رفاه اجتماعی.
در این رشته، شما به ریاضی قوی برای دروسی مثل حسابداری و امور مالی نیاز دارید. علاوه‌بر‌این، باید روحیه‌ی تعامل با افراد و ایجاد ارتباط نزدیک با دیگران را داشته باشید.
این رشته در بخش اپلای وضعیت متوسطی دارد، یعنی اگر توانمندی‌های لازم و زبان قوی داشته باشید برای مهاجرت رشته‌ی مناسبی است.
طبق آزمون MBTI و شخصیت شناسی این آزمون، ۶ تیپ شخصیت مناسب این رشته هستند:
ENTJ (فرمانده)، از جمله ویژگی‌های این شخصیت: برون‌گرا، شمی، فکری، داوری‌کننده، رئیس، رهبر، اجراکننده، استراتژیست، تحلیلگر و اجتماعی است.
INFP (رؤیاپرداز)، از جمله ویژگی‌های این شخصیت: درون‌گرا، شمی، احساسی، ملاحظه‌کننده، صبور، حساس، هنرمند، اهل نظریه و تئوری و دارای قوه‌ی تخیل قوی است.
ENFP (وکیل مدافع)، از جمله ویژگی‌های این شخصیت: برون‌گرا، شمی، احساسی، ملاحظه‌کننده، خلاق، اجتماعی، رهبر و الهام‌بخش است.
ENFJ (مربی رشد)، از جمله ویژگی‌های این شخصیت: برون‌گرا، شمی، احساسی، داوری‌کننده، منظم، اجتماعی، مردم‌دار و صبور است.
INFJ (محرم راز)، از جمله ویژگی‌های این شخصیت: درون‌گرا، شمی، احساسی، داوری‌کننده، اهل نظریه و تئوری، خلاق و آینده‌نگر است.
ESFJ (حامی)، از جمله ویژگی‌های این شخصیت: برون‌گرا، حسی، احساسی، داوری‌کننده، قانون‌مدار، وقت‌شناس و متعهد است.
اگر به مسائل و بررسی مشکلات جامعه و حل این مسائل علاقه مند هستید، میتوانید در این رشته موفقیت زیادی کسب کنید.
البته به شرط این‌که مهارت، صبر و پشتکار بالایی داشته باشید. شما به‌عنوان یک کارشناس برنامه ریزی اجتماعی میتوانید کمک زیادی به حل مشکلات موجود در جامعه کنید.
البته در حال حاضر، به این رشته در ایران توجه زیادی نشده و شما میتوانید به‌عنوان اولین نفر باعث رشد و گسترش این رشته شوید.
