رشته فرش جزء رشته‌های گروه هنر است. فرش به‌عنوان یکی از شریف‌ترین و بااصالت‌ترین هنرهای سنتی و یکی از برجسته‌ترین مظاهر هنر و سمبل‌های ملّی ایران به شمار میرود.
هنر فرش‌بافی از زمان‌های گذشته تا به امروز حضور پُررنگی در صنعت کشور ایران داشته است. فرش یکی از هنرهای بسیار زیبا و جذاب است که به‌صورت دستی و یا ماشینی تولید میشود.
فرش‌های دست‌باف توسط دست‌های خلاق و توانمند هنرمندان تولید میشوند.
فرش بافی در گذشته به‌عنوان یک هنر به حساب میآمد که انتقال و یادگیری آن به‌صورت نسل‌به‌نسل انجام می‌شده است، اما امروزه به دلیل اهمیت بالای این هنر در ایران، به‌عنوان یک رشته‌ی دانشگاهی وارد دانشگاه‌ها شده است که از مزیت‌های آن می‌توان به پرورش متخصصان با دید علمی به صنعت فرش اشاره کرد.
در ادامه به جزئیات بیشتری از این رشته می‌پردازیم.
شما میتوانید بعد از فارغ‌التحصیلی در شرکت‌های خصوصی و دولتی مانند سازمان صنایع‌دستی ایران، سازمان میراث فرهنگی، شرکت ملّی فرش ایران، وزارت جهاد کشاورزی، کارگاه‌های خصوصی و یا به‌عنوان مشاور بازرگانان فرش مشغول به کار شوید.
البته با داشتن خلاقیت و مهارت در زمینه‌ی طرح، رنگ و بافت فرش‌ها میتوانید در حوزه‌ی تولید فرش‌هایی باکیفیت‌تر و زیباتر فعالیت کنید.
همچنین در صورت داشتن سرمایه‌ی کافی میتوانید کسب و کار خودتان را شروع کنید. درنهایت برخی افراد این هنر ارزشمند را در مراکز کار و دانش، آموزش میدهند.
چارت درسی دانشگاه‌ها معمولاً مشترک است. با‌این‌حال، ممکن است در بعضی واحدهای دانشگاهی تفاوت جزئی وجود داشته باشد.
حال این تفاوت می‌تواند فقط در اسم، و محتوای درس یکسان باشد. چارت درسی رشته‌ی فرش که برایتان آوردیم، برگرفته از چارت درسی این رشته در دانشگاه هنر سمنان و به شرح زیر است:
چارت درسی رشته‌ی فرش | ||||
آشنایی با هنرهای سنتی ایران | مبانی هنرهای تجسمی ۱ و ۲ | طراحی پایه | هندسه‌ی نقوش در هنرهای سنتی ایران | شیمی کاربردی فرش |
آشنایی با هنر در تاریخ ۱ و ۲ | مبانی و اصول کارآفرینی | طراحی سنتی ۱ و ۲ | آشنایی با بافت‌های سنتی ایران | علوم الیاف و آزمایشگاه |
عکاسی | روان‌شناسی خلاقیت | فرهنگ، هنر و هویت ایرانی اسلامی | بافت فرش ۱ و ۲ | سِیر تحول نقش در ایران |
رنگرزی شیمیایی | هنر و تمدن اسلامی ۱ و ۲ | کاربرد کامپیوتر در طراحی و بافت فرش | تاریخ فرش ایران | شناخت طرح و نقش فرش ایران |
رنگ و نقطه‌ی نقشه‌ی فرش ۱ و ۲ | نگارگری ۱ و ۲ | شناخت طرح و نقش گليم و بافت‌هاي سوزني | شناخت نقوش فرش‌هاي مناطق مختلف ايران | تاريخ فرش جهان |
كنترل كيفيت در فرش | طراحی فرش ۱ و ۲ و ۳ و ۴ | طراحي و بافت گليم و بافت‌هاي سوزني | سبك‌هاي بافت فرش در مناطق مختلف ايران | ارزيابي و ارزشيابي فرش |
موزه‌داری | کارآموزی | پژوهش در فرش | تجزيه و تحليل فرش ايران | اقتصاد فرش |
شناخت بازارهاي جهاني فرش | مديريت توليد فرش | حكمت هنر اسلامي | پروژه‌ی نهایی | سبک‌های بافت فرش در مناطق مختلف ايران |
کاربرد کامپیوتر در طراحی و بافت فرش |
| |||
دانشگاه های پذیرنده‌ی رشته‌ی فرش | |||
دانشگاه هنر اسلامی تبریز | دانشگاه کاشان | دانشگاه هنر اصفهان | دانشگاه هنر تهران |
دانشگاه سمنان | دانشگاه سیستان و بلوچستان | دانشگاه شیراز | دانشگاه هنر شیراز |
دانشگاه شهید باهنر کرمان | دانشگاه اراک |
| |
یکی از پُرسودترین صنعت‌ها در ایران، صنعت فرش است؛ زیرا مواد اولیه‌اش در ایران تهیه میشود و از طرف دیگر فرش دست‌باف ایرانی در بازارهای داخلی و جهانی ارزش مادی بسیار بالایی دارد.
اگر شما سرمایه‌ی کافی داشته باشید، میتوانید وارد این صنعت شده و در زمینه‌ی فروش یا صادرات فرش به فعالیت بپردازید و درآمد زیادی از این راه کسب کنید.
موفقیت در این رشته به صبر و پشتکار شما بستگی دارد. ممکن است تا چند سال اول نتوانید درآمد بالایی کسب کنید یا در مسیر، موانع زیادی سر راه شما قرار بگیرد؛ پس نباید ناامید شوید، اگر هدف‌تان موفقیت در این رشته است باید صبور باشید.
در این رشته خلاقیت و داشتن ذوق و سلیقه دارای اهمیت بالایی‌ست. همچنین علاقه‌مندی به فرش و تاریخچه‌ی آن، داشتن صبر و پشتکار نیز در این حوزه الزامی‌ست.
در غیر این صورت، شما بعد از دریافت مدرک کارشناسی نمیتوانید وارد بازار کار شده و به موفقیت دست یابید.
علاوه‌بر موارد بالا، باید از تاریخ هنر فرش‌بافی، تاریخ هنرهای بومی و تاریخ هنرهای دستی آگاهی داشته باشید تا بتوانید با استفاده از ذوق هنری خود طرح‌هایی مطابق با اصالت ایرانی همراه با نوآوری ارائه دهید.
رشته‌ی فرش را میتوانید تا مقاطع کارشناسی‌ارشد ادامه دهید.
براساس دفترچه‌ی انتخاب‌رشته‌ی سال ۱۴۰۲، رشته‌ی فرش شامل ۳ گرایش در کارشناسی‌ارشد میشود که عبارت‌اند از: پژوهش در فرش، طراحی، مواد اولیه و رنگرزی.
رشته‌ی فرش در بخش اپلای وضعیت متوسط رو به بالایی دارد، یعنی اگر توانمندی‌های لازم و زبان قوی داشته باشید برای مهاجرت رشته‌ی مناسبی است.
طبق آزمون MBTI و شخصیت‌شناسی این آزمون، ۷ تیپ شخصیت مناسب این رشته هستند:
INTP (مهندس)، از جمله ویژگی‌های این شخصیت: درون‌گرا، شمی، فکری، ملاحظه‌کننده، اهل نظریه و تئوری، تحلیلگر، آینده‌نگر، خلاق و مبتکر است.
INTJ (برنامه‌ریز)، از جمله ویژگی‌های این شخصیت: درون‌گرا، شمی، فکری، داوری‌کننده، استراتژیست، اهل نظریه و تئوری، کمالگرا، تحلیلگر، نتیجه‌گرا، بادقت، اهل تئوری و آینده‌نگر است.
ISFP (هنرمند)، از جمله ویژگی‌های این شخصیت: درون‌گرا، حسی، احساسی، ملاحظه‌کننده، خلاق، نوآور، سازگار، صبور و آرام است.
ENFP (وکیل مدافع)، از جمله ویژگی‌های این شخصیت: برون‌گرا، شمی، احساسی، ملاحظه‌کننده، خلاق، اجتماعی، رهبر و الهام‌بخش است.
ESFP (بازیگر)، از جمله ویژگی‌های این شخصیت: برون‌گرا، حسی، احساسی، ملاحظه‌کننده، خلاق، دارای تخیل قوی، حساس و صبور است.
INFP (رؤیاپرداز)، از جمله ویژگی‌های این شخصیت: درون‌گرا، شمی، احساسی، ملاحظه‌کننده، صبور، حساس، هنرمند، اهل نظریه و تئوری و دارای قوه‌ی تخیل قوی است.
INFJ (محرمِ راز)، از جمله ویژگی‌های این شخصیت: درون‌گرا، شمی، احساسی، داوری‌کننده، اهل نظریه و تئوری، خلاق و آینده‌نگر است.
قبل از انتخاب‌رشته و قبل از ورود به هر رشته‌ای خوب فکر کنید. با افرادی که قبل از شما این مسیر را طی کرده‌اند صحبت و از تجربه‌هایشان استفاده کنید.
همچنین از راهنمایی‌های مشاوران ماهر و متخصص در این زمینه بهره ببرید.
انتخاب رشته مهم‌ترین تصمیم شما در زندگی است. نباید فقط به لحظه‌ای که در آن قرار دارید فکر کنید و تصمیم بگیرید، به چهار سال بعد خود نگاه کرده و تصور کنید با این انتخاب در کجا قرار خواهید گرفت.
