بگذارید با این پرسش شروع کنیم که پرتو درمانی یا رادیو تراپی چیست؟
رادیو تراپی یا پرتو درمانی نوعی درمان سرطان است که در آن از پرتوهای شدید انرژی برای ازبینبردن سلولهای سرطانی استفاده میشود. در پرتو درمانی اغلب از اشعه‌ی ایکس استفاده میشود.
رادیوتراپی به سه دسته تقسیم میشود؛
در این روش دستگاه خارج از بدن، اشعه را به سلولهای سرطانی منتقل میکند و آنها را از بین میبرد.
این روش با نام براکی‌تراپی هم شناخته میشود.
در این روش منبع اشعه در داخل بدن بیمار به‌صورت مایع یا جامد در نزدیکی محل تومور قرار دارد.
مواد رادیواکتیو به‌صورت مایع یا قرص هستند که بیمار آنها را می‌خورد یا به‌صورت تزریقی وارد بدن بیمار میشود.
نهایتاً این مواد در سرتاسر بدن پخش شده و وظیفه‌ی درمانی‌اش را انجام میدهد.
هدف این رشته شامل سه قسمت است: درمان، کنترل و تسکین.
درمان: سلولهای سرطانی را از بین میبرد و از بازگشت دوباره‌ی سرطان جلوگیری میکند.
کنترل: رشد تومورهای سرطانی را کند یا متوقف کرده و مانع از گسترش سلولهای سرطانی به سایر قسمتهای بدن میشود.
تسکین: برای کاهشِ دردِ علائمِ دشوار سرطان است.
هدف هر دو روش ازبینبردن سلولهای سرطانی است، اما شیوه‌ی درمان متفاوت است.
شیمی‌درمانی نوعی از درمان سرطان است که در آن به بیمار داروهای خاص برای ازبینبردن سلولهای سرطانی داده میشود.
داروی شیمی‌درمانی معمولاً از طریق دهان به بیمار داده و یا از طریق انفوزیون به داخل رگ بیمار تزریق میشود، درحالی‌که رادیو تراپی یا پرتو درمانی نوعی از درمان سرطان است که در آن به تومورهای سرطانی اشعه‌ای با دوز بالا تابانده میشود.
البته در بعضی مواقع پزشک از هر دو روش برای ازبینبردن سلولهای سرطانی استفاده میکند.
همانطور که گفتیم، در پرتودرمانی از اشعه برای درمان بیماری استفاده میشود و اجرای عملیات درمانی را به‌عهده دارد، اما پرتوشناسی از اشعه‌ای توسط دستگاهها برای تصویربرداری از قسمتهای مختلف بدن استفاده میشود و کار آن درمان نیست.
شما بعد از فارغ‌التحصیلی میتوانید در بیمارستان‌ها، مراکز رادیولوژی و پرتودرمانی، مراکز تحقیقاتی پرتودرمانی‌های ساده و تخصصی مشغول به کار شوید.
اگر بخواهیم دروسی را که از دبیرستان به این رشته مربوط است نام ببریم، میتوانیم به زیست‌شناسی و فیزیک اشاره کنیم.
چارت درسی دانشگاه‌ها معمولاً مشترک است.
با‌این‌حال، ممکن است در بعضی واحدهای دانشگاهی تفاوت جزئی وجود داشته باشد. حال این تفاوت میتواند فقط در اسم و محتوای درس یکسان باشد.
چارت درسی پرتو درمانی که برایتان آوردیم، برگرفته از چارت درسی رشته‌ی پرتودرمانی دانشگاه علوم پزشکی تهران و به شرح زیر است:
کامپیوتر | ریاضیات | فیزیولوژی | جنبه‌های اخلاقی و قانونی | فیزیک تشعشع |
دستگاه های پرتودرمانی | بافت شناسی | بهداشت عمومی در بخش پرتودرمانی | حفاظت | رادیوبیولوژی |
پزشکی هسته‌ای | اصول محاسبات و نقشه‌های درمانی در پرتودرمانی | اصطلاحات و واژه‌های پزشکی | آناتومی سیستم‌های بدن | پاتولوژی عمومی |
دوزیمتری | مبانی انکولوژی | روش تحقیق | امنیت و سلامت | پاتولوژی بیماری‌های بدخیم |
توپوگرافی سطحی و عمقی | رادیوبیولوژی پرتودرمانی | روش‌های تصویربرداری پزشکی | تکنیک‌های ویژه‌ی پرتودرمانی | دوزیمتری کلینیکی |
طرح درمانی روش‌های نوین پرتودرمانی | سیمولیشن و لوکالیزاسیون | فیزیک براکی‌تراپی | ارزیابی کلیشه‌های تصویربرداری | سایر روش‌های درمانی غیر از پرتودرمانی |
کاربردهای بالینی پرتودرمانی ۱ و ۲ | انکولوژی اطفال | تکنیک‌های براکی‌تراپی | روند درمان و مراقبت‌های لازم در بیماران سرطانی | روانشناسی بیماران سرطانی |
کنترل کیفیت | کارآموزی در عرصه ۱ و ۲ | |||
مدت تحصیل در این رشته ۴ سال، معادل ۸ ترم درسی است.
محیط کاری این رشته بسیار تمیز و پاک است و برخلاف سایر رشته‌ها با خون و عفونت سروکار ندارید.
ارتباط مستقیم با بیماران زیادی ندارید.
اگر حین کار نکات ایمنی را رعایت نکنید، به خاطر قرارگرفتن در معرض اشعه‌ها و دستگاه‌های تولیدکننده آسیب میبینید.
این رشته را میتوانید تا مقطع کارشناسی تحصیل کنید، اما در مقاطع بالاتر باید در رشته‌های مرتبط مثل رادیوبیولوژی و فیزیک پزشکی ادامه تحصیل دهید.
داشتن دقت و حساسیت بالا در کار بسیار مهم است؛ چون شما اشعه‌ها را برای تخریب سلولهای سرطانی ارسال میکنید و برای همین در صورت بروز خطا ممکن است برای بیمار مشکل به وجود بیاید.
اگر صبر و حوصله‌ی زیادی دارید، وارد این رشته شوید چون شما باید دائماً با بیمارهایی که از نظر روحی ضعیف هستند و نیاز به روحیه دارند، در ارتباط باشید.
شما به دانش روانشناسی برای مواجه با بیماران سرطانی نیاز دارید.
باید در درس‌های فیزیک و ریاضی قوی باشید.
امکان اپلای و مهاجرت برای این رشته وجود دارد اما وضعیت آن متوسط است.
البته زبان انگلیسی قوی و بالابودن نمره‌ی آزمون‌های معتبر روند این کار را راحت تر میکند.
طبق آزمون MBTI و شخصیت‌شناسی این آزمون، ۵ تیپ شخصیت مناسب این رشته هستند:
ESFJ (حامی)، از جمله ویژگیهای این شخصیت: برونگرا، حسی، احساسی، داوری‌کننده، قانون‌مدار، وقت‌شناس و متعهد است.
ESFP (بازیگر)، از جمله ویژگیهای این شخصیت: برونگرا، حسی، احساسی، ملاحظه‌کننده، خلاق، دارای تخیل قوی، حساس و صبور است.
ISFJ (مدافع)، از جمله ویژگیهای این شخصیت: درونگرا، حسی، احساسی، داوری‌کننده، سخت‌کوش، دقیق، منظم و عملگرا است.
ISFP (هنرمند)، از جمله ویژگیهای این شخصیت: درونگرا، حسی، احساسی، ملاحظه‌کننده، خلاق، نوآور، سازگار، صبور و آرام است.
ISTP (صنعتگر)، از جمله ویژگیهای این شخصیت: درونگرا، حسی، فکری، ملاحظه‌کننده، عملگرا، کنجکاو، ورزشکار، سخت‌گیر و هدفمند است.
در این کار باید روحیه بالایی داشته باشید، چون با بیمارانی در ارتباط هستید که ممکن است نوع سرطان آنها بدخیم باشد و نباید روحیه‌تان را ببازید و خودتان را درگیر بیماری طرف مقابل کنید.
در این صورت، نمیتوانید از نظر روحی کمکی به شخص کنید و ممکن است حتی امیدش را هم از او بگیرید.
