یک تصور غلط و رایج درباره‌ی رشته‌ی گفتاردرمانی این است که آن را شاخه‌ای از روان‌شناسی می‌دانند و باور دارند گفتار درمان به وسیله‌ی صحبت‌کردن با مردم به اختلالات رفتاری آن‌ها می‌پردازد، ولی در واقع در گفتار درمانی با استفاده از روان‌شناسی و روش‌های مختلف تلاش میشود نارسایی‌ها و اختلالات زبانی و گفتاری، ادراکی، مشکلات بلع، اختلالات صوت و تلفظ برطرف شود.
این اختلالات ممکن است ژنتیکی یا بر اثر آسیبهای مغزی باشند.
متخصصان گفتاردرمانی در مرحله‌ی اول آسیب‌هایی را که توسط عامل ژنتیکی یا اکتسابی به گفتار و زبان وارد شده، تشخیص می‌دهند و در مرحله‌ی دوم به ارزیابی میزان آسیب‌دیدگی و علت آن می‌پردازند و بعد مرحله‌ی درمان را شروع می‌کنند.
یک گفتار درمانگر سعی میکند که به شیوه‌های غیرپزشکی و بدون استفاده از دارو، آسیبِ ایجادشده را درمان کند اما طول و نحوه‌ی درمان متفاوت است؛ یعنی آسیبهای حوزه‌ی زبان چون به سیستم عصب مرکزی در مغز متصل است، طولانی‌تر و سخت‌تر است، اما درمان حوزه‌ی گفتار آسان‌تر و سریع‌تر اتفاق می‌افتد.
جامعه‌ی هدف این رشته شامل افرادی میشود که دچار اختلالات تلفظی، عقب‌ماندگیهای ذهنی، اختلالات صوت، آسیبهای مغزی، ناشنوا و نیازمند به کمک برای برقراری ارتباط کلامی هستند.
بعد از فارغ‌التحصیلی میتوانید در بیمارستان‌ها، مراکز نگهداری سالمندان و معلولین، درمانگاه‌های سرپایی، منازل، کودکستان‌های روزانه، مدارس تلفیقی و عادی، درمانگاه‌‌ها، مراکز بهداشت، مراکز ویژه‌‌ی توانبخشی و مراکز آموزش‌‌و‌پرورش استثنایی مشغول به کار شوید.
همچنین میتوانید آموزش افرادی را که از صوت خود به صورت حرفه‌ای استفاده می‌کنند و یا دچار اختلال صوتی هستند، به عهده بگیرید؛ برای مثال خواننده‌ها، گویندگان صدا و سیما و دوبلورها.
اگر بخواهیم دروسی را که از دبیرستان به این رشته مربوط است نام ببریم، میتوانیم به زیست‌شناسی، فیزیک و ریاضی اشاره کنیم.
چارت درسی دانشگاه‌ها معمولاً مشترک است. بااین‌حال، ممکن است در بعضی واحدهای دانشگاهی تفاوت جزئی وجود داشته باشد.
حال این تفاوت میتواند فقط در اسم، و محتوای درس یکسان باشد.
چارت درسی رشته گفتاردرمانی که برایتان آوردیم، برگرفته از چارت درسی رشته گفتار درمانی در دانشگاه علوم پزشکی تهران و به شرح زیر است:
اصول توانبخشی | اصطلاحات پزشکی | آواشناسی | زبانشناسی | اختلال حرفه‌ای در گفتاردرمانی |
بافت‌شناسی و آسیب‌شناسی دستگاه گفتار | آناتومی و نوروآناتومی دستگاه گفتار و شنوایی | فیزیولوژی و نوروفیزیولوژی دستگاه گفتار و شنوایی | شنوایی‌شناسی و روش‌های ارزیابی دستگاه شنوایی | اختلالات صداهای گفتار |
آنالیز اکوستیک گفتار | بهداشت عمومی و کمک‌های اولیه | روان‌شناسی عمومی | روان‌شناسی رشد و تکامل | روش‌های ارتباطی مکمل و جایگزین در اختلالات گفتار و زبان |
روان‌شناسی زبان | آناتومی عمومی | روان‌پزشکی کودک و نوجوان | رشد روانی حرکتی و اختلالات آن | پروژه |
روان‌شناسی یادگیری | آمار مقدماتی | روش تحقیق | ژنتیک پزشکی | کارآموزی ۱ و ۲ و ۳ |
بیماری‌های اعصاب در ارتباط با اختلالات گفتار و زبان | مبانی آسیب‌شناسی گفتار و زبان | رشد و تکامل گفتار و زبان | اختلالات تکاملی زبان ۱ و ۲ | کارآموزی در عرصه ۱ و ۲ و ۳ و ۴ |
اختلالات تکاملی گفتار و زبان در آسیب شنوایی | اختلال خواندن و نوشتن | اختلال روانی گفتار | اختلالات صوت |
|
زبان‌پریشی بزرگسال (آفازی) | اختلاف گفتار در شکاف لب و کام | اختلال تغذیه و بلع در نوزادان و کودکان | اختلالات حرکتی گفتار در دوران رشد |
|
مدت تحصیل در این رشته ۴ سال، معادل ۸ ترم درسی است.
معمولاً ۸۰ درصد فارغالتحصیلان این رشته میتوانند وارد بازار کار شوند.
استرس شغلی پایین و آرامش شغلی بالاست.
رشته‌ی جدیدی‌ست، هنوز اشباع نشده است و بازار کار زیادی دارد.
بازار کار آن در بخش‌های دولتی کم است.
متأسفانه بیمه شامل این رشته و حوزه‌ی کاری آن نمیشود، به همین علت بسیاری از مراجعهکنندگانی که به این خدمات نیاز دارند به دلیل عدم توانایی مالی امکان حضور در این جلسات را ندارند.
این رشته هنوز خیلی بین مردم شناخته‌شده نیست.
این رشته را میتوانید تا مقاطع کارشناسی‌ارشد و دکتری ادامه دهید.
براساس دفترچه‌ی انتخاب‌رشته‌ی سال ۱۴۰۲، گفتاردرمانی شامل ۱ گرایش در کارشناسی‌ارشد با عنوان «گفتاردرمانی» و ۱ گرایش در دکتری با نام «گفتاردرمانی» است.
باید با همه‌ی گویش‌ها و زبان‌های مختلف ایران آشنا باشید تا به‌خوبی از عهده‌ی مراجعهکنندگانی که از شهرهای دیگر میآیند، برآیید.
رشته گفتار درمانی صبر و تحمل زیادی میخواهد، زیرا اولاً ممکن است روند درمان خیلی زمانبر باشد، دوماً ممکن است مراجعین شما دارای بیماری‌های خاص باشند، مثلاً اوتیسم داشته باشند و یا از کودکان استثنایی باشند.
باید دانش روان شناسی داشته باشید تا بتوانید با مراجعین ارتباط بگیرید و تأثیرگذارتر باشید.
تسلط به زبان انگلیسی و کامپیوتر نیز مهم است.
امکان اپلای و مهاجرت برای این رشته وجود دارد و وضعیت آن متوسط است.
البته زبان انگلیسی قوی و بالابودن نمره‌ی آزمون‌های معتبر روند این کار را راحت‌تر میکند.
تیپ‌های شخصیتی مناسب با رشته گفتار درمانی
طبق آزمون MBTI و شخصیت شناسی این آزمون، ۵ تیپ شخصیت مناسب این رشته هستند:
ESFJ (حامی)، از جمله ویژگیهای این شخصیت: برونگرا، حسی، احساسی، داوری‌کننده، قانون‌مدار، وقت‌شناس و متعهد است.
ESFP (بازیگر)، از جمله ویژگیهای این شخصیت: برونگرا، حسی، احساسی، ملاحظه‌کننده، خلاق، دارای تخیل قوی، حساس و صبور است.
INFP (رؤیاپرداز)، از جمله ویژگیهای این شخصیت: درونگرا، شمی، احساسی، ملاحظه‌کننده، صبور، حساس، هنرمند، اهل نظریه و تئوری و دارای قوه‌ی تخیل قوی است.
ISFP (هنرمند)، از جمله ویژگیهای این شخصیت: درونگرا، حسی، احساسی، ملاحظه‌کننده، خلاق، نوآور، سازگار، صبور و آرام است.
INFJ (محرمِ راز)، از جمله ویژگیهای این شخصیت: درونگرا، شمی، احساسی، داوری‌کننده، اهل نظریه و تئوری، خلاق و آینده نگر است.
در این رشته اگر مبتکر و خلاق باشید و در دوره‌‌ی کارشناسی، کارآموزی رفته و سابقه‌ی کار خوبی داشته باشید، میتوانید پیشرفت کنید.
حتی ممکن است بتوانید برای خودتان کارآفرینی کنید و اصلاً نیازی نباشد حتماً به استخدام ادارات دولتی درآیید.
