کسب مهارت دوست یابی و تشخیص و انتخاب درست دوست، همچون سایر توانمندی ها و مهارت‌های مهم در دوران نوجوان، از اهمیت بالایی برخوردار می‌باشد.
طبیعی است که نوجوانان با ورود به سنین پرچالش نوجوانی، به مرور تعامل و ارتباط مستمر با همسالان خود را به ارتباط با والدین و اعضای فامیل و نزدیکان خود ترجیح دهند و تمایل داشته باشند که افراد نزدیک خود را خودشان انتخاب کنند.
کسانی که هم سن و سال آنها هستند، آرزوها و علایق و سرگرمی‌های مشابهی با آنها دارند و دغدغه‌هایشان نزدیک به آن‌هاست، اما دقیقا همینجاست که نگرانی‌های والدین آغاز میشود، چرا که این انتخاب بسیار مهم و اثرگذار است و بر روی تمامی تصمیم‌گیری‌ها و رفتارهای ریز و درست نوجوانان تاثیر می‌گذارد.
یکی دیگر از چالش‌های نوجوانان، پیدا نکردن دوست در سنین نوجوانی است.
همانگونه که دوستان خوب تأثیر مثبتی بر عزت نفس نوجوان شما، علایق و نگرش‌های او خواهند داشت و به آنها شبکه حمایتی‌ای می‌بخشند تا علاوه بر خانواده‌شان به آن تکیه کنند، ارتباط با دوستانی نامناسب می‌توانند به شکلی معکوس برای آنها آسیب زا باشد و بر شخصیت نوجوان به گونه‌ای همه‌جانبه اثر منفی بر جای بگذارد.
برای نوجوانان مهم است که احساس تعلق و پذیرش از سوی همسالان خود داشته باشند.
یادگیری مهارت های دوستی مثبت می تواند از نظر اجتماعی به آنها کمک کند تا احساس نشاط و اعتماد به نفس بیشتری داشته باشند.
بنابراین برای تقویت میزان شادی و عزت نفس فرزندتان خوب است که دوست خوبی برای کسی باشد و گروهی از دوستان خوب نیز از او حمایت کنند.
همچنین مهم است که والدین میل نوجوانان به برقراری ارتباط و معاشرت با همسالان را به رسمیت بشناسند و دوره ی نوجوانی را همچون دوران کودکی که آنها مایل به گذران وقت بیشتری با خانواده بودند، در نظر نگیرند. علایق مشترک، نگرش ها، کشمکش های اجتماعی و قرار گرفتن در شرایطی که ممکن است شبیه شرایط خودشان باشد، برخی از دلایلی است که باعث می شود جوانان در ارتباط نزدیک با دوستان به آرامش برسند.
این ارتباطات به فرزند شما کمک می‌کند تا در رابطه با مفاهیمی همچون اعتماد، احترام، پذیرش و صمیمیت بیشتر بیاموزد. مفاهیمی که برای ورود آنها به سنین بزرگسالی و برقراری روابط عمیق‌تر و پایدارتر بسیار مورد نیاز است.
علایق فرزندان خود را رصد کنید و با مشورت با آنها برای اسم نویسی در کلاسهای ورزشی باشگاه‌ها و یا کلاسهای مهارت‌آموزی فوق برنامه اقدام کنید. ممکن است حیطه‌ی علایق آنها از شرکت در کلاسهای گروه موسیقی، تا تئاتر، هنر، رباتیک یا ورزش متنوع باشد.
فعالیت‌های بعد از مدرسه راهی عالی برای نوجوانان برای یافتن موضوعی مشترک است که با آن ارتباط برقرار می‌کنند و از آن لذت می‌برند.
این کلاسها فرصت بسیار خوبی را برای نوجوان شما فراهم می کنند تا با همسالان همفکرشان ملاقات کنند و یا دوستی‌های پایداری را شکل دهند.
وقتی علایق و دیدگاه‌های مشترکی وجود داشته باشد، فرایند دوست‌یابی نیز راحت‌تر انجام میشود.
در صورتی که نوجوان شما از جانب دوستان خود دعوت نشود، شما می‌توانید برای این کار پیش قدم شوید. می‌توانید مقدمات یک دورهمی ساده را با او و به سلیقه‌ی خود او برنامه‌ریزی کنید.
می‌توانید برای مهمانی خود برنامه‌هایی مفرح و سرگرم کننده و جذاب را به نوجوان خود پیشنهاد دهید و با همفکری یکدیگر برنامه‌ریزی کنید، فعالیت‌هایی نظیر فیلم دیدن دسته جمعی، انواع بازی‌های گروهی و … .
بهتر است زمانی که دوستان او می‌آیند، سعی کنید تا حد امکان در پشت صحنه بمانید، چرا که آنها به احتمال زیاد می‌خواهند فضایی مخصوص به خود را داشته باشند.
اگرچه که نظارت دورادور شما مهم است، اما بهتر است مرز میان نظارت و مراقبت و حفظ حریم و احترام به استقلال او حفظ شود.
با نوجوان در مورد دوستی های خود راحت حرف بزنید.
به آنها نشان دهید که پروسه‌ی انتخاب دوست و آغاز دوستی، داشتن برنامه‌های مشترک با دوستان، حذف افراد نامناسب از دایره‌ی دوستی را چطور انجام می‌دهید. برایش توضیح دهید که دوستی یک خیابان دو طرفه است که نیاز به تلاش و فداکاری دو سویه دارد.
در مورد کارهایی که مشترکاً با دوستان خود انجام داده اید و روش هایی که از یکدیگر حمایت کرده اید، صحبت کنید.
همچنین به او توضیح دهید که این مهارت در آغاز برای شما نیز با سختی همراه بوده است و به مرور با بدست آوردن تجربه‌ی دوستی‌های متفاوت توانسته‌اید آن را در خود پرورش دهید.
به فرزند خود آموزش دهید که وقتی تمایل به برقراری ارتباط با کسی را دارد، می‌تواند خود آغازکننده‌ی این تعامل باشد و برای شروع دوستی پیش‌قدم شود.
در واقع طرف مقابل آنها نیز ممکن است منتظر اقدام آنها برای شروع رابطه باشند و انجام اینکار برایشان سخت باشد.
حتی میشود گفت که افرادی که در تیم یا کلاس شما از قبل یکدیگر را می شناسند و گروه‌های دوستی تشکیل داده‌اند نیز ممکن است تمایل به گسترش اعضای گروه خود داشته باشند و با گرمی شما را بپذیرند.
گاهی اوقات، نداشتن دوست صمیمی و یا ارتباط با گروهی از دوستان، می تواند ریشه در یک مشکل سلامت روان داشته باشد.
به عنوان مثال، اگر نوجوان شما اضطراب اجتماعی دارد، ممکن است حتی از سلام کردن به یک دوست مضطرب شود، چه برسد به اینکه در دورهمی ها با دوستانش شرکت کند. اگر نوجوان شما مشکل رفتاری دارد، رفتار تحریک‌آمیز و تکانشی او ممکن است به‌جای جذب کردن افراد، فعالانه آنها را از خود دور کند.
نوجوانانی که دارای مشکل شناختی یا ناتوانی یادگیری هستند نیز ممکن است گاهی اوقات با ناهنجاری‌های اجتماعی دست و پنجه نرم کنند. در صورتی که وجود این موارد را در فرزند خود تشخیص می‌دهید بهتر است با متخصصان روانشناسی در ارتباط باشید تا با ارزیابی های حاصله از فرزندتان تشخیص درستی انجام شود و در صورت لزوم روند درمانی مربوطه شروع گردد.
بر اساس تحقیقات انجام شده نوجوانانی که رابطه گرم و صمیمی با والدینشان دارند به راحتی می توانند به توصیه های پدر و مادرشان در زمینه انتخاب دوست توجه کنند و نوجوان قادر خواهد بود تا روابط سازنده و مناسبی با دوستان خود ایجاد کند.
در واقع هر چه والدین عشق بی قید و شرط بیشتری را به فرزندان خود نثار کنند، نوجوانان نیز متقابلاً احساس نزدیکی و اعتماد بیشتری نسبت به ان‌ها را تجربه می‌کنند.
بسیار مهم است که والدین در سنین نوجوانی فرزندشان منعطف تر باشند و تلاش کنند تا روابط صمیمی تر و نزدیکتری با فرزندشان داشته باشند. اگر حس می کنید که بین شما و فرزندتان اختلافات بسیاری وجود دارد بهتر است از کمک یک متخصص بهره‌مند شوید.
وقتی می بینید که همسالان نوجوان کار مثبتی انجام می دهند، در مورد آن با نوجوان خود صحبت کنید.
توضیح دهید که چرا این نوع رفتار را تحسین می کنید و همچنین در مورد ویژگی های دیگری که دوستی های خوب و قوی ایجاد می کنند صحبت کنید.
رفتارهایی نظیر گوش دادن و فهمیدن، اعتماد کردن و حفظ اعتماد، حمایت کردن و احترام گذاشتن، همدلی و درک کردن به هنگام ناراحتی و … از نمونه‌ی رفتارهایی است که به دوام و استمرار رابطه‌ی دوستی کمک می‌کند و به هنگام تشخیص آن در همسالان فرزند خود بهتر است به آنها و اهمیتشان در رفاقت اشاره شود.
