رزرو مشاوره: 22861404-021
مطالعه‌ی مؤثر یکی از کلیدهای موفقیت در تحصیل است، اما بسیاری از دانش‌آموزان و دانشجویان با مشکل کندخوانی مواجه هستند. سرعت مطالعه‌ی پایین باعث می‌شود که زمان زیادی برای یادگیری صرف شود، که می‌تواند به کاهش انگیزه، خستگی ذهنی و افزایش استرس منجر شود. اگر شما هم دچار کندخوانی هستید و برای مطالعه یک مطلب زمان زیادی را صرف می‌کنید اما در نهایت احساس می‌کنید که بازدهی لازم را ندارید، نگران نباشید با یادگیری مهارت‌هایی مانند تقویت تمرکز، حذف عادت‌های نادرست مطالعه، استفاده از تکنیک‌های تندخوانی و مدیریت زمان می‌توانید سرعت مطالعه خود را افزایش داده و مطالعه‌ای پربازده‌تر را تجربه کنید. در این مقاله به بررسی روش‌هایی می‌پردازیم که می‌تواند به شما کمک کند.
حتماً برای شما هم پیش آمده که هنگام مطالعه ساعت‌ها وقت بگذارید، اما در پایان احساس کنید که چیز زیادی از مطالب درسی‌تان یاد نگرفته‌اید؟ در این حالت انگار که در جاده‌ای پرپیچ وخم گیر افتاده‌اید، سرعتتان کم است و هر لحظه احساس می‌کنید که به مقصد نمی‌رسید. این همان احساسی است که کندخوانی به شما می‌دهد؛ وقتتان را می‌گیرد، انرژی‌تان را تحلیل میبرد و در نهایت، چیزی جز خستگی باقی نمی‌گذارد. اما نگران نباشید خبر خوب این است که افزایش سرعت مطالعه یک مهارت آموختنی است! بنابراین با یادگیری تکنیک‌های تندخوانی، می‌توانید این جاده‌ی پرپیچ‌وخم را به یک مسیر صاف و هموار تبدیل کنید. تندخوانی نه‌تنها سرعت مطالعه شما را افزایش می‌دهد، بلکه به شما این امکان را می‌دهد که درک بهتری از مطالب داشته باشید و حتی در زمان‌های کوتاه‌تر، حجم بیشتری از اطلاعات را با روش مطالعه اصولی یاد بگیرید. با تمرین و پشتکار، می‌توانید تندخوانی را به یک ابزار قدرتمند برای مدیریت زمان و بهبود یادگیری تبدیل کنید.
کندخوانی ممکن است به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد که در ادامه به برخی از علل شایع آن اشاره می‌کنیم:
یکی از علل اصلی کندخوانی می‌تواند کمبود تمرکز باشد. وقتی فرد به طور کامل بر متن تمرکز نکند، ممکن است چندین بار یک جمله را بخواند یا اشتباه بفهمد.
احساس اضطراب می‌تواند سرعت خواندن را کاهش دهد. نگرانی از امتحان یا نمرات ممکن است باعث شود فرد نتواند به درستی و با سرعت بالا مطالعه کند. مساله اصلی در اضطراب در بیشتر مواقع این است که فرد نگران رخ دادن اتفاقی است که ممکن است هرگز رخ ندهد. یکی از مهم‌ترین راهکارهای مقابله ای با استرس شناخت از موضوع است چون باعث می‌شود که بخش بسیار بزرگی از ابهاماتی که نگرانی تولید می‌کنند از میان بروند. اما در مواقع استرس و اضطراب ترشح هورمون‌های بقا مانند کورتیزول یا نوراپی نفرین باعث می‌شود که سیستم سمپاتیک بدن فعال شده و فعلا تمام تمرکز برای بقا و کنترل و کاهش انرژی باشد و این موضوعات تمام توجه را به یک سمت می‌کشاند و عملا امکان تمرکز و آرامش از میان می‌رود.
خستگی یکی دیگر از دلایل کندخوانی است. به طوریکه زمانی که فرد خسته است، توانایی او در پردازش اطلاعات کاهش می‌یابد و این می‌تواند باعث کندخوانی شود. کم خوابی، بد خوابیدن، سبک زندگی غلط، رژیم غذایی ناسالم، اعتیاد به اینترنت و فضاهای مجازی، زندگی در فضای متشنج یا عصبی، اهمال کاری یا تنبلی، بی‌نظمی، بی‌برنامگی همگی از عواملی تولید و تشدید خستگی هستند.
مشکلات بینایی مانند ضعف چشم یا بیماری‌های خاص می‌توانند باعث شوند فرد نتواند متن را به راحتی بخواند و به همین دلیل کندخوانی داشته باشد.
اگر فرد با کلمات یا مفاهیم موجود در متن آشنا نباشد، ممکن است نیاز به زمان بیشتری برای فهمیدن و پردازش آن‌ها داشته باشد. یکی از راهکارهای معلمین یا مشاوران در کلاس‌های درس جهت ایجاد آمادگی حداقلی استفاده از پیش‌خوانی برای ساختن یک تصویر و معنای حداقلی در ذهن دانش آموزان است. تجربه اکثر معلمین این موضوع را تایید میکند که زمانی که دانش آموزان مشغول یادگیری مطالبی هستند که بخشی از آن را در گذشته آموزش دیده‌اند، خیلی بهتر یاد می‌گیرند، چون بخشی از قسمت‌های ارتباطی در مغز قبلا شکل گرفته و نیاز به ساختن آن از ابتدا نیست.
برخی افراد هنگام مطالعه متن به طور ناخودآگاه کلمات را در ذهنشان تکرار می‌کنند به این حالت درون خوانی گفته می‌شود. با تکرار و تمرین می‌توان درون خوانی را کنترل کرد.
برخی اختلالات یادگیری مانند دیسلکسیا می‌توانند باعث کندخوانی شوند، زیرا مغز فرد اطلاعات را به شیوه‌ای متفاوت پردازش میکند. برای حل این موضوع حتما باید از تراپیستهای حرفه‌ای کمک گرفت.
از دیگر عوامل کندخوانی مطالعه با صدای بلند و حتی راه رفتن هنگام مطالعه است. درست است که مطالعه با صدای بدلیل درگیر کردن حس شنوایی می‌تواند باعث تمرکز و یادگیری بیشتر شود اما این عادت مطالعاتی تا اندازه زیادی سرعت مطالعه را کند میکند بنابراین مطالعه با صدای بلند را همیشه و در همه شرایط پیشنهاد نمی‌کنیم. اگر مطالعه با صدای بلند عامل کندی نباشد، اما قطعا راه رفتن به هنگام مطالعه و یادگیری از سرعت عمل شما کم میکند، چرا که در حین راه رفتن فرد باید مداوم مواظب مسیر رفت و آمد خود باشد و این بخشی از انرژی مغز و تمرکز فرد را به خود اختصاص می‌دهد. رفتار افراد در این شرایط مانند افراد چند وظیفه‌ای (مولتی تسک‌ها) می‌ماند.
برنامه درسی درست مثل نقشه راه عمل میکند، و به افراد نشان می‌دهد که در هر زمان دقیقا باید کجای مسیر مطالعاتی خود باشند، بنابراین داشتن برنامه اصولی و استاندارد و البته متناسب با پتانسیل و توانایی‌های شخصی شما کمک زیادی در پیشروی شما میکند.
وسواس مطالعاتی یکی از دلایل مهم کندخوانی است که می‌تواند تأثیرات منفی زیادی بر روند تحصیل داشته باشد. وقتی فردی دچار وسواس مطالعاتی می‌شود، احساس میکند که باید هر مطلبی را به دقت و به طور کامل بررسی کند تا هیچ چیزی را از دست ندهد.
این رفتار معمولاً باعث می‌شود که فرد چندین بار یک مطلب را مطالعه کند یا روی جزئیات کوچک و بی‌اهمیت تمرکز کند، در حالی که ممکن است به درک کلی مطالب یا مفاهیم اصلی توجهی نداشته باشد. وسواس مطالعاتی معمولاً به دلیل ترس از اشتباه، اضطراب، یا عدم اعتماد به نفس در یادگیری شکل می‌گیرد.
فردی که این نوع وسواس را دارد، ممکن است نگران باشد که اگر جزئیات حتی کم اهمیت را فراموش کند، درک درستی از مطلب نخواهد داشت یا نتایج تحصیلی بدتری خواهد گرفت. این ترس و نیاز به تکرار مداوم مطالب، نه تنها سرعت مطالعه را کاهش می‌دهد، بلکه موجب می‌شود که فرد زمان زیادی را برای مطالعه صرف کند بدون آنکه پیشرفت ملموسی داشته باشد.
در نتیجه، فرد دچار کندخوانی می‌شود و در تلاش برای رسیدن به درک کامل از مطالب، از درک کلی و مفهومی موضوعات غافل می‌ماند. این وضعیت باعث افزایش استرس، خستگی و کاهش انگیزه برای ادامه مطالعه می‌شود.
برای اینکه بفهمید کندخوان هستید یا نه، ابتدا باید سرعت مطالعه‌تان را اندازه‌گیری کنید. یک روش ساده برای این کار این است که یک متن جدید و ناآشنا انتخاب کنید و آن را با سرعت معمولی خود بخوانید به‌طوری که مفهوم مطلب برایتان قابل درک باشد. همزمان با خواندن، زمان‌سنج را فعال کنید و مدت زمانی که صرف مطالعه کرده‌اید را ثبت کنید. بعد از پایان مطالعه، تعداد کلمات خوانده شده را شمارش کرده و آن را تقسیم بر مدت زمانی که صرف کرده‌اید کنید. سپس نتیجه را در ۶۰ ضرب کنید تا سرعت خواندن شما به دست آید.
اما باید به این نکته توجه داشته باشید که سرعت مطالعه به عوامل متعددی بستگی دارد. عواملی مانند سطح تمرکز شما، پیچیدگی متن، میزان آشنایی با موضوع و حتی شرایط فیزیکی شما (مثل خستگی یا استرس) می‌توانند تأثیر زیادی بر سرعت خواندن شما داشته باشند. بنابراین، سرعت مطالعه شما ممکن است در موقعیت‌های مختلف تغییر کند.
اگر سرعت شما بین ۹۰ تا ۱۵۰ کلمه در دقیقه است، ممکن است سرعت شما پایین‌تر از حد معمول باشد. اگر می‌توانید حدود ۴۰۰ کلمه در دقیقه بخوانید، شما در محدوده سرعت مناسب قرار دارید. افراد با سرعت خواندن بالاتر از ۸۰۰ کلمه در دقیقه نیز در دسته خوانندگان سریع‌تر قرار دارند.
اگر سرعت شما از حد معمول پایین‌تر است، نگران نباشید. این می‌تواند به دلایل مختلفی باشد و راه‌های زیادی برای بهبود آن وجود دارد. با تمرین و استفاده از تکنیک‌های خاص، می‌توانید سرعت مطالعه‌تان را افزایش دهید و درک مطلب خود را بهتر کنید. در ادامه به راهکارهای علمی و کاربردی برای افزایش سراعت مطالعه اشاره می‌کنیم.
برای بدست آوردن سرعت مطالعه خود، تعداد کلمات خوانده شده را تقسیم بر مدت زمان مطالعه (بر حسب ثانیه) کرده و سپس حاصل را در ۶۰ ضرب کنید تا سرعت مطالعه به کلمات در دقیقه به دست آید. این روش به شما کمک میکند تا دقیقاً بدانید سرعت خواندن شما چقدر است و چطور می‌توانید آن را بهبود ببخشید.
بسیار خوب تا اینجای مقاله درباره بررسی ماهیت کندخوانی، دلایل کندخوانی و نحوه محاسبه سرعت مطالعه و تشخیص کندخوان بودن یا نبودن شما صحبت کردیم. در ادامه به بررسی راهکارهایی می‌پردازیم که برای افزایش سرعت مطالعه و همچنین یادگیری و بهره‌وری بیشتر به شما کمک میکند.
قبل از شروع مطالعه، هدف و برنامه خود را به‌وضوح مشخص کنید. بدانید که چه چیزی را می‌خواهید یاد بگیرید و چه انتظاراتی از خود دارید. داشتن برنامه مشخص، تمرکز و انگیزه شما را افزایش می‌دهد و از اتلاف وقت جلوگیری میکند. پس اولین وسیله ضروری برای حرکت در مسیر مطالعه، برنامه ریزی دقیق و استاندارد متناسب با خصوصیات و شرایط شخصی خودتان است.
برای دریافت مشاوره و برنامه ریزی دقیق و اصولی می‌توانید از مشاوران با تجربه تیم زندگی برازنده من استفاده کنید.
تقسیم مطالب طولانی به بخش‌های کوچک‌تر این امکان را به شما می‌دهد که به هر بخش زمان مناسب اختصاص دهید و از مطالعه حجیم که باعث خستگی و کاهش تمرکز می‌شود، اجتناب کنید. وقتی مطالب سنگین و طولانی را به قسمت‌های کوچک‌تر تقسیم می‌کنید، ذهن شما کمتر احساس فشار میکند و می‌تواند به‌راحتی و با تمرکز بیشتری آن‌ها را پردازش کند. همچنین این روش، باعث می‌شود که احساس پیشرفت کنید، زیرا هر بخش که تکمیل می‌شود، به شما انگیزه برای ادامه مطالعه می‌دهد.
مطالعه فعال به معنای تعامل با مطالب است، یعنی به جای این که فقط مطالب را بخوانید و از کنارشان عبور کنید. از روش‌های مطالعه فعال مانند خلاصه‌نویسی، علامت‌گذاری نکات مهم و یادداشت‌برداری استفاده کنید. این کار به درک عمیق‌تر مطالب و افزایش سرعت یادگیری کمک میکند. روش مطالعه learn to learn به شما کمک میکند، تا علاوه بر اینکه بتوانید با سرعت بیشتری مطالب را بخوانید و دچار وسواس مطالعاتی نشوید. موضوع اصلی در این روش همان معلم بازی معروف است یعنی وقتی شما مطلبی را آموزش می‌دهد خودتان بهتر یاد می‌گیرید. تکنیک مطالعه فعال در زمان‌هایی که با مطالب پیچیده روبرو هستید، بسیار موثر است.
تقویت تمرکز یکی از ارکان اصلی سرعت مطالعه است. برای داشتن تمرکز بیشتر محیط مطالعه باید به‌گونه‌ای باشد که از هرگونه حواس‌پرتی دور باشد. این به معنای ایجاد فضایی آرام و بدون نویز است؛ جایی که بتوانید تمام توجه خود را صرف مطالعه کنید. همچنین، قبل از شروع به مطالعه، باید ذهن خود را از هر گونه افکار غیرمرتبط پاک کنید. یکی از روش‌های مؤثر برای این کار، استفاده از تمرینات ذهنی مانند مدیتیشن است که به شما کمک میکند آرامش پیدا کنید و تمرکز خود را بیشتر کنید. علاوه بر این، تکنیک‌های تمرکزی مانند تنفس عمیق یا بازخورد مثبت نیز می‌تواند ذهن شما را برای مطالعه آماده و متمرکز کند. به این ترتیب، با تمرکز بیشتر، می‌توانید مطالب را سریع‌تر و مؤثرتر یاد بگیرید.
مدیریت زمان یکی از عوامل کلیدی برای افزایش سرعت مطالعه است، زیرا به شما کمک میکند تا از وقت خود به بهترین شکل استفاده کنید و از اتلاف زمان جلوگیری کنید. بسیاری از افراد ممکن است احساس کنند که زمان زیادی برای مطالعه ندارند، اما با برنامه‌ریزی صحیح و تقسیم‌بندی درست زمان، می‌توانند بهره‌وری خود را به‌طور چشمگیری افزایش دهند؛ البته آگاهی به زمان استاندارد مطالعه دروس نیز کمک شایانی به شما میکند.
وقتی زمان خود را به بلوک‌های کوتاه‌تر تقسیم می‌کنید، نه تنها می‌توانید تمرکز بیشتری داشته باشید، بلکه می‌توانید با هر بخش از مطالب به‌طور مؤثرتر برخورد کنید و از خستگی ذهنی که معمولاً در مطالعه طولانی‌مدت ایجاد می‌شود، جلوگیری کنید. یکی از روش‌های مؤثر برای مدیریت زمان، تکنیک پومودورو است. در این روش، شما مدت ۲۵ دقیقه به مطالعه می‌پردازید و سپس ۵ دقیقه استراحت می‌کنید. این چرخه‌ها به شما این امکان را می‌دهند که با حفظ انرژی و تمرکز بیشتر، مطالعه خود را ادامه دهید و به مرور زمان، سرعت یادگیری‌تان افزایش یابد.
تندخوانی به شما این امکان را می‌دهد که در مدت‌زمان کمتری مطالب بیشتری را مطالعه کنید. با تمرین منظم، می‌توانید سرعت خواندن خود را افزایش دهید. یکی از نکات کلیدی در تندخوانی این است که از برگشت‌های مکرر به متن جلوگیری کنید. معمولاً وقتی خواننده به عقب برمی‌گردد تا مطلبی را دوباره بخواند، سرعت مطالعه خود را کاهش می‌دهد. همچنین استفاده از انگشت یا قلم به‌عنوان راهنما می‌تواند سرعت حرکت چشم‌ها را افزایش دهد و به شما کمک کند تا مطالب را سریع‌تر پردازش کنید.
بسیاری از دانش‌آموزان هنگام مطالعه، تنها به حفظ کردن مطالب فکر می‌کنند، درحالی‌که این روش نه‌تنها یادگیری را دشوارتر میکند، بلکه سرعت مطالعه را نیز کاهش می‌دهد. وقتی سعی می‌کنید مطلبی را صرفاً حفظ کنید، مجبور می‌شوید چندین بار آن را مرور کنید و همچنان ممکن است پس از مدتی آن را فراموش کنید.
اما اگر ابتدا مفاهیم را عمیقاً درک کنید، دیگر نیازی به خواندن‌های مکرر و وقت‌گیر نخواهید داشت. درک درست مطالب باعث می‌شود که هنگام مطالعه، اطلاعات را سریع‌تر پردازش کنید و ارتباط بین موضوعات را راحت‌تر پیدا کنید. این موضوع همچنین هنگام مرور، زمان شما را به‌طور قابل‌توجهی کاهش می‌دهد، زیرا به جای تلاش برای یادآوری خط به خط متن، می‌توانید با یادآوری مفاهیم کلی، جزئیات را نیز به خاطر بیاورید. بنابراین، یادگیری مفهومی نه‌تنها کیفیت مطالعه را افزایش می‌دهد، بلکه سرعت مطالعه را نیز بهبود می‌بخشد و به شما کمک میکند تا در زمان کمتر، مطالب بیشتری را به خاطر بسپارید.
سرعت مطالعه با تمرین مداوم افزایش می‌یابد. هر روز زمانی را به تمرین تندخوانی و مطالعه اختصاص دهید و پیشرفت خود را اندازه‌گیری کنید. خواندن مقالات، کتاب‌های مختلف و استفاده از تکنیک‌های مطالعه سریع، می‌تواند در طولانی‌مدت سرعت مطالعه شما را بهبود بخشد.
در صورتیکه شما دانش‌آموزی هستید که درس خواندن با صدای بلند را ترجیح می‌دهید باید به شما بگوییم که هنگام خواندن با صدای بلند، چشم‌ها، زبان و مغز به‌طور همزمان درگیر پردازش اطلاعات می‌شوند که این فرآیند کندتر از خواندن بی‌صدا است. مطالعه‌ی چشمی به شما کمک میکند تا متن را سریع‌تر پردازش کنید و تمرکز بیشتری روی مفهوم مطالب داشته باشید. برای بهبود این مهارت، می‌توانید با کاهش حرکت‌های اضافی چشم و حذف بلندخوانی، سرعت مطالعه‌ی خود را افزایش دهید.
سلامت جسمی و روانی بر سرعت و کیفیت مطالعه تأثیر زیادی دارد. زمانی که خواب کافی دارید و انرژی کافی برای تمرکز بر روی مطالب دارید، کارایی مغز شما افزایش می‌یابد. تغذیه سالم و مصرف مواد مغذی، مانند ویتامین‌ها و مواد معدنی، می‌تواند عملکرد مغز را بهبود بخشد.
همچنین ورزش منظم باعث افزایش خون‌رسانی به مغز می‌شود و در نتیجه، حافظه و تمرکز شما بهبود می‌یابد. به همین دلیل، مراقبت از سلامت جسمی و ذهنی برای داشتن سرعت مطالعه بالا و مؤثر بسیار مهم است. فقط لازم هست برای درک بهتر این موضوع زمانی که سردرد دارید را مجسم کنید؛ چقدر حوصله دارید؟ چقدر توان تمرکز روی مطالب دارید؟ قبول دارید که در پایین‌ترین سطح خودتان قرار می‌گیرید؟ پس لطفا به این موضوع خیلی اهمیت بدهید!!!
اسکیمینگ یک روش مطالعه سطحی است که به شما امکان می‌دهد بدون خواندن تمام جزئیات، یک دید کلی از متن به دست آورید. این تکنیک به‌ویژه برای زمانی مفید است که می‌خواهید ابتدا درک کلی از محتوا پیدا کنید و سپس روی بخش‌های مهم‌تر تمرکز کنید. برای انجام اسکیمینگ:
این روش برای مرور سریع یک فصل از کتاب، بررسی یک مقاله علمی یا خواندن گزارش‌های طولانی بسیار کاربردی است. همچنین در آزمون‌هایی که نیاز به پاسخگویی سریع دارند، می‌تواند به شما کمک کند تا اطلاعات را با سرعت بیشتری استخراج کنید.
برخلاف اسکیمینگ که به درک کلی کمک میکند، اسکنینگ برای یافتن اطلاعات مشخص در یک متن به کار می‌رود. در این روش، شما کل متن را نمی‌خوانید، بلکه به‌دنبال کلمات کلیدی و اطلاعات خاص هستید. این تکنیک به‌خصوص هنگام جست‌وجوی سریع یک تاریخ، عدد، نام خاص یا تعریف در یک کتاب درسی مفید است. برای اجرای بهتر اسکنینگ:
این روش برای پیدا کردن پاسخ سوالات در یک کتاب، جست‌وجو در مقالات یا استخراج داده‌های مهم از گزارش‌های طولانی بسیار مفید است.
برای مطالعه مؤثر، می‌توانید ابتدا از اسکیمینگ استفاده کنید تا ساختار کلی متن را درک کنید، سپس از اسکنینگ برای یافتن اطلاعات جزئی‌تر بهره ببرید. ترکیب این دو روش باعث صرفه‌جویی در زمان و افزایش سرعت مطالعه می‌شود، درحالی‌که همچنان درک مطلب حفظ خواهد شد.
افزایش سرعت مطالعه یک مهارت آموختنی است و همانطور که هر مهارت دیگری نیاز به تمرین، صبر و استمرار برای دستیابی به اهداف دارد، برای تسلط بر تکنیک‌های مطالعه سریع نیز باید زمان و تلاش مداوم صرف کنید. با اجرای این راهکارها و تمرین مداوم، می‌توانید سرعت مطالعه خود را افزایش داده و به نتایج بهتری در درس خواندن برسید. یادگیری مهارت مطالعه سریع نیازمند صبر و پشتکار است، اما نتیجه آن می‌تواند بسیار ارزشمند باشد.
44%
