آیا تا به حال تنها با فکر کردن به کارها و مسئولیتهای خود، احساس خستگی کردهاید؟ آیا سرگرمیهای مورد علاقهی خود را به دلیل شغل و مشغولیتهای ذهنی، کنار گذاشتهاید؟ آیا آنقدر غرق رسیدگی به امور روزمرهی خود هستید که رسیدگی به جسم و روان خود را فراموش کنید؟
در واقع همانطور که پس از فعالیتهای شدید بدنی، احساس خستگی و کوفتگی به ما دست میدهد، دورههای طولانی فعالیت ذهنی نیز ما را خسته میکند. فرسودگی ذهنی زمانی رخ میدهد که مغز بیش از حد معمول محرک دریافت میکند و مجبور است سطح فعالیت خود را بدون استراحت، بالا نگاه دارد. همانگونه که خستگی جسمانی بسیار طبیعی و عادی به شمار میرود، خستگی ذهنی نیز برای همه انسانها به کرات اتفاق میافتد. آنچه که مهم است، در نظر گرفتن این مسئله است که این خستگی و فرسودگی روانی به مدت طولانی و به شکلی مزمن ادامه دار نشود، چرا که خود سبب ایجاد اختلال در توانایی تفکر، تحلیل مسائل و پردازش و تنظیم احساسات میشود. و در نهایت میتواند سبب بروز چالشهایی در زندگی روزمره و روابط متقابل گردد. در واقع خستگی ذهنی سبب تخلیه شدن انرژی فیزیکی و روانی میشود و موجب میشود که رسیدگی به کارهایمان امری نشدنی و غیرقابل اجرا بنظر برسد. در واقع اینطور حس میکنید که قدرت و انرژی کافی برای انجام هیچ کاری را ندارید و دوست دارید که از همه چیز دست بکشید.
فرسودگی ذهنی می تواند به سلامت جسمانی شما نیز گسترش یابد و خود را به شکل ناراحتی ها و دردهای جسمانی نشان دهد. همچون:
خستگی ذهنی مداوم همچنین میتواند بر فعالیت ها و رفتار روزمره شما تأثیر بگذارد. شما ممکن است:
چگونه و از چه طریقی میتوانیم خستگی روانی را در خود کاهش دهیم و یا ساز و کاری را ایجاد کنیم که از شکلگیری فرسودگی روانی در خود جلوگیری به عمل آوریم؟
ممکن است همیشه این امکان را نداشته باشید که عوامل استرس و خستگی ذهنی را از بین ببرید، اما این معمولاً یکی از بهترین راهها را برای کاهش استرس در زندگی شما است. آیا احساس میکنید تحت تأثیر فشار مسئولیتهای خود در محل کار قرار گرفتهاید؟ میتوانید از این امکان استفاده کنید که از سرپرست یا همکاران خود برای انجام وظایفتان کمک بخواهید یا سعی کنید برخی از مسئولیتهای خود را به دیگران محول کنید. آیا در انجام مسئولیتهای خانه یا مراقبت از فرزندان خود مشکل دارید؟ اگر توانایی پرداخت هزینه نظافت یا بهرهمندی از سایر پشتیبانیها را ندارید، ممکن است ارزش آن را داشته باشد که از دوستان و اعضای خانواده خود کمک بخواهید و از حمایت آنها بهرهمند شوید.
در نظر گرفتن زمان استراحت برای خود، کمک زیادی به کاهش احساس خستگی ذهنی میکند. استراحت میتواند شامل یکی از موارد زیر باشد:
مراقبه، تمرینهای تنفسی و آرام سازی همگی نمونههایی از تکنیکهای آرامسازی هستند که میتوانند به تقویت آرامش و کاهش استرس و تنش کمک کنند. شواهد به طور مداوم نشان میدهد که مدیتیشن، به ویژه مدیتیشن تمرکز حواس، می تواند کمک زیادی به کاهش استرس مزمن و افکار اضطرابی کند.
خواب با کیفیت فقط سلامت جسمی را ارتقا نمیدهد، بلکه برای سلامت کلی، که شامل سلامت روانی و عاطفی شما میشود نیز ضروری است. با بهرهمندی از ۷ تا ۸ ساعت خواب با کیفیت در هر شب میتوانید خستگی ذهنی و فیزیکی خود را کاهش دهید. یک راه برای اطمینان از داشتن خواب بهتر در شب این است که از گذراندن زمان زیاد در رختخواب در طول روز خودداری کنید، زیرا ممکن است در دورههای خستگی ذهنی تمایل بیشتری به انجام آن داشته باشید. ایجاد یک روال جدید قبل از خواب همچون مطالعه چند صفحه از یک کتاب، میتواند به شما کمک کند تا راههای آرامش بخشی برای زمان پیش از خواب پیدا کنید که خود میتواند کیفیت خواب شما را نیز بهبود بخشد.
اگر شغل شما به طور مداوم نیاز به زمان و انرژی ذهنی بیشتری نسبت به آنچه که به طور واقعی می توانید صرف کنید، دارد، بهتر است به آن به عنوان یک گزینه شغلی طولانی مدت فکر نکنید. البته، ممکن است لزوماً این گزینه را نداشته باشید که بتوانید به راحتی شغل خود را ترک کرده و برای جستجوی گزینهی دیگری وقت بگذارید. با این حال، در نظر گرفتن گزینههایی که پیش روی خود دارید میتواند به شما کمک کند. برای مثال، میتوانید:
حذف حواسپرتیهای غیرضروری مانند صداهای بلند، اعلانهای گوشی موبایل و حتی شلوغیهای محیط اطراف میتواند به شما کمک کند تمرکز خود را حفظ کرده و از خستگی ذهنی جلوگیری کنید. همچنین میتوانید از موسیقیهای آرامشبخش برای کاهش حواس پرتی و کمک به تمرکز و حفظ اطلاعات استفاده کنید. یکی از بهترین و گوشنوازترین موسیقیها صدای طبیعت است. در صورتی که شرایط و امکان رفتن به طبیعت را دارید، آن را از خود دریغ نکنید.
ما عادت کردهایم که پیوسته از جلسه ای به جلسه دیگر و پروژه ای به پروژه دیگر رویم و چنان سرگرم انجام کار باشیم که خود و نیازهایمان را فراموش کنیم. حتی زمانی که در تعطیلات هستیم، بسیاری از ما زمان بیشتری را صرف رسیدگی به کارهای عقب مانده خود میکنیم تا تفریح و لذت بردن از زمان استراحت.
اگر میخواهید روحیه خود را تازه کنید، برنامهریزی برای زمان بیکاری یک حرکت هوشمندانه و یک پادزهر قوی برای خستگی ذهنی است. اگر برایتان سخت است که از شلوغی دور شوید، سعی کنید زمانی را در تقویم خود برای مراقبت از خود برنامه ریزی کنید. برای مثال یک ساعت قبل یا بعد از کار برای خواندن یک کتاب خوب، ورزش کردن یا پیاده روی زمان اختصاص دهید.
به جای اینکه بیتوجه نسبت به وقت ارزشمند خود، از کاری به کار دیگر بروید، روی فعالیتهایی تمرکز کنید که کسب و کار شما را رشد میدهد و باعث می شود احساس خوبی نسبت به رشد و پیشرفت خودتان داشته باشید. به عنوان مثال، از ساعتها وقت گذاشتن برای پاسخ دادن به ایمیلها یا اسکرول کردن در رسانههای اجتماعی خودداری کنید. در عوض، هدف خود را برای یادگیری چیزهای جدید و پیگیری فعالیت هایی که رفاه و کیفیت زندگی شما را افزایش میدهد، قرار دهید. در نتیجه، احتمالاً احساس موفقیت و انرژی بیشتری خواهید داشت.