رزرو مشاوره: 22861404-021
رزرو مشاوره: 22861404-021
در مسیر آمادگی برای کنکور، یکی از دغدغههای همیشگی داوطلبان این است که چرا نمیتوانند ساعتهای طولانی درس بخوانند. گاهی با دیدن برنامهی دیگران احساس میکنید عقب ماندهاید، اما حقیقت این است که درس خواندن یک مهارت است؛ مهارتی که مثل هر توانایی دیگر، نیاز به تمرین، آزمون و خطا، و تجربه دارد.
اگر هنوز به ساعت مطالعهی دلخواهتان نرسیدهاید، هیچ اشکالی ندارد. قرار نیست از همان ابتدا بینقص باشید. فقط کافی است به مسیرتان ادامه دهید، خودتان را سرزنش نکنید و هر روز کمی بهتر از دیروز باشید.
در ادامه، با چند تکنیک کاربردی و کمتر شنیده شده آشنا میشوید که کمک میکند ساعت مطالعهتان را افزایش دهید، بدون اینکه احساس خستگی، بیحوصلگی یا فرسودگی داشته باشید.
یکی از بزرگترین اشتباهات داوطلبان این است که ناگهان تصمیم میگیرند از فردا روزی ۱۲ ساعت درس بخوانند! در حالیکه مغز و بدن شما برای این تغییر یکباره و ناگهانی آماده نیست و در این حالت مثل عضلهای است که اگر بیش از ظرفیتش از آن کار بکشید، مقاومت میکند. در واقع برای افزایش ساعت مطالعه باید مثل ورزشکارها عمل کنید: حجم مطالعه را تدریجی بالا ببرید. مثلاً اگر امروز ۵ ساعت مطالعه دارید، هفتهی بعد آن را به ۶ ساعت برسانید. این افزایش آهسته اما پیوسته، هم از خستگی جلوگیری میکند و هم باعث میشود که ذهنتان یاد بگیرد مدت طولانیتری تمرکز کند.
بدن هر فرد ساعت بیولوژیکی مخصوص به خود دارد. برخی افراد در صبحها بیشترین بازدهی را تجربه میکنند، در حالی که بعضی دیگر در ساعات عصر یا شب تمرکز و انرژی بیشتری دارند. اگر در زمان نامناسبی مطالعه کنید، ممکن است انرژی زیادی صرف کنید اما نتیجهی مطلوبی نگیرید. برای شناخت ساعت بیولوژیکی بدن خود، کافی است چند روز عادتهای روزانهتان را زیر نظر بگیرید تا متوجه شوید در چه ساعاتی تمرکز و بازدهی بیشتری دارید.
پس از آن، با اولویتبندی دروس، سختترین مباحث را در زمانهای اوج عملکرد ذهنی خود قرار دهید. هماهنگی میان برنامهی درسی و ساعت بیولوژیکی بدن، باعث افزایش کیفیت مطالعه و کاهش احساس خستگی میشود و در نتیجه میتوانید مدت زمان بیشتری با تمرکز بالا درس بخوانید.
یکی از دلایل اصلی خستگی زودهنگام هنگام درس خواندن، نادیده گرفتن ظرفیت تمرکز مغز است. ذهن انسان برخلاف تصور رایج، نمیتواند ساعتها بدون وقفه با کیفیت بالا کار کند. پس اگر ساعتها پشت میز مینشینید اما بازدهیتان پایین است، مشکل از کمکاری نیست؛ از روش مطالعه است. برای افزایش کارایی و حفظ تمرکز در طول روز، باید از چرخهی مطالعهی عمیق و استراحت هدفمند استفاده کنید.
در این روش، به جای مطالعهی طولانی و پیوسته، زمان را به بخشهای کوتاه اما با تمرکز بالا تقسیم میکنید. مثلاً ۵۰ دقیقه مطالعهی متمرکز و بدون حواسپرتی، سپس ۱۰ دقیقه استراحت واقعی. در این ۱۰ دقیقه قرار نیست وارد گوشی، چت یا فضای مجازی شوید، چون مغز دوباره تحریک و شلوغ میشود. بهتر است در این زمان، کمی راه بروید، چشمهایتان را ببندید، نفس عمیق بکشید یا آب بنوشید تا ذهنتان واقعاً بازیابی شود. بعد از چند چرخه، میتوانید یک استراحت بلندتر (مثلاً ۳۰ دقیقهای) برای تغذیه یا تجدید انرژی بگذارید.
* نکتهی مهم این است که در ۵۰ دقیقه مطالعه، تمرکز کامل داشته باشید؛ بدون چک کردن ساعت، گوشی یا فکر کردن به کارهای بعدی. مغز در چنین حالتهایی وارد فاز «مطالعهی عمیق» میشود و بازده یادگیری چند برابر خواهد بود. از سوی دیگر، اگر در زمان خستگی، برخلاف نیاز بدن، به مطالعه ادامه دهید، فقط زمان تلف میکنید و یادگیری واقعی اتفاق نمیافتد. بنابراین، تعادل میان کار و استراحت نه تنها باعث افزایش کیفیت مطالعه میشود، بلکه به شما کمک میکند در طول روز ساعات بیشتری را مفید و مؤثر درس بخوانید، بدون آنکه احساس خستگی یا دلزدگی کنید.
برای بالابردن ساعت مطالعه باید بدانید دقیقا میخواهید به کجا برسید، پس هدفگذاری نیاز مهم شما در این مسیر است. هدفگذاری، نقشهی مسیر شما در مسیر کنکور است. اگر این نقشه مبهم یا غیرواقعی باشد، بهجای انگیزه، استرس میآورد. هدف خوب باید منطقی، مشخص و قابلاندازهگیری باشد. بهترین الگو برای این کار، مدل هدفگذاری SMART است:
مثلاً بهجای گفتن «میخواهم زیست را قوی شوم»، بگویید «میخواهم تا جمعه فصل اول زیست را بخوانم و ۵۰ تستش را تحلیل کنم». این نوع هدفگذاری باعث میشود بدانید دقیقاً چه میخواهید، چطور باید انجامش دهید و تا کی وقت دارید. وقتی اهدافتان طبق مدل SMART تنظیم شوند، هر روز با انگیزهی بیشتری درس میخوانید، چون مسیرتان واضح است و هر قدم کوچک، شما را یک پله به موفقیت نزدیکتر میکند. برای آشنایی بیشتر با تکنیک هدفگذاری اصولی حتما مقاله زیر رو مطالعه کنید:
بعد از آنکه هدفگذاری خود را منطقی و متناسب با تواناییهایتان تنظیم کردید، حالا نوبت آن است که کیفیت مطالعهتان را بالا ببرید. یکی از مؤثرترین راهها برای این کار، مطالعهی فعال است.
در مطالعهی فعال، شما فقط خوانندهی کتاب نیستید؛ بلکه با مطلب گفتوگو میکنید. سؤال میپرسید، پاسخ میدهید، خلاصهنویسی میکنید، تست میزنید یا حتی سعی میکنید مطلب را با زبان خودتان توضیح دهید. همین کار باعث میشود ذهن از حالت یکنواخت خارج شود و یادگیری از «حفظ کردن» به «درک کردن» تبدیل شود.
مطالعهی فعال کمک میکند مطالعهتان از یکپارچگی خستهکننده بیرون بیاید و تنوع پیدا کند. از طرفی، چون با تمرکز و دقت بیشتری سراغ مطالب میروید، تسلطتان روی مباحث افزایش مییابد. وقتی احساس میکنید واقعاً میتوانید درس را بفهمید و توضیح دهید، انگیزهی درونیتان برای ادامهی مسیر چند برابر میشود. در واقع، مطالعهی فعال مثل پلی است بین تمرکز، تسلط و انگیزه. هرچه فعالتر و درگیرتر یاد بگیرید، مسیر مطالعه برایتان لذتبخشتر و پربازدهتر خواهد بود.
همانطور که در مقاله خواندید افزایش ساعت مطالعه فقط به «زیاد خواندن» مربوط نمیشود، بلکه حاصلِ شناخت، تمرین و رشد تدریجی است. وقتی یاد میگیرید چطور بدون زجر و عذاب ساعت مطالعاتی خود را بالا ببرید درس خواندن دیگر کار سخت و خستهکنندهای نیست؛ بلکه به عادت لذتبخشی تبدیل میشود که هر روز شما را به هدفتان نزدیکتر میکند.
یادتان باشد، موفقیت در کنکور نتیجهی فشار و عجله نیست، بلکه حاصلِ ثبات، نظم و خودشناسی است. پس به جای مقایسهی خود با دیگران، به مسیر شخصی خودتان وفادار بمانید و قدمبهقدم پیش بروید. اگر احساس میکنید برای پیدا کردن مسیر درست به راهنمایی نیاز دارید، استفاده از تجربهی مشاوران دلسوز ما که سالها با داوطلبان کار کردهاند، میتواند مسیرتان را هموارتر کند.
44%
