تعریف کلی این رشته در یک جمله یعنی طراحی، ساخت، اجرا، نگهداری و تعمیر خطوط و سازه‌ها و تاسیسات زیربنایی و پل‌ها، تونل‌ها و ایستگاه‌های مورد نیاز راه آهن‌های شهری و بین شهری.
همچنین دانشجویان این رشته ویژگی‌های خاص سازه‌های مختلف مثل تونل، پل در شبکه‌های راه آهن شهری و بین شهری و مترو را آموزش می‌بینند.
رشته مهندسی خط و سازه‌های ریلی شباهت‌هایی به مهندسی عمران دارد و فارغ‌التحصیلان این رشته بر روی بعضی از مباحث مهندسی عمران تسلط پیدا می‌کنند.
بعد از فارغ‌التحصیلی می‌توانید در راه آهن جمهوری اسلامی ایران، راه آهن‌های شهری یعنی همان مترو، شرکت‌های وابسته به راه آهن، مجتمع فولاد مبارکه آهن و شرکت‌های مهندسی مشغول به کار شوید.
اگر بخواهیم دروسی که از دبیرستان به این رشته مربوط است را نام ببریم، می‌توانیم به درس حسابان و فیزیک اشاره کنیم.
چارت درسی دانشگاه‌ها معمولا مشترک است.
با این حال ممکن است در بعضی واحدهای دانشگاهی تفاوت جزئی وجود داشته باشد.
حال این تفاوت می‌تواند فقط در اسم باشد و محتوای درس یکسان باشد.
چارت درسی مهندسی خط و سازه‌های ریلی که برایتان آوردیم، برگرفته از چارت درسی رشته مهندسی خط و سازه‌های ریلی دانشگاه علم و صنعت تهران، و به شرح زیر هست:
| ریاضی عمومی ۱و۲ | زمین‌شناسی و مصالح ساختمان | دینامیک | مکانیک سنگ | هیدرولوژی مهندسی | زیرسازی مسیر | اقتصاد مهندسی |
| فیزیک عمومی ۱و۲ | رسم فنی و نقشه‌کشی | روسازی راه‌آهن ۱و۲ | آز تکنولوژی بتن | کارگاه عمومی | آز مکانیک خاک | نگهداری خطوط |
| معادلات دیفرانسیل | استاتیک | طراحی مسیر و پروژه | آز فیزیک ۱ | نقشه‌برداری مسیر و عملیات | مبانی مهندسی ماشین‌های ریلی | علائم ارتباطات |
| برنامه‌نویسی | نقشه‌برداری و عملیات | تحلیل سازه‌ها | ساخت و اجرا خطوط | پل‌های راه‌آهن ۱و۲ | پی‌سازی و ابنیه مسیر | متره و برآورد پروژه |
| محاسبات عددی | اصول بهره‌برداری | تکنولوژی بتن | طراحی سازه¬های فولادی | طراحی سازه‌های بتن آرمه | آز روسازی راه‌آهن | پروژه پل‌های راه‌آهن |
| آمار و احتمالات مهندسی | مقاومت مصالح | مکانیک خاک | طراحی ایستگاه‌های ریلی و پروژه | تونل سازی | نگهداری و تعمیر سازه‌ها |
مدت تحصیل در این رشته ۴ سال، معادل ۸ ترم درسی است.
اگر به رشته مهندسی عمران علاقه زیادی دارید، این رشته (بسته به گرایش مورد علاقه‌تان، چون تفاوت هم دارند) می‌تواند انتخاب دوم شما باشد.
محیط و محل کار در این رشته سخت و طاقت‌فرسا است.
این رشته را می‌توانید تا مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری ادامه دهید.
براساس دفترچه انتخاب رشته سال ۱۴۰۲، مهندسی خط و سازه‌های ریلی شامل ۱ گرایش در کارشناسی ارشد:
مهندسی خطوط راه آهن
و شامل ۱ گرایش در دکتری:
مهندسی خطوط راه آهن می‌باشد.
اگر می‌خواهید در این رشته تحصیل کنید، باید از نظر جسمی و روحی آماده کار کردن در هر نقطه‌ای را داشته باشید، چون ممکن است در بیابان، دشت، کویر، کوهستان و مناطق بسیار سخت و طاقت‌فرسا مشغول به کار شوید.
موقعیت اپلای در این رشته در سطح متوسط است.
داشتن زبان انگلیسی قوی و زبان کشور مقصد این مسیر را برایتان هموارتر می‌کند.
از جمله ویژگی‌های این شخصیت: درونگرا، حسی، فکری، ملاحظه‌کننده، عمل‌گرا، کنجکاو، ورزشکار، سخت‌گیر، هدفمند می‌باشد.
از جمله ویژگی‌های این شخصیت: درونگرا، حسی، احساسی، ملاحظه‌کننده، خلاق، نوآور، سازگار، صبور، آرام می‌باشد.
این رشته برای کسی که به رشته مهندسی عمران و مهندسی نقشه برداری علاقه داشته ولی رتبه لازم را کسب نکرده تقریبا مناسب است، اما اگر واقعا به این رشته و محیط کار آن علاقه دارید وارد آن شوید، درغیر اینصورت بعد از ۴ سال صرفا مدرک گرفته‌اید.
اگر نمی‌دانید به چه چیزی علاقه دارید و تصور این را دارید که “فقط یه لیسانس بگیرم تموم شه!” این اشتباه محض است!
شما در این چهار سال فرصت زیادی دارید تا توانایی‌های خود را شناخته و آن‌ها را تقویت کنید. پس باید اول متوجه علاقه و توانایی‌هایی خود شوید. اگر پیدا کردن این موارد برایتان دشوار است و تمایل دارید که از آن‌ها آگاه شوید، ما می‌توانیم در این مسیر کمکتان کنیم.
