رشته‌ی علوم و مهندسی جنگل جزء رشته‌های گروه علوم تجربی و ترکیبی از مهندسی، جنگلداری و مدیریت است.
در این رشته‌ی تحصیلی مجموعه‌ای از مهارت‌ها، فنون و دانش‌های مربوط به امور جنگل به شما آموخته شده و به شما چگونگی برنامه‌ریزی طرح‌ها، ایجاد طرح، سازمان‌دهی، مدیریت و درنهایت اجرای طرح‌های توسعه و بهره‌برداری از منابع طبیعی را آموزش می‌دهند.
وظایف شما به‌عنوان کارشناس این رشته عبارت‌اند از:
بعد از فارغ التحصیلی میتوانید در وزارت‌خانه‌ی جهاد کشاورزی، سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور، مؤسسات تحقیقاتی منابع طبیعی، مراکز دولتی دیگر از قبیل وزارت آموزش و پرورش، شهرداری‌ها، سازمان پارک‌ها و فضای سبز، سازمان محیط‌زیست، طرح‌های جنگلداری خصوصی، شرکتهای بهره‌برداری از جنگل‌ها، نهالستان‌های جنگلی خصوصی و شرکتهای مشاوره‌ی منابع طبیعی، کارخانه‌های صنایع چوب و تولیدکننده‌ی فرآورده‌های مختلف چوبی، کارخانه‌های خمیر و کاغذ و وزارتخانه‌های صنایع و معادن به‌صورت گسترده‌تر و سایر وزارتخانه‌ها، اداره‌ها و سازمان‌ها و مراکز دولتی و خصوصی نظیر وزارت آموزش و پرورش و شرکتهای مختلف مهندسان مشاور مشغول به کار شوید.
اگر بخواهیم دروسی را که از دبیرستان به این رشته مربوط است نام ببریم، میتوانیم به ریاضی، فیزیک، شیمی و زیستشناسی اشاره کنیم.
چارت درسی دانشگاه‌ها معمولاً مشترک است. با‌این‌حال، ممکن است در بعضی واحدهای دانشگاهی تفاوت جزئی وجود داشته باشد.
حال این تفاوت میتواند فقط در اسم، و محتوای درس یکسان باشد.
چارت رشته‌ی علوم و مهندسی جنگل که برایتان آوردیم، برگرفته از چارت درسی این رشته در دانشگاه تهران و به شرح زیر است:
رشته‌ی علوم و مهندسی جنگل | ||||
ریاضیات ۱ و ۲ | اکولوژی | فیزیک عمومی | مساحی و نقشه‌برداری | مورفولوژی و سیستماتیک گیاهی |
شیمی آلی | هوا و اقلیم‌شناسی | شناخت منابع طبیعی | تفسیر عکس‌های هوایی | خاک‌شناسی عمومی |
ژنتیک | آمار و احتمالات | هیدرولوژی عمومی | اقتصاد منابع طبیعی | درخت‌شناسی |
بوم‌شناسی جنگل | خاک‌شناسی جنگل | سامانه‌ی اطلاعات جغرافیایی | حقوق و قوانین منابع طبیعی | مبانی اقتصاد جنگل |
مبانی جنگل‌شناسی | کارورزی ۱ و ۲ | حفاظت جنگل | مبانی جنگلداری | نهالستان‌های جنگلی |
اندازه‌گیری درخت | مبانی سیاست جنگل | مبانی سنجش از دور | بهره‌برداری منابع جنگلی | اقتصاد منابع جنگل |
حمل‌و‌نقل در جنگل | طراحی جاده‌هاي جنگلی | مسائل اجتماعی‌ـ اقتصادي جنگل | اندازه‌گیري جنگل | فنون جنگل‌داري |
فنون جنگل‌شناسی | جنگل‌کاري | جاده‌سازی | جنگلداری شهری | سیاست منابع جنگلی |
علوم کار در جنگل | پروژه‌ی مدیریت منابع جنگلی | حمایت جنگل | چوب‌شناسی | جلسه‌ی بحث |
مدت تحصیل در این رشته ۴ سال، معادل ۸ ترم درسی است.
یک‌چهارم کشور ایران از بیابانها تشکیل شده و امروزه با مشکل فرسایش خاک روبهرو است.
کمبود پوشش گیاهی و فرسایش خاک، مشکلات اقتصادی زیادی را در کشور ایجاد کرده و راه مبارزه با این مشکل احیای پوشش گیاهی در مناطق بحرانی و همچنین حفاظت از جنگل‌های طبیعی است. علوم و مهندسی جنگل با پرداختن به این مسائل به ما کمک میکند تا این معضل را پشت سر بگذاریم.
در حال حاضر بازار کار گسترده و متنوعی برای این رشته وجود ندارد و به‌راحتی نمیتوان به بازار کار وارد شد.
این رشته را میتوانید تا مقاطع کارشناسی‌ارشد و دکتری ادامه دهید.
براساس دفترچه‌ی انتخاب‌رشته‌ی سال ۱۴۰۲، رشته‌ی علوم و مهندسی جنگل شامل ۳ گرایش در کارشناسی‌ارشد می‌شود که عبارت‌اند از: مدیریت جنگل، علوم زیستی جنگل، عمران و بهره برداری جنگل.
و ۳ گرایش در دکتری که عبارت‌اند از: مدیریت جنگل، عمران و بهره‌برداری جنگل، علوم زیستی جنگل.
در درجه‌ی اول برای ورود به این حوزه باید به کار در محیط های جنگلی علاقه مند باشید، و با داشتن ذهنی فعال و خلاق ایده‌های جدید و تازه‌ای برای حل مشکلات ارائه دهید تا باعث پیشرفت در این زمینه شوید.
همچنین در رشته‌ی علوم و مهندسی جنگل نیاز است از استعداد تجزیه و تحلیل و دقت به جهت داشتن ابعاد مختلف زیستی، فنی مهندسی و اقتصادی بهره مند باشید.
امکان اپلای و مهاجرت برای این رشته وجود دارد و وضعیت آن متوسط است.
البته زبان انگلیسی قوی و بالابودن نمره‌ی آزمون های معتبر روند این کار را راحت تر میکند.
طبق آزمون MBTI و شخصیت‌شناسی این آزمون، ۴ تیپ شخصیت مناسب این رشته هستند:
ESFP (بازیگر)، از جمله ویژگی‌های این شخصیت: برون‌گرا، حسی، احساسی، ملاحظه‌کننده، خلاق، دارای تخیل قوی، حساس و صبور است.
ESTP (متقاعدکننده)، از جمله ویژگی‌های این شخصیت: برون‌گرا، حسی، فکری، ملاحظه‌کننده، هدایتگر، ریسک پذیر و هدفمند است.
ISFP (هنرمند)، از جمله ویژگی‌های این شخصیت: درون‌گرا، حسی، احساسی، ملاحظه‌کننده، خلاق، نوآور، سازگار، صبور و آرام است.
ISTP (صنعتگر)، از جمله ویژگی‌های این شخصیت: درون‌گرا، حسی، فکری، ملاحظه‌کننده، تحلیلگر، منطقی، حلال مشکلات، نتیجه گرا، هدایتگر، فنی و ماهر است.
در حال حاضر، به دلیل نپرداختن به رشته‌ی علوم و مهندسی جنگل، این رشته در کشور خیلی شناخته‌شده نیست و بازار کار چندان مناسبی ندارد.
اما شما در صورت داشتن علاقه و ذهنی خلاق میتوانید باعث پیشرفت علم در این زمینه شوید و دید خوبی از این رشته و منفعت و ضرورت آن به مردم بدهید.
قبل از انتخاب‌رشته و قبل از ورود به هر رشته‌ای خوب فکر کنید. با افرادی که قبل از شما این مسیر را طی کرده‌اند صحبت و از تجربه‌هایشان استفاده کنید.
همچنین از راهنمایی‌های مشاوران ماهر و متخصص در این زمینه بهره ببرید.
انتخاب رشته مهمترین تصمیم شما در زندگی است.
نباید فقط به لحظه‌ای که در آن قرار دارید فکر کنید و تصمیم بگیرید، به چهار سال بعد خود نگاه کرده و تصور کنید با این انتخاب در کجا قرار خواهید گرفت.
