رشته مرمت آثار تاریخی جزء رشته‌های گروه هنر است.
این رشته، همان‌طور که از اسم آن پیداست، مرتبط با آثار تاریخی برجای‌مانده‌ای است که برای هر جامعه ارزش فرهنگی و معنوی و اجتماعی دارد.
با توجه به این‌كه كشور ایران دارای آثار فرهنگی‌ـ هنری زیادی از دوره‌های مختلف تاریخی است، حفظ و نگهداری از این میراث به‌جای‌مانده، كه بیانگر هویت و شخصیت تاریخی است، به متخصصان هنرمندی نیاز دارد كه علاوه‌بر شناخت جنبه‌های هنری، آشنایی كافی نیز با ساختار و مواد تشكیل‌دهنده‌ی این آثار و كنش و واكنش آن داشته باشند.
با انجام حفاری‌های جدید، هر سال تعداد زیادی بنا و محوطه‌های تاریخی اضافه می‌شود و اشیای تاریخی و فرهنگی‌مان متنوع‌تر می‌شوند.
تفاوت رشته مرمت بناهای تاریخی با مرمت آثار تاریخی، دقیقاً از همین‌جا شروع می‌شود.
تمرکز رشته مرمت آثار تاریخی بر اشیا و آثار تاریخی‌ست.
در این رشته قرار است مواد تشکیل‌دهنده، ارزش‌های پنهان، جزئیات تاریخی و هنری اشیای فرهنگی و تاریخی را تشخیص داد.
همچنین می‌توان در زمینه‌ی احیا، مرمت و نگهداری علمی آثاری که در موزه‌ها موجود هستند یا به‌صورت هنرهای وابسته در بناهای تاریخی وجود دارند، متخصص شد.
اما تمرکز رشته‌ی مرمت بناهای تاریخی بر حفظ مکان‌های تاریخی‌ست.
هدف این رشته مطالعه‌ی مرمت و احیای محوطه‌ها و بافتهای تاریخی‌ست؛ به عبارتی می‌توان گفت به رشته‌ی معماری نزدیک است و از شاخه‌های آن محسوب می‌شود و تأکیدش بر خود بناست.
بعد از فارغ التحصیلی میتوانید در مراکز نگهداری اشیا و آثار تاریخی و قدیمی، سازمان میراث فرهنگی و شعب وابسته به آن و مراکز اسناد رسمی و ملّی مشغول به کار شوید و با توجه به مهارت و دانش و تجربه، درآمد کسب نمایید.
همچنین قادر خواهید بود با اطلاعات و دانش عمومی، نظری و تحقیقات از یک طرف و کار عملی از طرف دیگر هزاران بنای تاریخی را، که در اختیار واحدهای دولتی از قبیل سازمان میراث فرهنگی کشور و سایر وزارت‌خانه‌ها و ارگان‌های دولتی و بخش خصوصی قرار دارد، مورد مرمت و بازسازی قرار دهید و ضمن نگهداری و مرمت بناهای تاریخی، نسل جوان را برای عبرت‌آموزی از آثار گذشتگان یاری نمایید.
چارت درسی دانشگاه‌ها معمولاً مشترک است.
با‌این‌حال، ممکن است در بعضی واحدهای دانشگاهی تفاوت جزئی وجود داشته باشد.
حال این تفاوت می‌تواند فقط در اسم، و محتوای درس یکسان باشد.
چارت درسی رشته‌ی مرمت آثار تاریخی که برایتان آوردیم، برگرفته از چارت درسی این رشته در دانشگاه هنر اصفهان و به شرح زیر است:
| کارگاه طراحی پایه ۱ و ۲ | فیزیک ۱ و ۲ | شیمی پیش‌دانشگاهی | آشنایی با کامپیوتر | باستان‌شناسی |
| آشنایی با هنرهای سنتی ایران | کارگاه عکاسی پایه ۱ و ۲ | ترسیم فنی | شیمی ۱ و ۲ و ۳ | آشنایی با هنر در تاریخ ۱ و ۲ و ۳ |
| هنر و تمدن اسلامی ۱ و ۲ | آفت‌شناسی | کارگاه مرمت | آزمایشگاه حفاظت و مرمت | تاریخ و فن‌شناسی آثار ۱ و ۲ و ۳ |
| آسیب‌شناسی آثار ۱ و ۲ و ۳ | هندسه‌ی مناظر و مرايا | طرح تحقیقاتی ۱ و ۲ | موزه‌داری ۱ و ۲ | شناخت و مواد و مصالح ساختماني و مرمت معماري ۱ و ۲ |
| هندسه‌ی نقوش در صنايع‌دستي ايران ۱ و ۲ | تجزيه و تحليل و نقد آثار هنري | كارآموزي كارگاه مرمت | قوانين و تشكيلات مرمت | خطوط باستاني ايران |
| پروژه‌ی نهايي |
دانشگاه هنر اسلامی تبریز | دانشگاه هنر اصفهان |
همان‌طور که گفته شد، کشور ایران دارای آثار فرهنگی‌ـ هنری بسیاری در دوره‌های مختلف است و این آثار نیاز به حفظ و نگهداری دارند تا بتوان این گنجینه‌ها را برای نسل‌های بعدی هم حفظ کرد.
شما به‌عنوان کارشناس مرمت آثار تاریخی این وظیفه‌ی مهم را بر عهده دارید و میتوانید باعث بهبود این حوزه در کشور شوید.
رشته‌ی مرمت آثار تاریخی هنوز در کشور ایران جایگاه واقعی خود را پیدا نکرده است و این امر ورود به بازار کار را دشوارتر می‌کند.
علاقه به آثار تاریخی و حفظ آن از مهم‌ترین نکات مؤثر در انتخاب این رشته است؛ آن هم به دو دلیل: یک، ممکن است شما درآمد خیلی بالایی از این رشته در حال حاضر نتوانید کسب کنید، به دلیل این‌که این رشته هنوز خیلی در ایران شناخته‌شده نیست و دوم این‌که اگر به این رشته علاقه‌مند نباشید، کلاس‌های درس و بازار کار برایتان کسل‌کننده خواهد گذشت.
داشتن پایه‌ی نسبتاً قوی دو درس شیمی و فیزیک در این رشته اهمیت زیادی دارد، زیرا همان‌طور که اشاره شد، باید واحدهای درسی‌ای که شامل فیزیک و شیمی می‌شوند را بگذرانید.
این رشته را میتوانید تا مقاطع کارشناسی‌ارشد و دکتری ادامه دهید.
براساس دفترچه‌ی انتخاب‌رشته‌ی سال ۱۴۰۲، رشته‌ی مرمت آثار تاریخی شامل ۲ گرایش در کارشناسی‌ارشد می‌شود که عبارت‌اند از:
حفاظت و مرمت ميراث معماری، حفاظت و مرمت ميراث شهري.
و شامل ۲ گرایش در دکتری که عبارت‌اند از:
مرمت اشیای فرهنگی و تاریخی، مرمت و احیای بناها و بافتهای تاریخی.
این رشته در بخش اپلای وضعیت متوسطی دارد، یعنی اگر توانمندی‌های لازم و دانش زبانی خوبی داشته باشید برای مهاجرت رشته‌ی مناسبی است.
از جمله ویژگی‌های این شخصیت: درون‌گرا، شمی، فکری، ملاحظه‌کننده، اهل نظریه و تئوری، تحلیل‌گر، آینده‌نگر، خلاق و مبتکر است.
قبل از انتخاب‌رشته و قبل از ورود به هر رشته‌ای خوب فکر کنید.
با افرادی که قبل از شما این مسیر را طی کرده‌اند صحبت و از تجربه‌هایشان استفاده کنید. همچنین از راهنمایی‌های مشاوران ماهر و متخصص در این زمینه بهره ببرید.
انتخاب رشته مهم‌ترین تصمیم شما در زندگی است. نباید فقط به لحظه‌ای که در آن قرار دارید فکر کنید و تصمیم بگیرید، به چهار سال بعد خود نگاه کرده و تصور کنید با این انتخاب در کجا قرار خواهید گرفت.
