مترجمی زبان عربی جزء رشته‌های گروه انسانی است.
شاید تصور شما این است که رشته‌ی زبان و ادبیات عربی مثل درس عربی است که در دوره‌ی دبیرستان آموزش داده میشد، اما این تصور اشتباه است.
این رشته بسیار گسترده و پیچیده‌تر از زمان دبیرستان است.
در دبیرستان شما فقط قواعد ابتدایی و صرف فعل‌های پایه‌ریزی‌شده را آموزش میبینید، اما در دانشگاه با دروسی مثل تاریخ ادبیات عرب در دوره‌های مختلف اعم از تاریخ ادبیات عصر جاهلی، عصر اموی، عصر عباسی، دوره‌ی انحطاط و دوره‌ی معاصر، متون نظم و نثر در دوره‌های مختلف تاریخی، ادبیات تطبیقی، نامه‌نگاری و خلاصه‌نویسی، مکالمه، انشا و فن ترجمه آشنا میشوید.
در مترجمی زبان عربی، علاوه‌بر مباحث مشترک با رشته زبان و ادبیات عربی، دروسی شامل فنون و روش‌های ترجمه، مبانی نظری ترجمه، ترجمه‌ی شفاهی همزمان، واژه شناسی و معادل گزینی در ترجمه را نیز می‌گذرانید که درنهایت موجب تبحر در ترجمه، که شامل فارسی به عربی و عربی به فارسی است، میشود.
در ادامه به جزئیات بیشتری از این رشته میپردازیم.
بعد از فارغ‌التحصیلی میتوانید در دارالترجمه‌ها، سفارتخانه‌ها، دفاتر محضری و اسناد رسمی، خبرگزاری‌ها، و یا به‌عنوان مترجم سیّار، استاد دانشگاه یا مدرس خصوصی مشغول به کار شوید.
همچنین فارغ‌التحصیلانی که تسلط کامل بر این زبان دارند، میتوانند در آزمون‌های اداره‌ی فنی قوه‌ی قضائیه شرکت کرده و با موفقیت در این آزمون به‌عنوان مترجم رسمی دادگستری، مجوز تأسیس دارالترجمه‌ی خود را بگیرند.
دروس ادبیات فارسی و عربی از درس‌های کاربردی در این رشته هستند.
چارت درسی دانشگاه‌ها معمولاً مشترک است. با‌این‌حال، ممکن است در بعضی واحدهای دانشگاهی تفاوت جزئی وجود داشته باشد.
حال این تفاوت میتواند فقط در اسم، و محتوای درس یکسان باشد.
چارت درسی رشته‌ی مترجمی زبان عربی که برایتان آوردیم، برگرفته از چارت درسی این رشته در دانشگاه تهران و به شرح زیر است:
رشته‌ی مترجمی زبان عربی | |||||
گفت و شنود ۱ و ۲ و ۳ | صرف و نحو کاربردی با گرایش ترجمه ۱ و ۲ و ۳ و ۴ و ۵ و ۶ و ۷ | آشنایی با متون ادب فارسی قدیم | تاریخ ادبیات و متون دوره‌ی اسلامی و اموی | آئین نگارش و ویرایش فارسی | آشنایی با متون ادب فارسی معاصر ۱ و ۲ |
تاریخ ادبیات و متون دوره‌ی عباسی | آزمایشگاه ۱ و ۲ | تاریخ ادبیات و متون دوره‌ی اندلس | فن ترجمه و نظریههای آن | علوم بلاغت ۱ و ۲ و ۳ | آشنایی با اوضاع معاصر کشورهای عربی |
آشنایی با فرهنگ لغت‌ها و کاربرد آن‌ها | تاریخ ادبیات و متون دوره‌ی جاهلی | تفسیر موضوعی | متون نظم دوره‌ی عباسی ۱ و ۲ | تاریخ ادبیات و متون دوره‌ی معاصر ۱ و ۲ | ترجمه‌ی متون دینی ۱ و ۲ |
ترجمه‌ی متون نظامی از عربی به فارسی و برعکس | ترجمه‌ی متون اقتصادی از عربی به فارسی و برعکس | ترجمه‌ی متون تاریخی از عربی به فارسی و برعکس | نگارش ۱ و ۲ | روش تحقیق | ترجمه‌ی متون سیاسی از عربی به فارسی و برعکس |
ترجمه‌ی متون حقوقی از عربی به فارسی و برعکس | ترجمه‌ی متون رسانه‌ای و فیلمنامه‌ای از عربی به فارسی و برعکس | ترجمه‌ی متون علمی از عربی به فارسی و برعکس | ترجمه‌ی متون ورزشی از عربی به فارسی و برعکس | ترجمه‌ی متون ادبی ۱ و ۲ و ۳ | ترجمه‌ی شفاهی |
بررسی ترجمه‌های دینی معاصر | پروژه | کارورزی |
| ||
مدت زمان تحصیل در این رشته ۴ سال، معادل ۸ ترم تحصیلی است.
بعد از فارغ‌التحصیلی میتوانید در آزمون آموزش و پرورش شرکت کنید و بعد از قبولی به استخدام رسمی آموزش و پرورش دربیایید.
مثل سایر رشته‌ها، اگر تا مقطع دکتری ادامه تحصیل دهید، میتوانید به‌عنوان استاد دانشگاه مشغول به کار شوید.
آرامش و امنیت روانی بالایی در این رشته وجود دارد و در حوزه‌ی کاری استرسی متحمل نمیشوید.
شما میتوانید در آموزشگاه‌ها زبان عربی را آموزش دهید.
اگر به مترجمی علاقه‌مند باشید میتوانید درآمد خوبی کسب کنید، زیرا بازار کتاب ایران نیاز مبرمی به مترجمانی دارد که به زبان عربی و ترجمه تسلط داشته باشند.
بازار کار خیلی گسترده و زیادی برای این رشته وجود ندارد.
این رشته فقط شامل دروس مربوط به عربی است و اگر بدون داشتن علاقه وارد این رشته شوید، تحصیل برایتان سخت خواهد بود.
این رشته را میتوانید تا مقاطع کارشناسی‌ارشد و دکتری، در گرایش‌های مختلف، ادامه دهید.
براساس دفترچه‌ی انتخاب‌رشته‌ی سال ۱۴۰۲، رشته‌ی مترجمی زبان عربی شامل ۴ گرایش در کارشناسی‌ارشد میشود که عبارت‌اند از:
ادبیات عربی، مترجمی زبان عربی، آموزش زبان عربی، ادبیات تطبیقی فارسی ـ عربی.
و ۲ گرایش در دکتری که عبارت‌اند از:
زبان و ادبیات عربی، مطالعات ترجمه‌ی عربی.
اول از همه باید به این نکته توجه داشته باشید که علاقه به زبان عربی شرط واجب است.
نبود علاقه باعث میشود این رشته کسل کننده به‌نظر بیاید. باید قبل از ورود به دانشگاه به‌طور متوسط بر زبان عربی تسلط داشته باشید.
این رشته در بخش اپلای وضعیت متوسطی دارد، یعنی اگر توانمندی‌های لازم و دانش زبانی خوبی داشته باشید برای مهاجرت رشته‌ی مناسبی است.
طبق آزمون MBTI و شخصیت‌شناسی این آزمون، ۵ تیپ شخصیت مناسب این رشته هستند:
INTP (مهندس)، از جمله ویژگی‌های این شخصیت: درون‌گرا، شمی، فکری، ملاحظه کننده، اهل نظریه و تئوری، تحلیلگر، آینده نگر، هدفمند و کمالگراست.
INFP (رؤیاپرداز)، از جمله ویژگی‌های این شخصیت: درون‌گرا، شمی، احساسی، ملاحظه‌کننده، صبور، حساس، هنرمند، اهل نظریه و تئوری و دارای قوه‌ی تخیل قوی است.
INFJ (محرمِ راز)، از جمله ویژگی‌های این شخصیت: درون‌گرا، شمی، احساسی، داوری‌کننده، اهل نظریه و تئوری، خلاق و آینده نگر است.
ESFJ (حامی)، از جمله ویژگی‌های این شخصیت: برون‌گرا، حسی، احساسی، داوری‌کننده، قانون‌مدار، وقت‌شناس و متعهد است.
ISFP (هنرمند)، از جمله ویژگی‌های این شخصیت: درون‌گرا، حسی، احساسی، ملاحظه‌کننده، خلاق، نوآور، سازگار، صبور و آرام است.
مترجمی زبان عربی به شما فرصتهای شغلی زیادی میدهد، اما باید مهارت و دانش خودتان را در این زمینه بالا ببرید.
اگر به زبان و ادبیات عربی علاقه مند باشید، با صبر و پشتکار بالا میتوانید موفقیت زیادی در این زمینه کسب کنید.
همچنین به این نکته توجه داشته باشید که نباید فعالیت خودتان را محدود به دروس دانشگاه کنید؛ از دوره‌ی دانشجویی نهایت استفاده را ببرید و در کلاس‌های مربوطه شرکت کنید.
میتوانید در این مسیر از مشاوران متخصص و افرادی که قبلاً این مسیر را پیموده‌اند، راهنمایی بگیرید.
